AFET BİLGİ SİSTEMLERİ VE HABERLEŞME - Deneme Sınavı - 11

RASAT Araştırma Uydusu, Türkiye’nin ve TÜBİTAK UZAY’ın BiLSAT uydusundan sonra sahip olduğu ikinci uzaktan algılama uydusudur.

Türk mühendislerce tasarlanıp geliştirilen yeni modüllere sahip olan RASAT, Türkiye’de tasarlanıp üretilen ilk yer gözlem uydusudur.

Afet İzleme:

• Orman yangını izleme ve tahribinin haritalanması
• Su baskını haritalama ve tahmini
• Heyelan alanlarını haritalama
• Deprem sonrası yıkılmış binaların ve hasarın tespiti
• Afet yönetimi için güncel tematik verilerin oluşturulması

Her uyduya ekvatorun üzerinde dünya yüzeyinden yaklaşık 36,000 km yukarıdaki yörüngede bir boylam tahsis edilmiştir.

Uydu internet hizmeti kullanım alanına göre karasal, denizcilik, havacılık ve endüstriyel alanlar olmak üzere kollara ayrılmaktadır.

Uydu internet haberleşme altyapısının ana omurgasını M2M (machine-to-machine) altyapısı oluşturur. Bu altyapıya dayalı olarak gerçekleştirilen millî projeler arasında RASAT, BİLSAT, GÖK- TÜRK-2 ve GÖKTÜRK-1 yer alır.

Günümüzde taksi, şirket araçları, otobüsler vb. genellikle GSM üzerinden çalışan araç takip sistemleri kullanırken uçaklar, gemiler, uluslararası tır filoları ve bazı özel sağlık şirketlerine ait araçlar uydu tabanlı servisleri kullanmaktadır.

Askerî olarak uydular üzerinden hizmet alımı, Dar Band Uydu Telekomünikasyonu, Geniş Bant Uydu Telekomünikasyonu, Korumalı Uydu Telekomünikasyonu olarak sınıflandırılır.

Uydu telefonu kullanımında kullanıcılara sunulan hizmetler

• Ses aktarımı,

• Kısa mesaj gönderimi ve alımı,

• Bulunduğu yerin koordinatlarını temin etme ve gönderme (GPS),

• Konferans görüşme.

RASAT Araştırma Uydusu, Türkiye’nin ve TÜBİTAK UZAY’ın BiLSAT uydusundan sonra sahip olduğu ikinci uzaktan algılama uydusudur. Yüksek çözünürlüklü optik görüntüleme sistemine ve Türk mühendislerce tasarlanıp geliştirilen yeni modüllere sahip olan RASAT, Türkiye’de tasarlanıp üretilen ilk yer gözlem uydusudur.TSK ve kamu kurum/kuruluşlarının görüntü ihtiyacını karşılamak amacıyla bir adet 2,5 m çözünürlüklü görüntü sağlayabilen uydu ve görüntülerin alınacağı, işleneceği ve uydunun kontrolünün yapılacağı bir adet yer istasyonu geliştirilmesi projesidir.

İstihbarat amaçlı kullanılan askerî uydu haberleşme hizmetleri ile mobil yapılan görüşmeler, Radyo sinyalleri, Mikrodalga gönderimler tespit edilip takip edilerek ana izleme merkezine gönderilebilmektedir. Bu istihbarat işlemleri kendi içinde elektronik istihbarat ve iletişim istihbaratı şeklinde ikiye ayrılmaktadır.

Elektronik istihbarat; atış kontrol ve füze yönetim radarlarını dinlemek ve gelen yayınları analiz etmek için kullanılır. Örneğin; füze kontrol radarlarından alınacak sinyalleri tespit ederek erken uyarı sistem bilgilendirmesi yapar. Uydu üzerinden alınan diğer istihbarat hizmetlerinden olan iletişim istihbaratı ise; düşmanın yerinin belirlenmesi ve konuşmalarının dinlenmesi faaliyetlerini kapsar.

