AFET BİLGİ SİSTEMLERİ VE HABERLEŞME - Deneme Sınavı - 13

Amerika’daki birçok eyalette ve eyaletlerdeki yerel yönetimlerde afetlerdeki durumunu takip etmek ve yönetmek üzere kurulmuş Acil Durum Operasyon Merkezlerinde (EOC) kullanılan yazılım WebEOC’dir. Doğru cevap C'dir.

Elektro-optik algılayıcılar tarafından üretilen görüntüler; radyometrik bilgi (parlaklık, yoğunluk, ton), spektral bilgi (renk), doku bilgisi ve mekânsal bilgi gibi bilgiler içerir. Mekânsal bilgi piksellerin (hücrelerin) görüntü düzlemindeki yerleri ve kendi aralarındaki yersel ilişkileri olarak tarif edilir. Bir pikselin spektral bilgisi o piksel için farklı dalga boylarında ölçülen radyans (ışıma, parlama) değeridir.

Tehlike haberi kavramını 4 aşamada inceleye- biliriz:

Tehlikenin tespiti ve tehlike haberinin oluş- turulması (erken uyarı)

Tehlike haberinin yayılması

Tehlike haberinin halka duyurulması

Tehlikenin savuşturulması ve tehlike geçti haberinin yayımlanması

Tehlikenin savuşturulması: Tehlikeyi haber alan insanlar kendilerini, diğer canlıları ve malla- rını korumak için çeşitli tedbirler alırlar. Alınacak tedbirler tehlikenin tipine göre çeşitlilik gösterir. Örneğin düşman hava saldırıları için sığınaklara girilir, tahliye ve seyrekleştirme yapılır. Sel ve tsunami tehlikesine karşı dere yatakları ve deniz kıyıları boşaltılıp yüksek yerlere çıkılır.

Herhangi bir afette erken uyarı için aşağıdaki 4 aşama sırasıyla yerine getirilmelidir:

Risk Tespiti: Bildiğiniz gibi risk, tehlike ile za- rar görme eğiliminin bir araya gelmesi ile or- taya çıkar. Risk değerlendirmesi ve haritalama, afetlerin önlenebilmesi ve müdahale için ge- reken Erken Uyarı Sistemlerinin ihtiyacı olan önceliklerin belirlenmesinde de önem taşır.

İzleme ve Erken Uyarı: Güvenilir bir tah- min ve uyarı sisteminin bilimsel bir temeli olmalıdır. Tehlike parametrelerinin sürekli izlenmesi, afet ve acil durumlar için zama- nında ve doğru uyarıları yapmak için gerek- lidir. Her afet ve acil durum için yapılacak uyarı farklılık göstereceğinden uyarı meka- nizmalarını doğru belirlemek gerekir.

Uyarı Yayma ve İletişim: Gerekli tepkinin verilebilmesi için tepkiyi oluşturacak veri- nin kolay anlaşılabilir ve kavranabilir olması esastır. Bölgesel, ulusal ve uluslararası düzey- de iletişim kanalları tespit edilmeli ve uyarı ikazlarının yayılımı gerçekleştirilmelidir.

Müdahale Kapasitesi: Toplumların karşı karşıya kaldıkları riskleri anlamaları ve nasıl reaksiyon göstereceklerini bilmeleri gerekli- dir. Burada eğitim ve hazırlık programları önem taşımaktadır.

Beklenmedik ve uzun süreli afetlere karşı hazır olmak için, erken uyarının amaçları;

Zararın ya da kayıpların önlenmesi ya da azaltılması,

İnsan yaşamının, ekonomik gelişmenin, kültürel mirasın, sağlık ve çevrenin korunması,

Yaşam kalitesinin sürdürülebilirliğinin sağlanması,

olarak sıralanabilir.

HF/SSB Telsiz Haberleşmesi: 2 MHz -30 MHz bandındaki frekanslarda İyonosferden yansıyan dalgalarla iletişim kuran ve bu nedenle işletme maliyeti çok az olan uzun mesafe telsiz haberleşme sistemidir. Sabit, araç, sırt telsizi tipleri mevcuttur. Ülkemizde çeşitli kurumlarda önemli miktarda bulunmaktadır.

