AFET SENARYOSU VE TATBİKATLAR

Tatbikatlar ile ulaşılabilecek genel amaçları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz (Tatbikatlar Kitapçığı Taslağı):
1. Kendi kendine yetebilirlik,
2. Ortaklaşa çalışabilme,
3. Plan ve prosedürlerin uygulanabilirliği
4. Koordinasyon ve işbirliği
5. Öğrenme ve güncelleme.

“Sivil savunma hizmet kollarında vazifelendirilmiş olan mükelleflerin bu vazifelerde yetiştirilmeleri maksadı ile hazarda tertiplenecek eğitim ve tatbikatlara davet vukuunda iştirakleri mecburidir. Bu eğitim ve tatbikatların müddeti yılda 72 saati (9 gün) geçemez.

Tatbikatlar ile ilgili bir diğer mevzuat ise 2009 tarihli ve 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’dur. Bu kanuna göre;
• “Eğitim faaliyetleri ve tatbikatları yapmak
ve yaptırmak” Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın görevleri arasında yer almaktadır (Madde 8)

Saha tatbikatlarının dezavantajlarından bir tanesi de planlama ve uygulamasının kısa değil uzun zaman almasıdır.

Masabaşı Tatbikatı
Afet ve acil durumlarda görev alacak olan, özellikle de karar verme mekanizması içinde yer alan
personelin/görevlilerin katıldığı, karşılıklı görüş alışverişi ve soru cevap oturumlarına imkân sağlayan, görevlerin, sorumlulukların, planların işlerliğinin, beklenmedik olaylara cevap verme durumlarının, karar verme ve koordinasyon unsurlarının test edildiği fiziki saha aktivitesi gerektirmeyen tatbikatlardır.

Genel olarak tatbikat sürecini;
• Planlama
• Geliştirme
• İcra Aşaması
• Raporlama
olarak dört ana başlıkta özetleyebiliriz.

Tatbikat Geliştirme aşaması;
• Tatbikatın amacının ve ulaşılmak istenen hedeflerin belirlendiği,
• Yer ve zaman unsurlarının kesinleştirilip, tatbikat aşamalarının, uygulanacak senaryoların ve diğer
iş ve işlemler ile zamanlamanın netleştirildiği süreçtir.

TATBİKATIN BAŞARILI OLMASI İÇİN GÖZ ÖNÜNE ALINMASI GEREKEN HUSUSLAR:

1. Tatbikat Konusunun Belirlenmesi

2. Tatbikat Yeri ve Zamanının Belirlenmesi

3. Tatbikat haberleşme ve lojistiğinin unsurlarının belirlenmesi

4. Tatbikat kişisel, ekip ve çevrenin emniyet ve güvenliğinin sağlamasıdır.

Röportaj sırasında Jargon kullanılmamalıdır. Toplum bu alanda kullanılan dile pek aşina olmayabilir.

Tatbikatlar, personelin kendi alanında önceden deneyim kazanmasına ve eş güdüm içinde ve koordineli bir şekilde çalışma yeteneğini geliştirmesine olanak sağlayan uygulamalardır.

Tatbikatlar, olası bir afet ve acil durumda can ve mal kaybının yaşanmaması veya en aza indirilmesi için öngörülen tehlike senaryoları doğrultusunda hazırlanan afet ve acil durum planlarının uygulanabilirliğini gerçekçi ortamlarda test etmek, ekiplerin kapasite ve kabiliyetlerini görmek, yönetim fonksiyonu içinde yer alan kişilerin karar verme sürecindeki başarısını ölçmek amacıyla yapılır.

tatbikatlar ile ulaşılabilecek genel amaçları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz (Tatbikatlar
Kitapçığı Taslağı):
1. Kendi kendine yetebilirlik,
2. Ortaklaşa çalışabilme,
3. Plan ve prosedürlerin uygulanabilirliği
4. Koordinasyon ve işbirliği
5. Öğrenme ve güncelleme.

Afet ve acil durum müdahale plan ve prosedürleri ile tatbikatlar arasında gözlenebilir bir ilişki vardır. Bilimsel altyapı ve mühendislik hizmeti alarak üretilen her ürün bir test aşamasından geçtikten sonra kullanılır fakat afet müdahale planlarının
testi için gerçek bir afetin olması beklenemez.

Nihai olarak tatbikatlar, personelin müdahale kapasitesinin yanı sıra planın etkinliğini de ölçmeye olanak sağlamış olacaktır.

Sivil savunma hizmet kollarında vazifelendirilmiş olan mükelleflerin bu vazifelerde yetiştirilmeleri maksadı ile hazarda tertiplenecek eğitim ve tatbikatlara davet vukuunda iştirakleri mecburidir. Bu eğitim ve tatbikatların müddeti yılda 72 saati (9 gün) geçemez.

İl afet ve acil durum müdürlükleri yılda en az 1 defa ana çözüm ortaklarının yöneticilerinin de katıldığı bir masabaşı il tatbikatı düzenleyecektir.

Ancak tatbikatları esas itibariyle uygulama yöntemleri açısından sınıflandıracak olursak tatbikat
türleri (Tatbikatlar Kitapçığı Taslağı):
1. Kapsamlı Saha Tatbikatı
2. Masabaşı Tatbikatı
3. Haberleşme ve İntikal Tatbikatı
şeklindedir

Masabaşı Tatbikatın Avantajları
• Kapsamlı saha tatbikatlarına göre daha rahat
ve stresten uzak bir ortamda oynanabilmesi,
• Maliyetinin düşük olması,
• Soru cevap ve görüş alışverişine imkan sağlaması,
• Değerlendirme/geliştirme sürecinin bir parçası olarak, planlarda değişikliklere olanak
sağlaması.

Genel olarak tatbikat sürecini;
• Planlama
• Geliştirme
• İcra Aşaması
• Raporlama
olarak dört ana başlıkta özetleyebiliriz.

Tatbikatlar, fiili olarak uygulama imkanı bulunan plan, program ve prosedürlerin eksikliklerinin, yanlışlarının ya da olumlu taraflarının tespit edilmesine, sahada yer alan aktörlerin fiili uygulamalarından kaynaklı hatalı ya da çok iyi örneklerin belirlenerek gerekli güncellemelerin ve düzenlemelerin yapılmasına imkan sağlayabilmektedir.

Başka bir deyişle operasyonel testler olan tatbikatlar, operasyonel hataları ve zayıflıkları tespit etmede etkin olarak kullanılmaktadır diyebiliriz. Doğru cevap E'dir.