AFET YÖNETİMİ II - Deneme Sınavı - 18

Konferans ile gündeme gelen uluslararası anlaşma belgeleri şöyledir: • Gündem 21 • Çevre ve Kalkınma Rio Bildirgesi • Sürdürülebilir Ormancılık İlkeleri Beyanı • BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) • BM Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi • BM Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi

Doğru cevap E'dir.

Milenyum (Binyıl) Kalkınma Hedefleri ile ulaşılmak istenen sekiz temel amaç şöyledir:

1. Aşırı yoksulluk ve açlığı ortadan kaldırmak

2. Herkesin temel eğitimi (ilköğretim) tamamlamasını sağlamak

3. Toplumsal cinsiyet eşitliğini geliştirmek ve kadınların konumunu güçlendirmek

4. Çocuk ölümlerini azaltmak

5. Anne sağlığını iyileştirmek

6. HIV/AIDS, sıtma ve diğer belli başlı hastalıklarla mücadele etmek

7. Çevresel sürdürülebilirliği sağlamak

8. Kalkınma için küresel ortaklık geliştirmek

Doğru cevap E'dir.

New York’ta Birleşmiş Milletler Genel Merkezi’nde Eylül 2015’te gerçekleştirilen BM Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi’nde “Dünyamızı Dönüştürmek: Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Gündemi” başlıklı karar 193 ülkenin imzası ile kabul edilmiştir. 2030 Gündemi’nin yaklaşımı, günümüzde kapsayıcı kalkınmanın (inclusive development) gereği olarak ifade edilen, “kimseyi geride bırakmadan” (leaving no one behind) anlayışıyla insan onuruna saygı temelinde, 2030 Gündemi’nin amaç ve hedeflerinin tüm ulusları, tüm halkları ve tüm toplum kesimlerini kucaklaması, ilk önce en geridekilere ulaşmak için çaba gösterilmesidir. Yeni kalkınma gündemini hayata geçirme aracı olarak Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) belirlenmiştir.Doğru cevap B'dir.

2015-2030 Gündemi olarak belirlenen 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi şöyledir: Hedef 1. Yoksulluğu tüm biçimleriyle nerede olursa olsun sona erdirmek Hedef 2. Açlığı bitirmek, gıda güvenliğini sağlamak, beslenme imkanlarını geliştirmek ve sürdürülebilir tarımı desteklemek Hedef 3. İnsanların sağlıklı bir yaşam sürmelerini sağlamak ve herkes için her yaşta refahı ilerletmek Hedef 4. Herkesi kapsayan ve herkese eşit derecede kaliteli öğretim sağlamak ve herkese yaşam boyu eğitim olanağı tanımak Hedef 5. Toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak, tüm kadınların ve kız çocuklarının toplumsal konumlarını güçlendirmek Hedef 6. Herkes için suya ve sağlıklamaya (sağlık ve hijyen koşulları, sanitasyon) erişimi, suyun ve sağlıklamanın sürdürülebilir yönetimini güvence altına almak Hedef 7. Herkes için uygun fiyatlı, güvenilir, sürdürülebilir ve modern enerjiye erişimi güvence altına almak Hedef 8. Sürekli, kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomik kalkınmayı desteklemek, herkes için tam ve üretici istihdam, insan onuruna yakışır iş sağlamak Hedef 9. Dayanıklı altyapı inşa etmek, kapsayıcı ve sürdürülebilir sanayileşmeyi ve yenilikçiliği (inovasyon) teşvik etmek Hedef 10. Ülkelerin içindeki ve aralarındaki eşitsizlikleri azaltmak Hedef 11. Kentleri ve insan yerleşim yerlerini herkesi kucaklayıcı, güvenli, dayanıklı ve sürdürülebilir kılmak Hedef 12. Sürdürülebilir tüketim ve üretim modelleri (kalıpları) sağlamak Hedef 13. İklim değişikliği ve etkileri ile mücadele için acil olarak adım atmak Hedef 14. Okyanusları, denizleri ve deniz kaynaklarını sürdürülebilir kalkınma için korumak ve sürdürülebilir şekilde kullanmakHedef 15. Karasal ekosistemleri korumak, eski haline getirmek ve sürdürülebilir kullanımını desteklemek, ormanların sürdürülebilir yönetimini sağlamak, çölleşme ile mücadele etmek, toprak (arazi) bozulumunu durdurmak ve iyileştirmek, biyoçeşitlilik kaybını durdurmak Hedef 16. Sürdürülebilir kalkınma için barışçı ve herkesi kucaklayan toplumları teşvik etmek, herkesin adalete erişimini sağlamak, her düzeyde etkili, hesap verebilir ve kapsayıcı kurumlar inşa etmek Hedef 17. Sürdürülebilir kalkınma için uygulama araçlarını güçlendirmek ve küresel ortaklığı yeniden canlandırmak.SKH’nin Sendai Çerçevesi (2015-2030) ile ilişkilendirilen kapsamlı ve kapsayıcı yaklaşımı, uluslararası afet yönetimi politikalarının yaygınlaştırılması ve uygulanması bakımından özellikle önemlidir. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nden (SKH) bir kısmı doğrudan ya da dolaylı olarak afet risk azaltma ile ilgilidir. Bu hedeflerin (Hedefler 1, 2, 3, 4, 6, 11,13, 14,15) afet risk azaltma ve afete dayanıklılığı geliştirmeyle ilgilidir.Doğru cevap D'dir.