Türkiye’nin ilk askeri amaçlı uydusu GÖKTÜRK-1 projesin Hava Kuvvetleri Komutanlığı‘nın projesi olarak, TAI A.Ş., ASELSAN A.Ş., TUBİTAK, UEKAE, ROKETSAN A.Ş., TR TECNOLOGY gibi Türk ortaklarının katılımı ve Thales Alenia pace sorumluluğunda gerçekleştirilmiştir. GÖKTÜRK-1 yakıtsız olarak yaklaşık 1070 kg kütleye sahiptir. Türkiye‘nin 2016 sonunda Fransız Guyanası‘nda bulunan Koruou Fırlatma Merkezi‘nden uzaya fırlattığı Göktürk-1 uydusu, 50 santimetreye kadar siyah beyaz, 2 metreye kadar ise renkli çözünürlükte görüntü çekerek Hava Kuvvetleri Komutanlığı‘na görüntüleri iletmektedir.

Afet Bilgi Sistemi: olağan dışı durumların öncesi-olayın meydana geldiği an-sonrasını da içerecek şekilde tüm birimlerin kullandığı bütün verinin kaydedildiği, yorumlandığı, analiz edilerek raporlandığı ve dersler çıkartıldığı, yazılım, donanım ve coğrafi bilgi sistemi (CBS) üzerinde çalışılan veri yönetim sistemidir.

Kanal Kapasitesi: Bir kanaldan birim zamanda hatasız olarak iletilebilecek bit sayısı o kanalın kapasitesi olarak adlandırılır. Kanal kapasitesi “C” ile sembolize edilir. Birimi b/s’dir.

Sayısal Haberleşme Sistemleri: Haberleşme verisinin yazılımlar ile sayısal hale getirilerek sayısal formlarında karşı tarafa aktarıldığı sistemlerdir.

Trabzon-Edirne-Lüleburgaz-Samsun-İzmir-Zonguldak

(Sayfa 167 Tablo 6.1)

RoIP: RoIP; coğrafi konumdan bağımsız olarak, analog telsiz (VHF, UHF gibi) sistemleri arasında sayısal haberleşme imkânı sunar.

Simulcast (Simultaneous Broadcast) Alt Yapısı

Eş zamanlı yapılan yayın sistemleridir. Sistem; analog veya sayısal sistemlerde aynı frekansların senkronize edilerek yayınlanması prensibi ile çalışır. Yayınlar üst üste gelse dahi bozulmalara neden olmazlar. Geniş kapsama alanı sağlarken en yüksek sinyal gücü ve en düzgün modülasyonun sürüldüğü link üzerinden görüşme imkânı sağlar. İnternet altyapısı kullanılarak sistem iletişim sağlar. Bölgeler arası geçişte frekans değiştirmek gerektirmez. Coğrafi şartlar altyapı kurulumunu güçleştirir. Üçüncü kişiler tarafından kolaylıkla dinlenebilir ve müdahale edilebilir. Diğer elektronik cihazların yaymış olduğu elektromanyetik dalgalar tarafından kolaylıkla enterferans (olumsuz yönde etkilenme) oluşabilir.

Telsizle İlgili Başvuru Formları;

Kara Mobil Telsiz Sistemi Kurma Kullanma Başvuru Formu

Radyo Link Sistemi Kurma Kullanma Başvuru Formu

Uydu Yer İstasyonu Kurma Talebi Müracaat Formu

Uydu Uplink Sistem Kurma Kullanma İzin Başvuru Formu

Geçici Süreli Telsiz Sistemi Başvuru Formu

Ekiplerin içinde en az bir mümkünse iki haberleşme personeli bulunmalıdır. Bu personel mümkün olduğu kadar elektrik/elektronik teknikeri/ teknisyeni olmalıdır. Ayrıca ekibin tamamı telsiz kullanabilmelidir. Radyo amatörü lisansı olmalıdır. Uluslararası standart haberleşme algoritmalarına hakim olmalıdır.

En az üç haberleşme katmanı oluşturulmalıdır. Birinci katmanda timin kendi iç haberleşmesi, ikinci katmanda ekiplerin haberleşmesi, üçüncü katmanda ise ekipler ile Afet ve Acil Yönetim Merkezinin haberleşmesi kurgulanmalıdır. Buna ek olarak (AADYM) merkezleri ile İl AADYM arasında kurulacak dördüncü bir katmanda sayılabilir.

Afet ya da olağanüstü durumda haberleşme altyapılarının kendi kendine yetebilmesi ve kritik süreçlerde hiç bir zaman haberleşmenin kesintiye uğramaması asıl amaçtır. Bu amaçla telli ve telsiz altyapılarının kademeli olarak kurgulanması (GSM, PSTN, Anolog Telsiz Sistemi, Dijital Telsiz Sistemi, Uydu Sistemleri vb) gerekmektedir.