AİLE VE ÇOCUKLA SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 13

Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. Genel anlamıyla yoksulluk, asgari yaşam düzeyini yakalayabilmek i.in gerekli olan ihtiyaçları karşılayamama durumu olarak ifade edilebilir.

Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır.

Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır.

Hayat beklentisi, okuma yazma, çocuk ölüm oranları ve reel satın alma gücü gibi göstergeleri kullanmaktadır. Doğru yanıt C'dir.

UNICEF tarafından yayınlanan “Dünya Çocuklarının Durumu 2001” raporuna göre yoksulluktan en çok etkilenen, en çok zarar görenler; yaşama, gelişme ve büyüme hakları riske atılanlar, o ailenin en küçük üyeleridir. Doğru yanıt E'dir.

Toplum üyelerinin ilk toplumsallaştığı yer ailedir. Toplumsal ilişkilerin, özellikle de birincil ilişkilerin en yoğun olduğu toplumsal birim ailedir. Doğru yanıt B'dir.

Aile değerlendirme şemasına yer alan ailenin gelişimi-tarihi başlığı altında şunlar yer alır: 1. Kökleri, kültürel grupların ve geçmişteki nesillerin aile sistemi üzerindeki etkisi, 2. Ailenin yaşamındaki önemli olaylar, 3. Aile yaşamının gelişimsel aşaması, 4. Bir genogramın yapılması. Doğru cevap B'dir.

Aile içindeki iletişimin yapıcı, geliştirici olduğu şu nitelikleriyle anlaşılır:
• Üyeler birbirlerinin konuşmasına ilgi gösterirler. Bu ilgi bakışlar, mimikler ve beden hareketleri ile ortaya konur,
• Üyeler birbirlerinin sözlerini dinler ve anladıklarını belli ederler,
• Söylenenleri daha iyi kavramak için konu ile ilgili soru sorarlar.
• Konuşmacıyı izlediklerini belli eden kısa karşılıklar verirler. Doğru yanıt A'dır.

Erkek ve kadını temsil eden kare ve daire arasındaki bağlantının çift çizgi ile kesilmesi boşanmayı, üzerindeki tarih de boşanma yılını ifade eder. Dolayısıyla A şıkkında 1977 yılında boşanmış bir çift temsil edilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Aileyle çalışmada sosyal hizmet uzmanı, müracaatçıların düşünme ve hareket etme biçimlerini değiştirmelerine yardımcı olur. Sosyal hizmet uzmanı aynı zamanda, aile alt sistemleri arasındaki ilişki biçimlerinin en işlevsel şekilde gerçekleşmesini sağlama konusunda da yardımcı olur. Anksiyeteyi azaltan terapi stratejileri gevşeme eğitimi, sistematik duyarsızlaştırma, alıştırma, tepki önleme, göz hareketlerini duyarsızlaştırma ve yeniden işlemleme gibi tekniklerden oluşur. Doğru cevap D'dir.

Bell, aileyi tanımlamak için dört ayrı yol kullanmıştır. Bunlardan birincisi, aileyi aile üyelerinden birinin fikrine dayanarak onun duygu ve hayallerine göre tanımlamaktır. Bu tanım daha çok psikiyatride kullanılır. Bu tanımlama biçimine konu olan aile üyesinin duygu, algı ve beklentileri aile üyeliğini tanımlamaya yardımcı olur. Doğru yanıt B'dir.

ailenin temel özellikleri şöyle sıralanabilir:
• Aile evrenseldir; aile bütün sosyal ilişkiler içinde evrensellik özelliği göstermektedir.
• Aile duygusal bir temele dayanır.
• Aile kökeni organik bünyemizde olan karmaşık duygularımızla temellendirilmiştir. Bunlar; nesli devam ettirme isteği, annelik, arkadaşlık, ebeveynlik duygularıdır.
• Aile şekillendirme özelliğine sahiptir.
• Çocuğun kişilik yapısı aile içinde gelişir. Aile üyeleri bireyin hem organik hem
de zihnî alışkanlıklar kazanmasını sağlar. Bireydeki sosyalleşme olayı aile içinde
gerçekleştirildiğinden ve ailenin çocuk üzerindeki etkileri kişilik gelişiminin bir
parçası olduğundan hayat boyu yetişkine arkadaşlık edecektir.
• Ailenin kapsamı sınırlıdır.
• Aile biyolojik koşullar çerçevesinde sınırlı bir büyüklüğe sahiptir.
• Şekillenmiş sosyal yapıların en küçüğüdür.
• Aile sosyal yapıda çekirdek özelliği taşır.
• İlkel toplumlarda ve baba otoritesinin hakim olduğu toplumlarda bütün sosyal
yapı aile ünitelerinden oluşmuştur. Karmaşık, modern toplumlarda aile bu özelliğini kaybetmekle beraber yer yer sosyal sınıflar içinde birliğinin çekirdeklik özelliğini devam ettirme eğilimi de görülmektedir.
• Aile üyelerinin sorumlulukları vardır.