1983 yılında BM tarafından kurulan ve daha sonra Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu (UN World Commission on Environment and Development-WCED) adını alan özel komisyon, 2000 yılı ve sonrasında küresel düzeyde çevre ve kalkınma konularına dönük yaklaşım ve strateji çalışmaları gerçekleştirmiştir.Doğru cevap B'dir

BM Genel Sekreteri BM Milenyum Kalkınma Hedefleri (MKH) 2015 Raporu’nun önsözünde, küresel bir seferberlikle, dünya ülkeleri liderlerinin “erkek, kadın ve çocuklarımızı aşırı yoksulluğun aşağılayıcı ve insanlıktan çıkaran koşullarından kurtarmak için her çabayı gösterme” kararlılığıyla başlatılan MKH sürecini, tarihte gerçekleştirilmiş olan en başarılı yoksulluk karşıtı mücadele olarak tanımlamıştır. Rapora göre, Milenyum Kalkınma Hedefleri aşırı yoksulluğun azaltılması, açlığın geriletilmesi, daha fazla sayıda kız çocuğunun okula devam edebilmesi, yeni ve yenilikçi işbirliklerinin geliştirilmesi, karar verme süreçlerinin yeniden şekillendirilmesi ve gezegenimizin korunması örneklerinde olduğu gibi tüm dünyada insanların hayatlarında ve geleceğe bakışlarında iyileştirmeler sağlamıştır. Bu kapsamda örneğin, 1990-2015 yılları arasında bir milyardan fazla insan aşırı yoksulluktan kurtulmuş, çocuk ölüm oranları ve okulu bırakan çocuk sayısı yarıdan fazla azalmış, tedavi edilebilir hastalıklarla mücadelede büyük ilerleme kaydedilmiştir.Doğru cevap A'dır.

Atatürk’ün direktifleriyle 1926 yılında ilk deprem kayıt sistemi kurulmuş ve aynı zamanda İstanbul’un meteorolojik tahminleri yapılarak hava durumu konusunda bilgilendirme de yapılan Rasathane-i Amire, 1936 yılından itibaren Kandilli Rasathanesi adını alarak bir plan çerçevesinde modern teknoloji ile donatılmaya ve şekillenmeye başlamıştır.

1958 - 1999 yılları arası dönemde, daha önceki dönemlerde uygulanan afet türü ve/veya olay, konum odaklı politika anlayışının tersine artık daha genel mevzuat düzenlemeleri yapılmıştır. Günümüzde de halen geçerliliğini koruyan 7269 sayılı “Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun” kabul edilmiş ve günümüze kadar eksiklikleri gidermek için birçok defa değişiklik yapılmıştır.

Kocaeli ve Düzce Depremleri sonrası hazırlık çalışmaları yapılan VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı 2001-2006 dönemi için kabul edilmiştir. Kalkınma planları içerisinde en detaylı imar, kentleşme ve afet politikalarının ele alındığı plandır. Afet risklerinin azaltılması konusunda birçok hedef belirlenmiştir.

EKSEN A : DEPREMLERİ ÖPRENMEK

Belirlenen stratejiler

Deprem bilgi altyapısı konusunda ARGE çalışmaları önceliklendirilerek sağlanması ve desteklenmesi,

Deprem Bilgi Bankası’nın kurulması ve sürekliliğinin sağlanması,

Deprem gözlem ağları geliştirilmesi,

Ulusal deprem ön hasar tahmini ve erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi,

Depremlerin etkinliğinin değerlendirilerek bilgilendirmenin tek elden yapılması,

Başta depremler olmak üzere afetler öncesi ve sonrasında yaşanan bilgi kirliliğinin önlenmesi ve

toplumun bilgilendirilmesi,

Tsunami erken uyarı sisteminin kurulması ve diğer ülkelerdeki sistemlerle uyumunun sağlanması,

