AİLE EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 19

Kentsel aile de çekirdek yapıya sahiptir. Ancak ileri derecede sanayileşmiş ülkelerde var olandan daha farklı aile içi ilişkiler söz konusudur. Babanın otoritesinin gücü bakımından ataerkil özellikler varlığını korumaktadır. Ailede kazanılan paranın kontrolü genelde babadadır. Paranın karı-koca tarafından ortaklaşa yönetilme oranı düşüktür. Türk ailelerinde kadının parayı yönettiği aileler sınırlı sayıdadır. Ancak tüketim harcamaları ile ilgili kararların alınmasında kadının rolü artmaktadır. Buna göre doğru Cevap B’dir.

1930’larda nüfus artışını sağlama görevi Sağlık Bakanlığı’nın sorumluluğuna verilmiştir. Buna göre doğru Cevap C’dir.

Az gelişmiş ülkelerde, ekonomik çocuk değerine özellikle yaşlılık güvencesi ile ilgili çocuk değerine verilen önem yüksektir. Sosyal güvencenin olmadığı yoksulluğun yaygın olduğu bölgelerde çocukların aileye katkısının önemi büyüktür. Bu nedenle çocuk doğurma sebebi olarak yaşlılık güvencesi cevabının oranı yüksektir. Bu oran, Endonezya’da yüzde 98, Filipinler’de yüzde 89, Türkiye’de yüzde 77, Almanya ve ABD’de ise sadece yüzde 8 olarak tespit edilmiştir. Buna göre doğru Cevap D’dir.

Ana babalar tarafından çocuklarına atfedilen üç ana değer tipi bulunmaktadır:

Ekonomik: Çocukların sağladığı maddi faydalarla ilgilidir. En önemli değer yetişkin evlâdın ana babaya sağladığı yaşlılık güvencesidir.

Psikolojik: Mutluluk, sevgi, gurur gibi manevi doyumlarla ilgilidir.

Sosyal: Çocuk sahibi olmanın sağladığı sosyal kabul ile ilgilidir. Aile isminin devamı erkek çocuk sahibi olmanın getirdiği sosyal değerdir.

Buna göre doğru Cevap D’dir.

Ana babalar tarafından çocuklarına atfedilen üç ana değer tipi bulunmaktadır:

Sosyal: Çocuk sahibi olmanın sağladığı sosyal kabul ile ilgilidir. Aile isminin devamı erkek çocuk sahibi olmanın getirdiği sosyal değerdir. Buna göre doğru Cevap E’dir.

Aile planlaması ile ilgili tartışmalar Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963) çerçevesinde başlamış olmakla birlikte yasalaşması 1965 yılını bulmuştur. Buna göre doğru Cevap B’dir.

1990 sonrası devlet yanında sivil toplum kuruluşları  aile planlaması konusunda toplumun eğitilmesi çabasına katılmışlardır. Çabalar sonuç vermiş ve 1997 nüfus sayımında,1990-1997 dönemine ait nüfus artış hızının binde 14.73 gibi daha kabul edilebilir bir orana düştüğü gözlenmiştir. Buna göre doğru Cevap E’dir.

30 yılında yerel seçimlerde, 1934 yılında ise genel seçimlerde kadınlara oy hakkı tanınmıştır.

Medeni Kanun değişikliğine ilişkin talepler uzun yıllar sonuçlanmadan sürüncemede kalmıştır. 1990lı
yıllarda kadınların talepleri yönünde değişimler yapılmıştır:
• Kadının çalışmasını kocanın iznine bağlayan 159. madde Anayasa Mahkemesi tarafından iptal
edilmiştir (1990).
• Kadının kocasının soyadı ile birlikte kendi soyadını da taşıyabilmesine izin verilmiştir (1997).
• Bakire, dul, boşanmış gibi tanımlar nüfus kâğıtlarından çıkarılmıştır.
• Zina suç olmaktan çıkarılmıştır.

Ketsel yaşam ve gecekondu yaşamı karşılıklı birbirlerini etkilemektedir.

Birinci Dünya Savaşı ve arkasından yaşanan Bağımsızlık Savaşı, Türkiye’nin nüfusunun azalmasına
neden olmuştur. Bu kaybı gidermek üzere pro-natalist politikalar uygulanmıştır.

Çocuğun ekonomik değerini ve yaşlılık güvencesi değerini ön planda tutan sosyalleşme değerleri ve özellikle erkek evlât tercihi yaygındır.

Kâğıtçıbaşı’nın geliştirdiği duygusal/ psikolojik bağımlılık modelinde duygusal alanda aileler ve aile
bireyleri arasında karşılıklı bağımlılık görülürken, maddi alanda hem birey, hem de aile düzeyinde
bağımsızlık söz konusudur.

Kıray, ne modern toplumlarda ne de geleneksel toplumlarda görülmeyen bu yapıyı “kız evlâda dayanan genişlemiş aile” olarak isimlendirmektedir

Gecekondu ailesi, toplumsal dönüşüm baskısının en şiddetli olduğu aile tipidir. Göç ederek geleneksel aile ortamının ilişkilerinden uzaklaşan gecekondu ailesi yeni beklentilerin ve yeni değerlerin kaynağıdır.

Kadının toplumsal yaşamın ekonomik, siyasi ve kültürel olmak üzere her alanında erkeklerle eşit konuma yükselmesi düşüncesi yaygın aile tipi olarak çekirdek ailenin ortaya çıkışını sağlamıştır.

Gecekondu, dar gelirli insanların yasa dışı ya da en azından normal dışı yoldan konut sahibi olmasını
ifade etmek için kullanılan bir terimdir. En temel insan ihtiyaçlarından biri olan konut gereksinimine
cevap vermek için icat edilmiş bir çözümdür.

1926 yılında İsviçre Medeni Yasası örnek alınması ve yasanın yürürlüğe girmesinin meclis tarafından kabul edilmesi sonucunda eğitim, çalışma ve evlilik ile ilgili kadınlarla erkeklerin eşit haklara sahip olması sağlanmış, 1930 ve 1934 yıllarındaki düzenlemelerle kadınların seçme, seçilme hakları tanınmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kırsal geniş ailenin bölünme ve yerini çekirdek ailelere bırakma nedenlerinden biri de aile büyüğünün ölümünden sonra miras kalan toprağın bölünmesini gerektiren yasalardır. Ölümden sonra toprağın bölünmesinin diğer bir sonucu ise kırdan kente göç olgusudur. Kırsal ailede yaşanan yapısal dönüşümün diğer nedenleri arasında 1950'li yıllardan sonra yaşanan yüksek nüfus artışı, traktör kullanımının yaygınlaşması, tarımın çağdaşlaşmasına bağlı olarak tarım sektöründe kol gücüne duyulan gereksinimin azalması ve tarımsal nüfusun kırsal ortamda iş bulamaması gibi pek çok neden sıralanabilmektedir. Doğru yanıt E’dir.

Yer alan ifadeye göre günümüzün teknolojisi, uzaydan akan semboller aracılığı ile dünyanın her bir köşesinde olan bitenden televizyon karşısındaki koltuğumuzda otururken haberdar olmamızı sağlamaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.