AFET EKONOMİSİ VE SİGORTACILIĞI - Deneme Sınavı - 14

Temel riskler, toplumun büyük bir kısmını ve hatta kimi zaman tamamını etkileyen risklerdir. İşsizlik, savaş, yüksek enflasyon, doğal afetler ilk akla gelen temel risklerdir.

Kişiye Yönelik Riskler: Bu tür saf riskler, gelir kazanma özelliğinin kaybedilmesine bağlı olarak gelirin ya da mal varlığının azalma olasılığı ile ilgilidir. Örneğin;
• Erken ya da zamansız ölüm riski
• Emeklilikte yeterli gelire sahip olamama riski
• Hastalanma ve/veya sakat kalma riski
• İşsiz kalma riski

Risk yönetimi dört aşamada gerçekleştirilmektedir:

Risk analizi, belirlenmiş riskler hakkında aksiyon alınıp alınmayacağına ve alınacak ise fayda/
maliyet dengesi açısından en uygun olan aksiyonların seçilmesine yardımcı olan bir faaliyettir. Risk
analizi, risklerin sebeplerinin, olumlu/olumsuz etkilerinin ve bu etkilerin ortaya çıkma ihtimallerinin belirlenmesinden oluşmaktadır.

Riskin gerçekleşmesi hâlinde ya parasal bir kayıp söz konusu olur ya da insan sağlığı olumsuz etkilenebilir hatta ölümlerle karşılaşılabilir. İnsan yaşamını ya da sağlığını etkileyen risklerin transfer edilmesi mümkün değildir ancak sonucu parasal kayıplara yol açan riskler transfer edilebilir. Riskin transfer edilebileceği en önemli kurumlar sigorta şirketleridir. Kaybın sıklığının düşük iken kaybın büyüklüğünün yüksek olduğu durumda uygun risk yönetim tekniği riski transfer etmek olmalıdır.

Sigortanın kişi, kurum ve toplum açısından faydaları arasında sigortanın riskleri tamamen ortadan kaldırdığı seçeneği yanlıştır. Sigorta risklere karşı alınan önlemleri içerirken riskleri tamamen ortadan kaldırması söz konusu değildir.

Sigorta genel şartları: Hazine müsteşarlığı tarafından düzenlenmektedir. Her sigorta branşı için genel şartlar belirlenmiştir.

Broker, sigorta piyasasını sigortalı adına araştıran ve birçok sigorta şirketi ve sigorta türü arasında
sigortalı için en uygun seçimi bulan ve sigortalısını yönlendiren sigorta aracısıdır.

Mal Sigortaları: Mal varlığı değerlerinin oluşturduğu sigortalardır. Bir kişi veya kuruluşun mal varlığını tehdit eden rizikoların sonuçlarına karşı yapılır. Bu sigortanın amacı, sigorta ettirenin uğradığı zararı tazmin etmektir. Bu nedenle mal sigortalarına tazminat sigortaları da denmektedir.

Sigorta şirketinin vermiş olduğu teminata karşılık olarak, sigorta ettiren tarafından ödenen parasal
değere prim denir.

I-III-IV-V

Risk, gerçekleşebilecek ama gerçekleşmesi ya da ne zaman gerçekleşeceği kesin olmayan bazı istenmeyen olayları ifade eder.

Temel riskler, toplumun büyük bir kısmını ve hatta kimi zaman tamamını etkileyen risklerdir. İş- sizlik, savaş, yüksek enflasyon, doğal afetler ilk akla gelen temel risklerdir

Özel riskler ise kişisel olaylardan dolayı ortaya çıkan ve genelde büyük kitleleri değil belirli kişileri etkileyen risklerdir. Bir işyerine hırsız girmesi, bir evin yanması, bir kişinin kaza geçirmesi özel risklere örnek olarak verilebilir.

Kişiye Yönelik Riskler: Bu tür saf riskler, gelir kazanma özelliğinin kaybedilmesine bağlı olarak gelirin ya da mal varlığının azalma olasılığı ile ilgilidir. Örneğin; • Erken ya da zamansız ölüm riski • Emeklilikte yeterli gelire sahip olamama riski • Hastalanma ve/veya sakat kalma riski • İşsiz kalma riski

Sorumluluğa Yönelik Riskler: Bir kişinin kendi hatasından kaynaklanan bir sebeple başkaları zarar görüyorsa sorumluluğa yönelik riskle karşı karşıya kalınır. Örneğin bir hekimin yanlış ameliyat yapması durumunda hastası zarar görmüşse, bu olayda hekimin sorumluluğu vardır. Araç kullanan bir kişi kazaya sebebiyet vermişse bu kazadan sorumludur

Spekülatif riskler, gerçekleşmesi halinde bir kayba yol açan ancak gerçekleşmemesi durumunda kazançla sonuçlanan risklerdir. Örneğin, pay senedine yatırım yapan bir yatırımcı, pay senetlerinin fiyatları yükselirse kazanç elde eder ancak beklentiler gerçekleşmez, pay senedi fiyatları düşerse zarar eder.

Risk Analizi Risk analizi, belirlenmiş riskler hakkında aksiyon alınıp alınmayacağına ve alınacak ise fayda/ maliyet dengesi açısından en uygun olan aksiyonların seçilmesine yardımcı olan bir faaliyettir. Risk analizi, risklerin sebeplerinin, olumlu/olumsuz etkilerinin ve bu etkilerin ortaya çıkma ihtimallerinin belirlenmesinden oluşmaktadır. Risk analizi sırasında bir ön analiz yapılması genel olarak oldukça faydalı bulunmaktadır. Bu doğrultuda, daha ayrıntılı analize geçmeden önce aynı tip ve gruptaki riskler bir araya getirilebilmekte veya düşük önemdeki riskler kapsam dışında tutulabilmektedir. Bu noktada önemli olan husus ise kapsam dışında olması öngörülen risklerin de kayıt altına alınması ve gelişimlerinin izlenmesi olarak belirmektedir.

Riski Tutmak Kişi ve kurumlar riskin varlığını bilmelerine, risk gerçekleştiğinde ne tür olumsuzluklarla karşı- laşacaklarını bilmelerine rağmen herhangi bir tedbir almadan riskli ortamda yaşamlarını sürdürmeyi tercih edebilir. Bu bazen zorunluluktan (riskten ka- çınmanın maliyetli olması gibi) bazen umursamazlıktan bazen ihmalkârlıktan kaynaklanabilir. Ülkemiz insanlarının büyük çoğunluğunun bu şekilde davrandığını söyleyebiliriz. Ancak bu düşüncenin bireylere, kurumlara hatta topluma büyük bir maliyet getirdiği aşikârdır

Risk kontrolü; risk politikaları oluşturarak, iş birimlerinin risk alan faaliyetlerini gözden geçirerek, yönetimsel bilgi ile üst yönetim raporlamalarını sağlayarak, risk yönetimi sürecinde aktif bir şekilde çekirdek kontrollerin uygulanmasıdır.