AFET YÖNETİMİ II - Deneme Sınavı - 10

Hindistan Kalabalık bir nüfus ve farklı coğrafi bölgelerden, kültürlerden meydana gelen Hindistan’da deprem, heyelan, tsunami, sel, muson yağmurları, tayfun, nükleer sızıntı gibi birçok değişik afete rastlanmaktadır. Hindistan’da afet ve acil durum yönetiminden sorumlu ana kurum İçişleri Bakanlığı’na bağlı olan Afet Yönetimi Ulusal Enstitüsü’dür (National Institute of Disaster Management). Afet yönetiminin hazırlık/zarar azaltma, müdahale ve iyileştirme/ yeniden yapılandırma bütün evrelerinde işbirliği, iletişim, koordinasyon, eğitim, araştırma vb bütün faaliyetleri bu enstitü tarafından yürütülmektedir.

Pakistan Yine bulunduğu coğrafya, nüfus ve ülke koşulları gereği Pakistan sel, deprem, çığ, heyelan, terör saldırıları, muson yağmurları gibi çeşitli tehlikelere maruz kalan ve afet yaşayan bir ülkedir. 2005 yılında kuzeyde Kaşmir Bölgesi’nde meydana gelen depremde yaklaşık 80000 kişi ölmüş, 4 milyona yakın kişi ise evsiz kalmıştır. Dünyanın birçok bölgesinden gelen uluslararası yardımlarla Kaşmir’de yeniden yapılanma/iyileştirme çalışmaları gerçekleştirilmiştir. 2010 yılı yaz aylarında meydana gelen şiddetli muson yağmurları sonucu 4000 kişi hayatını kaybetmiş, 1 milyondan fazla insan evsiz kalmıştır.

Türkiye’deki Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK, www.dask.gov.tr) kuruluş aşamasında CEA ve Yeni Zelanda sistemini incelemiş olup, iyi yönlerini ülkemizdeki deprem sigortası sistemine adapte etmiştir.

Sismograf yer sarsıntılarının büyüklüğünü, süresini, merkezini, ve saatini saptamaya yarayan aygıta denir.

Temmuz 1976’daki Büyük Tangshan Depremi (Great Tangshan Earthquake) 20. yüzyılda en fazla
can kaybına neden olan kaydedilmiş depremdir.

Kore’de web-tabanlı bir Ulusal Afet Yönetim Sistemi (The National Disaster Management System-NDMS) mevcuttur. Bu sistem hem merkezi hem yerel bütün yönetimlerin, kapsamlı afet yönetimi
anlayışı çerçevesinde, başta hazırlık/zarar azaltma/ planlama evresi olmak üzere bütün aşamalarda işbirliği ve koordinasyona dayanır.

Japonya
Pasifik Okyanusu’ndaki Ateş Çemberi (Ring of Fire) diye adlandırılan bölgede bulunan bir adalar
topluluğudur Japonya.

Filipinler
Filipinler, Japonya’nın güneyinde üç ada parçasından oluşmuş bir ülkedir. Ateş Çemberi denilen bölgede yer aldığından deprem, volkanik patlamalar, tsunami, tayfun ve terör saldırıları belli başlı tehlikelerdendir.(Sayfa 170)

Komşu ülke Azerbaycan’ın en sık karşılaştığı doğa kaynaklı tehlikeler sel, heyelan, deprem ve
kuraklıktır. Aralık 2005’te Başkanlık kararıyla kurulan Acil Durumlar Bakanlığı (Fövqəladə Hallar
Nazirliyi) ülkedeki tüm acil ve olağanüstü durumlardan sorumludur. ‘Top-down’ olarak bilinen
merkezden yerele uzanan bir afet ve acil durum yönetimi anlayışı mevcuttur.

Amerika Birleşik Devletleri’nde ‘all-hazard’ yani bütün afetlere karşı hazırlıklı olunması politikası esastır ve uygulanmaktadır.

Sigorta, bir risk transfer aracıdır. Bir riski, poliçe adı verilen, içinde kimin/neyin,hangi risklere karşı, ne kadar süre için sigortalandığını anlatan bir belge karşılığında, başka birine devretmektir. Sigorta satın alabilmek için prim adı verilen bir ücret ödenir. Bu şekilde o riske karşı güvence altına alınmış oluruz.

