AFETLERDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 19

Tehlike ve risk analizi

Bu aşamada, kurumun ve/veya müdahale ekibinin maruz kalması muhtemel tehlikelerin öncelikli
olarak tespit edilmesi gerekmektedir. Bunlar doğal
tehlikeler olabileceği gibi, insan kaynaklı tehlikeler
de olabilir. Bu amaçla kurumun bulunduğu bölgenin doğal tehlike potansiyeli ile kuruma özgü diğer olası tehlikelerin tespit edilmesi gerekmektedir Olası tehlikelerin tespit edilmesinin ardından, belki de en önemli aşama olan risk analizi aşamasına geçilir.  Bu aşamada
tespit edilen tehlikelerin riske dönüşme potansiyeli
incelenerek matematiksel bir değerlendirme yapılır. Bu amaçla aşağıda ifade edilen yöntemler kullanılabilir.

Risk Analiz Yöntemleri;  Kontrol listeleri,  Hata Modu ve Etkileri Analizleri,  Tehlike ve Çalışılabilirlik Analizi,  Hata Ağacı Analizi,  Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları, Papyon Analizi, yöntemleri örnek olarak verilebilir.

E seçeneğinde yer alan Hayat Ağacı Analizi doğru olmadığından cevap E seçeneğidir.

INSARAG, Uluslararası Arama Kurtarma Danışma Grubu (INternational Search and Rescue Advisory Group, INSARAG), üye ülkelerin resmî afet müdahale kurumları ile arama kurtarma çalışmalarında yer alan sivil toplum kuruluşları ağına verilen isimdir.

PUKÖ’nün açılımı Planla, Uygula, Kontrol Et ve Önlem Al demektir.

Ölümler, yaralılar ve onların aileleriyle ilgilenmek, yüksek insan hayatı sorumluluğu, işteki şiddet, düzensiz ve öngörülemeyen çalışma saatleri ve ciddi zaman baskısı, afet ve acil durum müdahâle ekiplerinde ciddi duygusal aşırı gerginliklere yol açabilecek yaygın tehlikelerdir. Doğru cevap

Risk değerlendirme, riskin veya büyüklüğünün kabul edilebilir veya tolere edilebilir olup olmadığını belirlemek için risk analizi sonuçlarını risk kriteri ile karşılaştırmaktır.

Risk yönetimi süreci genel hatlarıyla aşağıdaki faaliyetleri içerir;
1. Riskin tanımlanması veya tanınması,
2. Riskin sıralanması veya değerlendirilmesi,
3. Belirgin risklere cevap verme,
    a. Riski tolere etme,
    b. Riske müdahâle etme, modifiye etme,
    c. Riski transfer etme,
    d. Riski sonlandırma,
4. Kontrollere kaynak ayırma,
5. Reaksiyon planlama,
6. Risk performansının raporlanması ve izlenmesi,
7. Risk yönetim çerçevesinin gözden geçirilmesidir.

ISO 31000’e göre risk yönetimi prensipleri ise şunlardır;
• Kuruluşu değerli yapar ve değerini korur.
• Organizasyonel sürecin bütünleşik bir parçasıdır.
• Karar verme sürecinin parçasıdır.
• Açık olarak belirsizliğe hitap eder.
• Sistematiktir, yapısaldır ve zamanlamalıdır.
• Var olan en iyi bilgiye dayanır.
• İhtiyaca ve duruma uygun olacak biçimde şekillendirilir.
• İnsani ve kültürel faktörleri göz önüne alır.
• Şeffaftır ve geniş kapsamlıdır.
• Dinamiktir, tekrarlanır ve değişikliklere karşı yenilenir.
• Kuruluşun sürekli iyileşmesini kolaylaştırmaktadır.

Risk değerlendirmesi bir çalışma alanında var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske yol açan faktörler ile tehlikelerden
kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları içermektedir.

Dördüncü Adım
Denetim, İzleme ve Yenileme
İş yerinizde sağlıklı ve güvenli bir çalışma oluşmasını sağlamak için, aldığınız önlemlerin uygulanıp uygulanmadığını izlemeniz, tehlikelerin tekrar ortaya çıkmamasını takip etmeniz ve çalışanlarınızı denetlemeniz gerekmektedir. Bu amaçla uygun bir kontrol periyodu belirleyiniz.

2013 yılında yayımlanan “Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik”e göre Kişisel Koruyucu Donanım kapsamı dışında bırakılan kişisel korunma ekipman ve tasarımları da kişisel korunma teknolojisinin çalışma alanına girmektedir.

Fiziksel Riskler
Mekanik
• Yüksekten Düşmeler
• Darbeler, Kesikler, Çarpmalar
• Ezikler, Batmalar, Kesikler, Sıyrıklar
• Titreşim
• Kaymalar, Düşmeler
Termal
• Sıcaklık, Alev
• Soğuk
Radyasyon
• İyonize Olmayan
• İyonize
Elektrik
Gürültü

Risk; Tehlikeli bir olayın veya maruz kalma durumunun meydana gelme olasılığı ile olay veya maruz kalma durumunun yol açabileceği yaralanma veya sağlık bozulmasının  ciddiyet derecesinin bileşimi.

