AFET PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ

Sosyolojinin kurucularından olan August Comte, önceleri “sosyal fizik” olarak isimlendirdiği bu çalışma alanını “sosyal statik” ve “sosyal dinamik” şeklinde iki alt alana ayırmıştır. Bu kavramlardan ilki günümüzde “sosyal yapı”, diğeri ise “sosyal değişme” olarak isimlendirilmekte ve sosyolojinin iki temel unsurunu oluşturmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Eylem: Topluluğu daha iyi hâle getirmek için afet öncesi koşullar arasında var olan afete neden olabilecek unsurların ortadan
kaldırılması gerekmektedir. Diğer bir deyişle afet öncesi toplumda var olan kırılganlıkların azaltılması hedeflenmelidir. Doğru cevap A'dır.

Afet öncesinde siyasal alanda yer almayan bir topluluğa politik alana dahil olabilme fırsatını sağlayabilir. Mikro boyutun aktörlerine bakıldığında çoğunlukla sivil toplum kuruluşlarını (STK), yerel yönetimleri ve uluslararası örgütlerin yerel temsilciliklerini görmek mümkündür. Doğru cevap D'dir.

İşbirliği bu etkiler arasında yer almaz. Doğru cevap E'dir.

Gruplarda hakim olan biz duygusunun, ani ve beklenmedik olaylar karşısında ortadan kalkması panik olarak isimlendirilmektedir. Doğru cevap B'dir.

İnsanın yaşamında karşılaştığı farklı durumlar ile başa çıkmada gücünün yetmeyeceğine ve bunun sonrasında ilahi olana
teslim olması “kadercilik” olarak tanımlanabilir. Doğru cevap D'dir.

Sosyal değişmenin önemli bileşenleri arasında yer alan bu nüfus hareketi, afet sonrasında sıklıkla ülke içindeki diğer şehirlere
gitme yönündedir. Bu hareket, afetten hemen sonra siyasi otorite tarafından afetzedelere sağlanabileceği gibi (siyasi otorite tarafından başka şehirlerde bulunan kamu kuruluşlarına geçici süre ile barınma amaçlı olarak yerleştirilme), afetzedelerin kendi çabaları ile gerçekleşebilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Afetler, afet topluluklarında afet anı ve hemen sonrasında panik ortamı oluştururken, orta ve uzun vadede farklı sorunları da beraberinde getirmektedir. Afetzedelerin yaşam alanlarının ve sosyal düzenlerinin yıkılması, onların kendilerini belirsizlik içinde hissetmelerine yol açmaktadır. Bu durumun sonrasında ise kişilerin bireysel boyutta kendilerini güçsüz ve anlamsız olarak algılamaları da farklı araştırmalarda karşılaşılan durumdur. Duygusal olarak gerilimlerin yoğun olarak yaşanıldığı bu süreçte, toplumun farklı kesimleri (kadın, erkek, çocuk, genç, yaşlı gibi) farklı tepkilerde bulunabilmektedir. Bu tepkiler içinde belki de en
çarpıcı olanı “şiddet” olgusudur. Doğru cevap B'dir.

Afet sonrasında meydana gelen en önemli değişikliklerden biri afet farkındalığıdır. Afet farkındalığı, afetlerin müdahale ve kontrol edilebilir bir unsur olduğu gerçeğini kabul etmek ve buna uygun olarak davranış biçimlerini geliştirme ve uygulamayı içermektedir. Diğer bir deyişle, afet farkındalığı ve afet kültürü kavramları en genelde afetlerin gündelik yaşamın vazgeçilmez alanlarından biri hâline gelmesini hedeflemektedir. Gündelik yaşam pratiği içinde yer bulduğu takdirde, kişilerin afet sorunu
ile ilgili hesaplamalar yapacağı gerçeği bu ilginin önemli nedenlerinden birisidir. Diğer bir ifadeyle, afet ve afet yönetimine ilişkin tartışmalarda afet olgusunun, yaşamın temel kaynaklarına yüklenen anlamlara sahip olması amaçlanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Afet, meydana geldiği toplumlarda toplumun nerdeyse tümünü kapsayan bir travmaya neden olmaktadır. Bu travma ile mücadele etmek için toplumların geliştirdiği kültürel kökenli yanıtları Volkan (2005) şu şekilde özetlemektedir:
• Tüm toplum tarafından paylaşılan yeni uğraşların/ yeni sembollerin geliştirilmesi
• Kültürel normların afet sonrasında değiştirilmesi/yozlaştırılması
• Nesilden nesile aktarma. Doğru cevap C'dir.

I ve II

Kültür

Afet nedeni ile ortaya çıkan değişimler hep olumsuzdur.

I, II ve III

Makro

Rejim

Panik

Şiddetin beklendik bir davranış olarak görülmesi

I, II ve III

Yalnız II