Fransa’nın başkenti Paris’te Seine Nehri’nde her 100 yılda bir sel olacağı bilim adamlarınca
hesaplanmıştır. Fransa’da aşırı sıcak dalgası, aşırı soğuk dalgası, seller ve insan kaynaklı terör olayları belli başlı tehlikelerdir. Afetlerin ekonomik etkilerini azaltmak üzere Caisse Central de Reassurance adı verilen devlete ait kamu sigorta sistemi CAT/NAT (Catastrophe Naturelles) altında çalışmaktadır. CAT/NAT 1982’de kurulmuş özel-devlet sigorta işbirliği sistemidir. Sel, çamur akması, deprem, heyelan, gel-git, buz, kar, rüzgâr, donma vb birçok afet çeşidini kapsayan sigorta poliçesi hizmeti sunmaktadır. CAT/NAT toplumu afetlere karşı hazırlama ve olası afetlerin zararlarını azaltmayı hedefler.

Kore’de web-tabanlı bir Ulusal Afet Yönetim Sistemi (The National Disaster Management System
NDMS) mevcuttur. Bu sistem hem merkezi hem yerel bütün yönetimlerin, kapsamlı afet yönetimi
anlayışı çerçevesinde, başta hazırlık/zarar azaltma/planlama evresi olmak üzere bütün aşamalarda işbirliği ve koordinasyona dayanır.

Yokohama Stratejisi ve Eylem Planı 1994 yılında, BM yönlendiriciliğinde doğa kaynaklı afetleri ve etkilerini azaltmaya yönelik Uluslararası On Yıl (IDNDR) çalışmaları çerçevesinde Japonya’nın Yokohama kentinde toplanan ilk Dünya Konferansı’nda kabul edilmiştir. “Daha Güvenli Bir Dünya için Yokohama Stratejisi ve Eylem Planı: Doğal Afet Önleme, Hazırlık ve Zarar Azaltma için Yol Gösterici İlkeler” belgesi, doğa kaynaklı afetleri önleme, hazırlık ve zarar azaltma amacıyla yapılacak çalışmalar için uluslararası düzeyde ilkeler getiren, rehber nitelik taşıyan ilk belgedir.

2005’te Japonya’nın Hyogo eyaletine bağlı Kobe şehrinde düzenlenen BM Afet Risk Azaltma 2.Dünya Konferansı’nda 168 üye ülke tarafından benimsenerek kabul edilmiştir. Tam olarak “HyogoÇerçeve Eylem Planı 2005-2015: Ulusların ve Toplulukların Afete Karşı Dayanıklılığını Oluşturmak” başlığını taşıyan belge, afet risk azaltma süreçlerini farklı sektörlerde ve farklı ölçeklerde ayrıntılı olarak tanımlayan ilk uluslararası belge olarak nitelenmektedir.

1997: BMİDÇS çerçevesinde Kyoto Protokolü’nün imzaya açılması (yürürlüğe girişi 2005)

Afetlerin ikinci bir özelliği ise tekil olarak gözlenmezler. Mutlaka ikincil, üçüncül afetleri beraberlerinde getirirler. Aynı Japonya depremi örneğinde olduğu gibi meydana gelen deprem arkasından tsunamiye yol açmış ve devamında Fukushima Daichi Nükleer Reaktörü’nde radyasyon sızıntısı ortaya çıkmıştır.

Haziran 1972 yılında doğu kıyısını etkileyen ve 122 kişinin ölümüne neden olan Agnes Kasırgası ve Mart 1979’daki Three Mile Island Nükleer Sızıntı Olayı sonrasında Amerika Birleşik Devletleri’nde o zamanki Başkan Carter ve Kongre’nin 12148 sayılı Başkanlık kararıyla (Executive Order 12148) afet yönetimi koordinasyonundan ülke genelinde sorumlu olan Federal Acil Durum Yönetimi Kurumu (Federal Emergency Management Agency-FEMA) kurulmuştur.

Kanada’da her türlü afet ve acil duruma hazırlık, müdahale ve iyileştirme Kanada Toplum Güvenliği ve Acil Durum Hazırlık Kurumu (Public Safety and Emergency Preparedness Canada-PSEPC) tarafından yerel ve bölgesel birimlerle işbirliği içerisinde planlanmakta ve gerçekleştirilmektedir.

İngiltere’de sismik tehlikeye fazla rastlanmamaktadır. Bazen ufak sarsıntılar meydana gelmektedir. Bunun da en büyük nedeni eski tarihlerde kullanılmakta olan, günümüzde kapalı olan kömür madenlerindeki çökmelerdir. Ülkenin esas problemlerinden biri sel ve taşkınlardır.

Çin’de depremlere ait kayıtlar çok eskiden beri tutulmaktadır. Depremlerin büyüklüğünü ölçmek için ilk basit sismograf cihazını Çinlilerin kullandığı tarihi kayıtlarda mevcuttur.