Afet Bilgi ve Haberleşme Sistemi Güvenliği

Olağan dışı durumların öncesi-olayın meydana geldiği an-sonrasını da içerecek şekilde tüm birimlerin kullandığı bütün verinin kaydedildiği, yorumlandığı, analiz edilerek raporlandığı ve dersler çıkartıldığı, yazılım, dona­nım ve coğrafi bilgi sistemi (CBS) üzerinde çalışı­lan veri yönetim sistemidir.

Her türlü haberleşme alt yapısındaki data, ses ve görsel for­matındaki haberleşme bilgisinin, verinin sisteme girmesi, aktarılması, depolanması ve çıkış aşamala­rının tamamında her türlü güvenliğinin sağlanması işlemidir.

Bir kanaldan birim zamanda hatasız olarak iletilebilecek bit sayısı o kanalın ka­pasitesi olarak adlandırılır. Kanal kapasitesi “C” ile sembolize edilir. Birimi b/s’dir.

Frekans periyodik yani eşit zaman aralıkların­da tekrarlanan bir olayın birim zaman içerisinde (genel olarak bir saniyede) tekrar etme sayısıdır. Haberleşme açısından ise, periyodik bir işaretin bir saniyelik sürede tekrar etme sayısı olarak tanımla­nabilir. Frekans “F” ile gösterilir. Birimi Hertz’dir ve “Hz” ile sembolize edilir.

Haberleşme ve­risinin yazılımlar ile sayısal hale getirilmeden doğal formlarında karşı tarafa aktarıldığı sistemlerdir.

Haberleşme verisinin yazılımlar ile sayısal hale getirilerek sayısal formlarında karşı tarafa aktarıldığı sistemlerdir.

Gizlilik: Bilginin yetkisiz kişilerin eline geçme­mesidir.

Bütünlük: Bilginin sahip olduğu formatının dışına çıkarılmamasıdır.

Erişilebilirlik: Bilginin ilgili ya da yetkili kişiler­ce ulaşılabilir ve kullanılabilir durumda olmasıdır.

Afet ve acil durumlarda müdahalenin yapılabil­mesi, koordinasyonun sağlanabilmesi, kaynakların etkin kullanımı ve yetkililerin durumdan haberdar olması, kısaca afet ve acil durumun tümüyle yöne­tilmesi açısından haberleşme sistemlerinin daima faal olması hayati önem taşımaktadır.

Kesintisiz ve Güvenli Haberleşme Sistemi (KGHS) (Uninterrupted and Secure Communi­cation System) sürekli ve güvenli iletişimi sağlayan iletişim altyapısıdır.

Kesintisiz ve Gü­venli Haberleşme Sistemi (KGHS) Projesinde Fi­ber optik, GSM ve Uydu haberleşme ortamlarının otomatik anahtarlamalı, HF haberleşme ortamının ise manuel olarak kullanılmaktadır.

Mobil uydu telefonlarında genellikle kullanıcıların korunması için GMR-2 şifreleme standardı kullanılmaktadır. GMR-2 bir GEO-Mobile arabirimidir ve uydu iletişimi için kullanılan en güncel sürümdür. GMR-2 öncellikle kullanıcının konuşmasını 64 bit şifreleme ile kodlayarak oluşturulmaktadır..

UYDU HABERLEŞMESİ GÜVENLİĞİ

Telsiz haberleşmesi güvenliği sadece aktarı­lan bilgi/datanın değil, tüm sistemin güvenliğini kapsamaktadır. Öncelikle yapısal ve donanımsal olarak; sistemin kurulu olduğu yerin, enerji altya­pısının, fiziksel olarak anten ve kulesinin, kablo­ların, dublexer sisteminin, sayısal sistemlerde bağlı olduğu internet ve paratoner altyapısının bütünsel olarak güvenliğinin sağlanmış olması gereklidir.

Analog sistemlerde ton kullana­rak aynı frekans üzerinden by-pass filtre sistemle­rinde yardımıyla gürültü ve dış müdahalelerin önü­ne geçilmeye çalışılmaktadır. Ayrıca telsizle muhabere yaparken tedbir amacıyla bir güvenlik önlemi olarak sözcüklerin kodlanma­sı gerekebilir. Bu amaçla uluslararası fonetik alfabe kullanılmaktadır.

Sayısal sistemlerde ise taşınan/aktarılan bilgi­ye ulaşmak daha zordur, ancak mümkündür. Sa­yısal telsiz haberleşme sistemlerinde; işaret işleme ve hata düzelme teknikleri sayesinde ses kalitesi ve performansının artırılması, IP tabanlı veri uygula­maları entegrasyonu veya GPS gibi uygulamalar ile kolay kullanım imkânları, sesin sayısal olarak ile­tilmesi sayesinde ses kaydı gibi yeni uygulamaların gerçekleştirilmesi imkân dâhilindedir. Sayısal telsiz haberleşmesi için yaygın olarak kullanılan dört adet standart bulunmaktadır. Bun­lardan üçü Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (ETSI) tarafından tanımlanan TETRA, Sayısal Mobil Radyo (DMR) ve Sayısal Hususi Mobil Radyo (dPMR). Dördüncüsü ise ABD Te­lekomünikasyon Endüstri Birliği (TIA) tarafından tanımlanan APCO 25 (P25)’dir sistemidir.