Risk değerlendirmesi;   Tehlikelerden kaynaklanan riskin büyüklüğünü tahmin etmek ve mevcut kontrollerin yeterliliğini dikkate alarak riskin kabul edilebilir olup olmadığına karar vermek için kullanılan süreç.

Kabul edilebilir risk; Kuruluşun, yasal zorunluluklara ve kendi İSG politikasına  göre, kabul edebileceği, kontrol altında tutabileceği düzeye  indirilmiş risk.

Tehlike;  İnsanların yaralanması veya sağlığının bozulması veya bunların birlikte gerçekleşmesine sebep olabilecek kaynak, durum veya işlem.

Olay;  Yaralanmaya veya sağlığın bozulmasına  veya ölüme sebep olan veya sebep olacak potansiyele sahip olan, işle ilgili olaylar.

Doğru cevap A.

Olay; Özel bir durumun/şartların meydana gelmesi veya değişmesidir. 1. Bir olay bir veya

Risk İştahı; Kuruluşun izlemeye, taşımaya veya almaya hazır olduğu risk miktarıdır.

Tehlike (hazard); Potansiyel zarar kaynağıdır.

Olasılık (Probability); 0 ile 1 arasında bir rakamla ifade edilen gerçekleşme şansının ölçümüdür; 0 imkânsızı, 1 ise kesin gerçekleşme durumunu gösterir.

Risk Toleransı; Kuruluşun veya paydaşların, riskin değiştirilmesinden (Risk treatment- Riskin modifiye edilmesi)  sonra hedeflerine erişebilmek için riski üstlenmeye hazır olma derecesidir.

Doğru cevap C.

Risk yönetimi süreci genel hatlarıyla aşağıdaki faaliyetleri içerir; 1. Riskin tanımlanması veya tanınması, 2. Riskin sıralanması veya değerlendirilmesi, 3. Belirgin risklere cevap verme, a. Riski tolere etme, b. Riske müdahâle etme, modifiye etme, c. Riski transfer etme, d. Riski  sonlandırma, 4. Kontrollere kaynak ayırma, 5. Reaksiyon planlama, 6. Risk performansının raporlanması ve izlenmesi, 7. Risk yönetim çerçevesinin gözden geçirilmesidir. Doğru cevap E.

1. Adım: Tehlikelerin Tanımlanması

2. Adım: Risklerin Belirlenmesi ve Analizi

3. Adım: Risk Kontrol Adımları

4. Adım: Denetim, İzleme ve Yenileme

5. Adım: Dokümantasyon

Doğru cevap B.

Donanım kişinin kendisi dışında hastanedeki hastaları korumak için kullanılıyorsa (maskeler gibi) bunlar da KKD değildir.

Birkaç risk aynı anda ortaya çıktığında KKD yalnızca birine değil, tüm risklere karşı koruma sağlamalıdır. Doğru cevap C.

Gövde ve Karın Bölgesi Koruyucuları a. Makinelerden korunmak için kullanılan koruyucu yelek, ceket ve önlükler (delinme, kesilme, ergimiş metal sıçramalarına karşı) b. Kimyasallara karşı kullanılan koruyucu yelek, ceket ve önlükler c. Isıtmalı yelekler d. Cankurtaran yelekleri e. X ışınına karşı koruyucu önlükler f. Vücut kuşakları/kemerleri. Doğru cevap E. 

Dalgıç donanımı: Solunum sistemi koruyucuları

Dizlik ve tozluk : Ayak ve bacak koruyucuları 

Kolluk : El-kol koruyucuları

Doğru cevap D.

Tehlikeli madde                                  Koruma
(solunum yolu üzerinden alınır)                 

Toz ve duman                                      Parçacık filtresi
Gazlar ve buharlar                                Gaz filtreleri + maskeler
Parçacıklar + gazlar + buharlar             Kombine filtreler ve maskeler
Oksijen eksikliği

ve/veya çok yüksek  Bağımsız solunum koruması tehlikeli madde konstrasyonu

Bir itfaiyecinin afet ve acil durumlarda kullandığı kişisel koruyucu donanımlar şunlardır: a. Baret b. Isıya karşı dayanıklı başlık c. Çizme d. Koruyucu eldiven e. Yangına yaklaşım elbisesi (nomex) f. Alüminize elbise g. Kurtarma elbisesi h. Koruyucu gözlük i. Koruyucu kulaklık j. Temiz hava solunum cihazı k. Kişisel hareketsizlik cihazı. Doğru cevap B.

Çizme tabanı 15 saniye aleve dayanıklı olmalıdır. • Çelik burun 1,5 mm olmalıdır. • Çelik taban 0,6 mm olmalıdır. Doğru cevap D.