AİLE EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 15

Türkiye’de boşanma oranları uzun yıllar düşük oranlarda seyretmiştir. Bunun nedenlerinden biri toplumsal dönüşüme rağmen tutucu yapının varlığını korumasıdır. Ayrıca uzun yıllar Türkiye’de boşanma ile ilgili yasalar boşanmayı oldukça zor ve iki eşin de onayını gerektiren uzun işlemlere bağlı bir süreç halinde tutmuştur.

Yeni Medeni Kanun 1 Ocak 2002 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Özellikle aile hukuku alanında ve kadın erkek eşitliğini zedeleyen hükümlerde değişikliğe gidilmiştir.

Kentsel aile de çekirdek yapıya sahiptir. Ancak ileri derecede sanayileşmiş ülkelerde var olandan daha farklı aile içi ilişkiler söz konusudur. Babanın otoritesinin gücü bakımından ataerkil özellikler varlığını korumaktadır. Ailede kazanılan paranın kontrolü genelde babadadır. Paranın karı-koca tarafından ortaklaşa yönetilme oranı düşüktür.Kentsel aileler, çocukları için genellikle en yüksek eğitim düzeylerini hedeflemektedirler. Kentte yaşarlar. Kırsaldaki bölgeler kentlerden ayrı değerlendirilmelidir.

Birinci Dünya Savaşı ve arkasından yaşanan Bağımsızlık Savaşı, Türkiye’nin nüfusunun azalmasına neden olmuştur. Bu kaybı gidermek üzere pro-natalist politikalar uygulanmıştır.

Batı ailesinin özellikleri aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:
• Bağımsız ilişkiler sistemidir.
• Akrabalardan bağımsızdır.
• Kendi başına çekirdek bir birimdir.
• Aile içinde kişiler birbirlerinden iyi belirlenmiş sınırlarla ayrılmıştır

Az gelişmiş ülkelerde, ekonomik çocuk değerine özellikle yaşlılık güvencesi ile ilgili çocuk değerine verilen önem yüksektir. Sosyal güvencenin olmadığı yoksulluğun yaygın olduğu bölgelerde çocukların  aileye katkısının önemi büyüktür. Bu nedenle çocuk doğurma sebebi olarak yaşlılık güvencesi cevabının oranı yüksektir. Endonezya’da yüzde 98, Filipinler’de yüzde 89, Türkiye’de yüzde 77 şeklindedir.

Erkek çocuk isteme oranı çoğalmayıp azalmıştır..

Kadınlara genel seçimlerde oy hakkı 1934 yılında tanınmıştır. Doğru cevap C'dir.

Bakire, dul, boşanmış  gibi tanımlar nüfus kâğıtlarından çıkarılmıştır. Doğru cevap C'dir.

1926 yılında İsviçre Medeni Yasası  örnek alınmış  ve yasanın yürürlüğe girmesi meclis tarafından kabul edilmiştir. Bu yasa ile gerek malların yönetiminde gerekse ölümlerden sonra malların paylaşımında kadınlara erkeklerle eşit haklar tanınmaktadır. Erkeğin çokeşliliği yasaklanmış  evlilik anlaşması  güvence altına alınmıştır. Doğru cevap B'dir.

2006 yılında, Türkiye İstatistik Kurumu’nun aile yapısı  araştırması na göre hane tipi dağılımında yüzde 80'lik dağılımla en yüksek oran çekirdek ailede görülmektedir. Doğru cevap B'dir.

Kırsal kesimde çekirdek aileden sonra ikinci derecede yaygın aile yapısı  geleneksel geniş  ailedir. Doğru cevap B'dir.

Kırsal geniş ailenin bölünme ve yerini çekirdek ailelere bırakma nedenlerinden biri de aile büyüğünün ölümünden sonra miras kalan toprağın bölünmesini gerektiren yasalardır. Diğer şıklardaki ifadeler bu değişimin sonrasında gerçekleşmiştir. Doğru cevap A'dır.

Kuşaklararası çatışmanın şiddetinin en yüksek olduğu aile tipi gecekondu ailesidir. Doğru cevap E'dir.

Birinci Dünya Savaşı  ve arkasından yaşanan Bağımsızlık Savaşı , Türkiye’nin nüfusunun azalmasına neden olmuştur. Bu kaybı  gidermek üzere pro-natalist  politikalar uygulanmış tır. Gebeliği önleyici ve istenmeyen çocukları  düşürücü ilaçların Türkiye’ye girişi yasaklanmış , isteyerek düşük yapmak suç kabul edilmiş ve ceza kapsamına alınmıştır. 1930’larda nüfus artışını  sağlama görevi Sağlık Bakanlığı’nın sorumluluğuna verilmiştir. Doğru cevap E'dir.

A, B, C ve D şıkları orta sınıf Amerikan ailesinindünya görüşünü yansıtan ifadelerdir. E şıkkı Türkiye'de gecekondu ailesi özelliğidir. Doğru cevap E'dir.

Çiğdem Kağıtçıbaşı'na göre ana babalar tarafından çocuklarına atfedilen üç ana değer tipi bulunmaktadır:

Ekonomik: Çocukların sağladığı  maddi faydalarla ilgilidir. En önemli değer yetişkin evlâdın ana babaya sağladığı  yaşlılık güvencesidir.

Psikolojik: Mutluluk, sevgi, gurur gibi manevi doyumlarla ilgilidir.

Sosyal: Çocuk sahibi olmanın sağladığı  sosyal kabul ile ilgilidir. Aile isminin devamı  erkek çocuk sahibi olmanın getirdiği sosyal değerdir.

Doğru cevap A'dır.

Osmanlı aile hukuku, şeriata dayalı mecelle tarafından düzenlenmiştir ve erkeğin otoritesini korumakta, çok eşliliğine izin vermekte, buyruklarının tartışmasız kabulünü sağlamaktadır. Osmanlı ailesinde ataerkil bir yapı hüküm sürmektedir.

Osmanlı İmparatorluğu’ndan modern çağdaş ulus devlet yapısına geçiş döneminde, Türkiye’de ailenin yapısal değişimi hukuksal çabalarla desteklenmiştir. 1926 yılında İsviçre Medeni Yasası örnek alınmış ve yasanın yürürlüğe girmesi meclis tarafından kabul edilmiştir. Bu yasa ile gerek malların yönetiminde gerekse ölümlerden sonra malların paylaşımında kadınlara erkeklerle eşit haklar tanınmaktadır. Erkeğin çok eşliliği yasaklanmış evlilik anlaşması güvence altına alınmıştır.

Medeni haklar yanında siyasi kazanımlar da sağlanmıştır. 1930 yılında yerel seçimlerde, 1934 yılında ise genel seçimlerde kadınlara oy hakkı tanınmıştır. Kadınların meclise seçilmesi için kadınların öncülüğünde seferberlik başlatılmış ve ilk kadın milletvekili 1935 yılında seçilmiştir.