Analog telsiz sistemleri arasında haberleşmenin sağlanması için, uygun kanal tahsisinin yapılması gerekir. Bu alt yapı gerçek zamanlı izleme ve isten­diğince sayısal ortama kaydetme sağlar. RSM (RoIP oturum yöneticisi) ayrıca gerektiğinde PSTN (sabit telefon şebekesi), GSM veya VoIP istikametlerine anahtarlama yapılmasını sağlar.

Simulcastlar eş zamanlı yapılan yayın sistemleridir. Sistem; analog veya sayısal sistemlerde aynı frekansların senkronize edilerek yayınlanması prensibi ile çalı­şır. Yayınlar üst üste gelse dahi bozulmalara neden olmazlar. Geniş kapsama alanı sağlarken en yüksek sinyal gücü ve en düzgün modülasyonun sürüldü­ğü link üzerinden görüşme imkânı sağlar. İnternet altyapısı kullanılarak sistem iletişim sağlar.

Coğrafi şartlar altyapı kurulumunu güçleştirir. Üçüncü kişiler tarafından kolaylıkla dinlenebilir ve müdahale edilebilir. Diğer elektronik cihazların yaymış olduğu elektromanyetik dalgalar tarafından kolaylıkla enterferans oluşabilir.

• Ölçüm Değerleri Formu
• Anten Tesisi Başvuru Formu (HSAT Formu)
• Sabit Elektronik Haberleşme Cihazı Müracaat Değerlendirme Formu
• Her Çeşit Elektronik Sisteme Ait Elektromanyetik Girişim Bildirim Raporu – BTK 11 Formu 

telsiz haberleşmesi güvenliğinde  kullanılan formlardır.

• Kara Mobil Telsiz Sistemi Kurma Kullanma Başvuru Formu
• Radyo Link Sistemi Kurma Kullanma Başvuru Formu
• Uydu Yer İstasyonu Kurma Talebi Müracaat Formu
• Uydu Uplink Sistem Kurma Kullanma İzin Başvuru Formu
• Geçici Süreli Telsiz Sistemi Başvuru Formu

telsizle ilgili başvuru formlarıdır.

Operasyon ekiplerinin içinde en az bir mümkünse iki haber­leşme personeli bulunmalıdır. Bu personel müm­kün olduğu kadar elektrik/elektronik teknikeri/ teknisyeni olmalıdır. Ayrıca ekibin tamamı telsiz kullanabilmelidir. Radyo amatörü lisanslı olmalıdırlar. Uluslararası standart haberleşme algoritmalarına hakim olmalıdırlar. Bunların yanı sıra  en az üç haberleşme katmanı oluşturulmalı­dır. Birinci katmanda timin kendi iç haberleşme­si, ikinci katmanda ekiplerin haberleşmesi, üçün­cü katmanda ise ekipler ile Afet ve Acil Yönetim Merkezinin haberleşmesi kurgulanmalıdır. Buna ek olarak (AADYM) merkezleri ile İl AADYM ara­sında kurulacak dördüncü bir katmanda sayılabilir. Ayrıca telli ve tel­siz altyapılarının kademeli olarak kurgulanması (GSM, PSTN, Anolog Telsiz Sistemi, Dijital Telsiz Sistemi, Uydu Sistemleri vb) haberleşmenin kesilmemesi açısından gerekmektedir.

Kişisel el terminalleri (telsiz, uydu terminali vb) zimmetle teslim edilmelidir. Mümkünse koruyucu kılıfları ile sahada kullanılmalıdır. Sahaya çıkmadan önce şarjları kontrol edilmeli, telsizlerde frekansların doğruluğu kontrol edilmeli, uydu terminalleri ise düzenli aralıklarla bağlantı kontrolleri yapılmalıdır. Sahada kişisel terminaller mutlaka personel üzerinde iletişime açık şekilde hazır bulunmalıdır. Sahada eğer koruması yoksa su, çamur ve direkt güneşten korunmalıdır. Uzun süreli konuşmalar­dan kaçınmalıdır. Cihazın düşmemesi için klips veya asma ipi kullanılmalıdır. Faaliyet dönüşü ka­librasyonu kontrol edilmeli ve bakımları yapılarak cihaz yeniden kullanıma geçirilmelidir. Sahaya çıkmadan önce haberleşme araçlarının günlük sistem kontrollerinin yapılması ve her an göreve çıkacak şekilde hazır olarak bekletilmelidir. Sistemin enerji, anten, rotor kabloları ve konnek­törlerinin kontrol/bakımı günlük olarak yapılmalı­dır. SWR (dönen dalga) ölçümleri periyodik olarak kontrol edilmelidir. Anten ve şase bağlantıları, şase taşıyıcı kısımların periyodik bakımları yapılmalıdır. Göreve çıkarken araçlarla haberleşme merkezi arasında kontrol yapılmalıdır. Göreve çıkış ve görev dö­nüşü haberleşme merkezine bilgi verilmelidir. Sahada faaliyet süresince araçlardaki sistemler araç çalıştığı sürece açık tutulmalıdır. Araçlardan inerken cihazlar kapatılmalıdır. Göz mesafesinin dışında araçlar ve sistemler açık vaziyette bırakılmamalıdır. Terminallere bağlı araç üzerindeki antenler faaliyet esnasında açılmalı, faaliyet bitirildikten sonra kapatılmalı ve araç hareket etmelidir. Sahada yüksek gerilim hatları ve haberleşme altyapısına ait sitemlerin yakınında muhabere yapılmamalıdır