AFET PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ

I ve II

Güney Afrika Cumhuriyeti

Orta Afrika Cumhuriyeti

Orta yaşlılar

% 45

Vanuatu

Afganistan

Çin

Nijer

Eritre

Kalkınma nüfus, kültür, coğrafi özellikler, kültürel değerler, demografik yapı, fiziki ve beşerî altyapı gibi pek çok değişkene bağlı olarak şekillenmektedir. Afetler, iklim değişikliği, küresel ısınma, karbon salımının artışı ile birlikte hem iktisadi büyümeyi hem de iktisadi ve toplumsal kalkınmayı etkilemektedir. Şekil 8.1’de ayrıntıları verilen ve daha sonra ayrıntılı olarak ele alınan süreç ‘Afetlerle Kalkınma’ (Tiryakioğlu, 2016 a; 2018) yaklaşımını ifade etmektedir.Doğru cevap E'dir.

Madagaskar, Orta Afrika Cumhuriyeti, Mozambik, Burundi ve Liberya

Çin, 2016 yılında en fazla afetin yaşandığı ülkedir. Çin’i sırasıyla 20 afet ile ABD ve 17 afetle Hindistan izlemektedir. Afet sonucunda yaşam kaybı sıralaması açısından bakıldığında ise bu sıra değişmekte, ABD dokuzuncu sıraya düşmektedir (Ersoy, 2016). Bu sonuç afetlerin etkileri ile gelişmişlik düzeyi arasındaki ilişkiye işaret etmektedir. Afetlere karşı en kırılgan ülkeler, afetlere karşı baş etme eksikliği bulunan ülkeler, afetlere karşı en zarar görebilir ülkeler, afetlere karşı uyum gösterme kapasitesi en düşük olan ülkeler ve nihayet afetlere karşı en yüksek risk taşıyan ülkeler sıralamasında ilk 15 ülke arasında herhangi bir gelişmiş ülkenin bulunmadığı görülmektedir. Buna karşın dünyada afetlere en fazla maruz kalan ülke sıralamasında ilk 15 ülke arasında, Japonya dördüncü, Hollanda on ikinci sırada yer almaktadır (Bakınız Tablo 8.1 a.) Doğru cevap D'dir.

Çok Boyutlu Yoksulluk Endeksi (ÇBYE) ilk olarak 2010’daki İnsani Gelişme Raporu’nda kullanılmıştır. Bu endekste, hanelerde, eğitim, sağlık ve yaşam standartlarındaki yoksunluklar tespit edilmektedir. Eğitim ve sağlık boyutları iki göstergeye dayanırken, yaşam standardı boyutu altı göstergeyle sergilenmektedir. Bir hanenin ÇBYE’sini oluşturmak için kullanılan tüm göstergeler, aynı hanede yapılan anketlere dayanmaktadır. Göstergelerin ortalaması alınmakta ve her bir hanedeki anketten alınan yoksunluk değerleri hesaplanmaktadır. Yüzde 33,3’lük bir yoksunluk değeri (ortalaması alınan göstergelerin tam üçte biri) yoksul ve yoksul olmayan ayrımı yapılmasında eşik 10 olarak kullanılmaktadır. Bir hanedeki yoksunluk değeri yüzde 33,3 ya da daha fazlaysa, bu hane (ve hanede yaşayan her birey) çok boyutlu yoksul olarak sınıflandırılmaktadır. Yoksunluk değeri, yüzde 20’den büyük ya da yüzde 20’ye eşitse, ancak yüzde 33,3’ten azsa, hane çok boyutlu yoksulluğa düşme riski altında diye tanımlanmaktadır. Doğru cevap C' dir.

Madagaskar 65.23 ,Vanuatu 63.66, Afganistan 92.85 ,Orta Afrika Cum. 64.68, Tonga 55.27 ,Sudan 92.80 ,Mozambik 63.24, Filipinler 52.46 ,Haiti 91.24, Burundi 63.23, Japonya 45.91, Yemen 91.24 ,Liberya 62.70, Kosta Rika 42.61, Çad 91.09, Haiti 61.81 ,Brunei Sultanlığı 41.10 ,Orta Afrika Cum. 90.60, Zambiya 61.73, Mauritius 37.35, Gine-Bissau 89.93 ,Çad 61.07, Guatemala 36.30 ,Gine 89.73, Eritre 60.97, El Salvador 32.60, Eritre 89.47 ,Komoros 58.66, Bangladeş 31.70, Irak 88.42 ,Tanzanya 58.51, Şili 30.95, Zimbabwe 88.22, Nijer 57.72 ,Hollanda 30.57, Nijerya 87.15, Zimbabwe 57.49, Solomon Adaları 29.98 ,Uganda 87.99 ,Togo 57.36, Fiji 27.71, Burundi 87.71, Sierra Leone 57.06 ,Kamboçya 27.65, Myanmar 87.00 Doğru cevap E'dir.

Afetlerin sebep olduğu toplumsal travmanın en önemli boyutunu can kaybı korkusu oluşturmaktadır. Afetten can kaybı olmadan kurtulan insanların çok büyük kısmı psikolojik olarak sorunlar yaşamaktadır. Bu travmalar kısa vadede ortaya çıkabildiği gibi etkisi çok uzun yıllar da devam edebilmekte ve afete maruz kalmış kişilerin bireysel ve toplumsal yaşamını sekteye uğratabilmektedir (Yavuz ve Dikmen, 2015: 306).Doğru cevap B'dir.

Sosyal etkinlik grubunda eğitim ve sağlık, demografi, istihdam ve ordu ile ilişkili göstergeler yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Kırılgan grupların belirlenmesinde malnütrisyon (yetersiz beslenme), okula geç kayıt, sınıf tekrarı, işsizlik, yoksulluk sınırının altında gelir, emeklilik hakkı, sağlık sigortası kapsamı, evde musluk suyunun bulunması, kanalizasyon imkânlarının bulunması, afet eğilimli bir alanda yaşama gibi göstergeler izlenmektedir. Kırılganlığı yüksek grupların yüksek riske sahip olmaları, afete maruziyeti yüksek coğrafyalarda sürdürülen yaşam, yaşam alanlarının afete karşı yeterince dirençli olmaması, farkındalık ve eğitim düzeylerinin düşük olması sayılabilir.Doğru cevap E'dir.

Van depremi 2011 tarihinde gerçekleşmiştir. Doğru cevap D'dir.

1999 yılında yaşanan Marmara Depremi’nin Türkiye ekonomisine maliyetini ve iktisadi büyüme ve işsizliğe yansımalarını göstermektedir.Doğru cevap A'dır.