AFET BİLGİ SİSTEMLERİ VE HABERLEŞME - Deneme Sınavı - 4

Tsunami; okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem, volkan patlaması ve bunlara bağlı oluşan taban çökmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu meydana gelen büyük dalgalardır. Tsunamilerin önüne geçmek mümkün değildir ama can kaybını ve oluşabilecek hasarları azaltmak mümkündür.

Belli başlı meteorolojik afetleri şöyle sıralayabiliriz:
• Sel ve su baskını,
• Fırtınalar,
• Orman yangınları,
• Heyelanlar,
• Don olayı,
• Hava kirliliği,
• Kuraklık, Sıcak ve soğuk hava dalgaları,
• Küresel ısınma ve ikim değişikliği
• Kar yağışı, çığ olayı, dolu yağışı,
• Hortum.

İkaz ve Alarm Sistemi kapsamında Ses Sistemleri;

- Merkezi Ezan Sistemi
- Belediye Anons Sistemi
- Okul ve fabrika Ses Sistemleri
- Mobil Araç Ses Sistemlerinden oluşmaktadır. Telsiz sistemi ise İkaz ve Alarm Sistemi kapsamındaki Ulusal/Yerel Haberleşme sistemlerinden biridir.

Kırmızı Alarm: Hava saldırısı tehlikesi olduğunu işaret eden kırmızı alarm, 3 dakika süren yükselip alçalan dalgalı siren sesi ile duyurulur.

Kriptolamak: Haberleşme verisinin (ses, data, görsel vb.) normal anlaşabilecek formatının dışındaki formatlara sokarak karşı tarafa iletilmesidir.

Haberleşme Sistemi Güvenliği: her türlü haberleşme alt yapısındaki data, ses ve görsel formatındaki haberleşme bilgisinin, verinin sisteme girmesi, aktarılması, depolanması ve çıkış aşamalarının tamamında her türlü güvenliğinin sağlanması işlemidir.

Ülkemizde kullanılan ve yasal mevzuatla tanımlı telsiz sistemleri Resmi Gazetenin 05.11.2008 tarih ve 5809 sayılı yayımlanan “Elektronik Haberleşme Kanunu “ ve “17.07.2009 tarih ve 27291 sayılı Teliz İşlemlerine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından yurt genelinde bulunan Bölge Müdürlükleri eliyle bu alanda yapılan faaliyetler düzenlenir ve denetlenir.

Aşağıda listelenen 3 temel güvenlik ögesinden herhangi biri zarar görürse güvenlik zafiyeti meydana gelebilir. Gizlilik: Bilginin yetkisiz kişilerin eline geçmemesidir. Bütünlük: Bilginin sahip olduğu formatının dışına çıkarılmamasıdır. Erişilebilirlik: Bilginin ilgili ya da yetkili kişilerce ulaşılabilir ve kullanılabilir durumda olmasıdır.

Karo kelimesinin Uluslararası fonetik alfabe kodlaması ise Kilo-Alfa-Romeo-Oscar olmalıdır.

Sayısal telsiz haberleşmesi için yaygın olarak kullanılan dört adet standart bulunmaktadır. Bunlardan üçü Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (ETSI) tarafından tanımlanan TETRA, Sayısal Mobil Radyo (DMR) ve Sayısal Hususi Mobil Radyo (dPMR). Dördüncüsü ise ABD Telekomünikasyon Endüstri Birliği (TIA) tarafından tanımlanan APCO 25 (P25)’dir sistemidir.

Katman III: 66-690 MHz bandında trunk’lar üzerinden işletimi kapsar. Ses ile birlikte dahili 128 karakterlik durum mesajları ve değişik formatlarda 288 bit uzunluğa kadar kısa mesaj desteği sunar. Ayrıca IPv4 ve IPv6 dâhil olmak üzere değişik veri hizmetlerini de desteklemektedir.

Telsizle İlgili Başvuru Formları; •Kara Mobil Telsiz Sistemi Kurma Kullanma Başvuru Formu • Radyo Link Sistemi Kurma Kullanma Başvuru Formu • Uydu Yer İstasyonu Kurma Talebi Müracaat Formu • Uydu Uplink Sistem Kurma Kullanma İzin Başvuru Formu • Geçici Süreli Telsiz Sistemi Başvuru Formu.

Güvenlik Sertifikası ve EMG (BTK-11) Formları; • Ölçüm Değerleri Formu • Anten Tesisi Başvuru Formu  (HSAT Formu) • Sabit Elektronik Haberleşme Cihazı Müracaat Değerlendirme Formu • Her Çeşit Elektronik Sisteme Ait Elektromanyetik Girişim Bildirim Raporu – BTK 11 Formu.

En az üç haberleşme katmanı oluşturulmalıdır. Birinci katmanda timin kendi iç haberleşmesi, ikinci katmanda ekiplerin haberleşmesi, üçüncü katmanda ise ekipler ile Afet ve Acil Yönetim Merkezinin haberleşmesi kurgulanmalıdır. Buna ek olarak (AADYM) merkezleri ile İl AADYM arasında kurulacak dördüncü bir katmanda sayılabilir.

Ülkemizde uydu telefonu abone sayısı yaklaşık olarak Bilgi Teknolojileri Kurumu’nun 2017 yılı 1. çeyrek raporuna göre 6740 adettir.

Günümüzde kullanılan marin uydu internet hizmetleri L band uydular üzerinden alınan broadband servisler ile yaklaşık 492 kbps veri hızı ile sağlanmaktadır.

Uydu internet haberleşme altyapısının ana omurgasını M2M (machine-to-machine) altyapısı oluşturur.

RASAT Araştırma Uydusu, Türkiye’nin ve TÜBİTAK UZAY’ın BiLSAT uydusundan sonra sahip olduğu ikinci uzaktan algılama uydusudur.

Global Konum belirleme Sistemleri olarak halen ABD’nin GPS (Global Positioning System), Rusya’nın GLONASS sistemi, Avrupa Birliğinin GALILEO sistemi, Çin’in Compass/BeiDou sistemi faal olarak hizmet sunmaktadır (Mekik, 2010).

Günümüzde taksi, şirket araçları, otobüsler vb. genellikle GSM üzerinden çalışan araç takip sistemleri kullanırken uçaklar, gemiler, uluslararası tır filoları ve bazı özel sağlık şirketlerine ait araçlar uydu tabanlı servisleri kullanmaktadır.