EKSEN B: DEPREM GÜVENLİ YERLEŞME VE DEPREME DAYANIKLI YAPILAŞMA Hedef: Deprem Güvenli Yerleşme ve Depreme Dayanıklı Yapılaşmanın Sağlanması

“Afet ve Yerleşme Risklerini Azaltmak Hedefi”nin stratejileri şu şekilde belirlenmiştir:

AFAD’ın sorumluluğunda afet yönetim sisteminin bütüncül ve etkin bir hale getirilmesi için mevzuat düzenlemelerinin gerçekleştirilmesi ve afetlerle ilgili mevzuatın son yıllarda önem kazanmaya başlayan risk yönetimi çerçevesinde yeniden ele alınması,

Afet tehlikeleri ve risklerinin tespit edilerek risk azaltmaya yönelik süreçlerin etkinleştirilmesi; AFAD’ın sorumluluğunda bütünleşik afet tehlikelerinin belirlenmesine yönelik mevzuat düzenlemelerinin yapılması; Mikro bölgeleme ile ilgili mevzuatın hazırlanması,

Şehircilik ve planlama mevzuatının, afet ve yerleşme risklerinin azaltılmasını sağlamak üzere, tehlike ve risk analizi ile sakınım planlamasını kapsayacak şekilde düzenlenmesi; risk sakınım planlamasıyla ilgili yasal düzenlemelerin yapılması; risk türlerinin belirlenmesi amacıyla bilgi paylaşımında standart oluşturulması ve başta kamu binaları olmak üzere mevcut yapı stokuna ilişkin envanter çalışmalarının gerçekleştirilmesi;

Doğal afet sigorta sisteminin tüm afet türlerini kapsayacak şekilde geliştirilmesi bu amaçla Doğal Afet Sigortaları Kanunu hazırlanması,

Afetlere etkin müdahale için acil durum haberleşme altyapısını güçlendirerek, tahliye koridorları, toplanma, geçici barınma, afet destek merkezleri ve acil durum tesisleri gibi tesislerin gerçekleştirilmesi; afet sonrasında veya acil durumlarda hem merkezi düzeydeki hem yerel düzeydeki kurumlar arasında hızlı ve güvenli haberleşmenin sağlanabilmesi için altyapının geliştirilmesi; mekânsal planlamalarda acil durumda kullanılacak alan ve yapılar, ulaşım, sağlık hizmetleri, geçici barınma ve lojistik gibi fonksiyonların bir bütün olarak dikkate alınması gerekmektedir.

1972 yılında doğu kıyısını etkileyen ve 122 kişinin ölümüne neden olan Agnes Kasırgası ve Mart 1979’daki Three Mile Island Nükleer Sızıntı Olayı sonrasında Amerika Birleşik Devletleri’nde o zamanki Başkan Carter ve Kongre’nin 12148 sayılı Başkanlık kararıyla (Executive Order 12148) afet yönetimi koordinasyonundan ülke genelinde sorumlu olan Federal Acil Durum Yönetimi Kurumu (Federal Emergency Management Agency-FEMA) kurulmuştur.

Japonya’da deprem başta olmak üzere kasırga, tayfun, tsunami, nükleer ve insan kaynaklı tehlikeler gözlenmektedir.

Sismograf yer sarsıntılarının  büyüklüğünü, süresini, merkezini, ve saatini saptamaya yarayan aygıta denir.

Temmuz 1976’daki Büyük Tangshan Depremi (Great Tangshan Earthquake) 20. yüzyılda en fazla can kaybına neden olan kaydedilmiş depremdir. Çin hükümeti tarafından yaklaşık 250000 kişi ölü olarak netleştirilmiş ve 164000 kişinin de yaralandığı bildirilmiştir.

Fransa’da aşırı sıcak dalgası, aşırı soğuk dalgası, seller ve insan kaynaklı terör olayları belli başlı tehlikelerdir.

Avrupa’da yer alan İtalya (deprem, sel vb), Portekiz (deprem vb), Yunanistan (deprem vb), Belçika (terör vb), Hollanda (taşkın ve seller, örneğin Amsterdam dünyada su seviyesinin altında olan tek şehirdir) ve birçok ülkede değişik afetlere rastlanmaktadır.

2004’te meydana gelen İvan Kasırgası sonrasında, altyapı için kaynakların çok yetersiz olduğunun görülmesi üzerine Karayipler Afet Kurtarma Sigortası Sistemi (Caribbean Catastrophic Relief Insurance Facility -CCRIF) hayata  geçmiştir.

Komşu ülke Azerbaycan’ın en sık karşılaştığı doğa kaynaklı tehlikeler sel, heyelan, deprem ve kuraklıktır. ‘Top-down’ olarak bilinen merkezden yerele uzanan bir afet ve acil durum yönetimi anlayışı mevcuttur.