İkaz ve Alarm Sistemi kapsamında aşağıdaki araçlar kullanılmaktadır:

• Siren Sistemleri,
• Ulusal/Yerel Haberleşme Sistemleri,

-  GSM (SMS/Hücresel Yayın/Mobil Uygulamalar),

-  Sabit Telefonlar,

-  Telsiz Sistemleri,

• Ses

-  Merkezi Ezan Sistemi,

-  Belediye Anons Sistemi,

-  Okul ve fabrika ses sistemleri,

-  Mobil Araç Ses Sitemleri,

• Basın Yayın Araçları,

-  Radyo ve Televizyonlar,

-  İnternet/mobil uygulamalar,

-  Sosyal medya mesajları,

-  Elektronik Reklam Panoları.

Siren sistemleri; Haber Alma ve Yayma Sistemine entegrasyonu sağlanmış, bir adet Yerel Komuta Merkezi (YKM), yeteri kadar Tali Komuta Merkezi (TKM) ve şehri ses olarak kapsayacak sayıda siren biriminden oluşmaktadır.

Siren sistemi yerel/tali komuta merkezleri şu temel ekipmandan oluşmaktadır:

Bilgisayar (Siren Sistemi Yazılımı),

Kontrol Konsolu ve monitörü,

Anahtarlama Birimi,

İletişim Altyapısı (Telsiz, GSM, Kablo sistemi ve bileşenleri)

Yazıcı,

Enerji Altyapısı (Elektrik şebekesi, Kesintisiz Güç Kaynağı Topraklama)

Bir siren birimi şu ekipmandan oluşmaktadır:

Siren Kontrol Ünitesi,

Siren Sistemi Yazılımı,

Amplifikatör Grubu,

Hoparlör Grubu,

İletişim Altyapısı (Telsiz, GSM, Kablo sistemi ve bileşenleri),

Yıldırım Savar,

Uçak İkaz Lambası,

Siyah Alarm (KBRN Alarmı)

Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik, Nükleer saldı- rı tehlikesini işaret eden bu alarm ise 3 dakika süreli kesikli siren sesi ile duyurulur.

Coğrafi Bilgi Sistemi, afet bilgisini depolama, işleme, analiz etme ve sunma olarak ifade edilen temel fonksiyonları yanı sıra; paylaşım, güncelleme, hızlı analiz ve çok yönlü görselleştirme gibi afet yönetimine yönelik önemli yeteneklere sahiptir.

Yeryüzeyinden yaklaşık 36000 km yukarıdaki jeosenkron (yer sabit – yer ile birlikte hareket eden) haberleşme uyduları ile yer istasyonları arasındaki mesafe ise yaklaşık 42000 km civarındadır.

Uydu haberleşme hizmet telefon haberleşmesi, internet, GPS, Gözlemleme, M2M ve askerî amaçlı olmak üzere birçok alanda kullanım imkanı bulunmaktadır.

Uydu telefonu kullanımında kullanıcılara sunulan hizmetler

• Ses aktarımı,

• Kısa mesaj gönderimi ve alımı,

• Bulunduğu yerin koordinatlarını temin etme ve gönderme (GPS),

• Konferans görüşme.

Karasal alanda uydu internet hizmeti, internet alt yapısı olmayan yerlerde bulunan ofisler, şantiyeler, kamp alanları gibi yerler için kullanılmaktadır.

Yüksek hızlı uydu internet sistemleri (HTS) yaklaşık 8-9 yıl önce kullanılmaya başlanmıştır. Başlangıç kullanım yerleri Amerika da KA band, Güneydoğu Asya da ise KU band olarak gerçekleşmiştir.

Uydu internet haberleşme altyapısının ana omurgasını M2M (machine-to-machine) altyapısı oluşturur. Bu altyapıya dayalı olarak gerçekleştirilen millî projeler arasında RASAT, BİLSAT, GÖKTÜRK-2 ve GÖKTÜRK-1 yer alır.

RASAT Araştırma Uydusu, Türkiye’nin ve TÜBİTAK UZAY’ın BiLSAT uydusundan sonra sahip olduğu ikinci uzaktan algılama uydusudur.