• Aile; üyelerinden diğer birliklerde görülmeyen devamlı ve çok sayıda isteklerde
bulunur. Aile üyelerinden beklediği görev; yaşam boyu devam etmektedir.
• Aile sosyal kurallarla çevrilidir.
• Aile; sosyal kuralların ve kanuni yasaların şekillendirdiği bir sosyal düzendir. Evlilik kurumu, kesin kurallarla belirlenmiş bir hukuki anlaşmadır. Eşlerin saptanmış
olan bu kuralları değiştirmeye hakkı yoktur ve uymak zorundadır.
• Aile sürekli ve aynı zamanda geçici bir doğaya sahiptir.
• Aile kurum olarak devamlılık ve evrensellik özelliği gösterir. İki kişinin kurduğu
bir birlik olarak toplumdaki diğer birlikler içinde en geçici ve değişken olanıdır.

Doğru yanıt B'dir.

Ailenin duygusal atmosferini yönetme: Bu görev aile üyelerinin bakımı ve desteklenmesi ile ilgilidir. Karar verme, güç ve kontrol stratejisi de gerektirir. Etkili bir yönetim ile aile üyeleri bakıldığını, desteklendiğini hisseder, ailenin genel amaçlarını tamamlamak için iş birliği yapar ve çatışma ortaya çıktığında risk almak için istekli olurlar. Doğru yanıt C'dir.

Ailenin biyolojik işlevlerinden biri olan ailenin üreme işlevine yönelik aile politikalarının kaynağı temel olarak iki konudan kaynaklanır. Bunlar sosyal ve teknolojik değişimdir.
Sosyal değişim: Boşanma, yeniden birleşme ve yeniden evlenmelerin artması ve evlilik dışı doğumlar ile çocuksuzluğun artması, çocuk anneler, yalnız ebeveynler, toplumun evlat edinmede aynı cinsiyet ve aynı ırktan seçim yapma eğilimi, erken evlilikler nedeniyle eğitim hayatının aksaması gibi konular sosyal değişmenin yarattığı aile politikası sorunlarına örnek olarak verilebilir. Doğru yanıt D'dir.

Aile sosyal hizmeti, bir bütün olarak ailenin ve birey olarak aile üyelerinin ailevi ilişkileri, sosyal uyumları ve her türlü işlevlerinin yerine getirilmesi ile ilgili sorunlarının
çözümüne yardım etmek, aile hayatını geliştirmek ve güçlendirmek ve böylece ailenin
refah, mutluluk ve bütünlüğünü sağlamak amacıyla bilinçli ve sistemli bir biçimde yapılan müdahale ve uygulamaları kapsayan mesleki bir faaliyet türüdür.

Ailelerle sosyal hizmet bir dizi ilke çerçevesinde gerçekleştirilir. Bu ilkelerAilelere yardım etmek için en iyi yer onların evidir.
• Danışmanlık ailelerin sorunlarını kendi başlarına çözmeleri için onları güçlendirir.
• Müdahale bireyselleştirilmelidir ve ailenin sosyal, psikolojik, kültürel, eğitimsel,
ekonomik ve fiziksel özelliklerini temel almalıdır.
• Aile parçaların toplamından daha fazla olan bir bütündür.
• Öncelikle ailelerin acil gereksinimleri karşılanmalı, daha sonra uzun dönemli
amaçlara yönelinmelidir.
• Aileler değişme ve değişmemeyi dengelemeye çalışır.
• Bir aile üyesinde meydana gelen değişme tüm aile üyelerini etkiler.
• Aile üyelerinin davranışları en iyi döngüsel nedensellik ile açıklanabilir.
• Aile daha büyük sosyal sistemlere aittir ve birçok alt sisteme karşılık gelir.
• Aile oluşturulmuş kurallar çerçevesinde işlev görür, şeklinde sıralanabilir

Ogburgn (1963) ailenin işlevlerini yedi grup altında toplamıştır. Bunlar; ekonomik ihtiyaçları karşılamak, statü sağlamak, çocukların eğitimini planlamak, dinsel eğitim vermek, boş zaman faaliyetlerini gerçekleştirmek, aile üyelerinin birbirini koruması
ve karşılıklı sevgi ortamı yaratmak gibi işlevlerdir.

Aile sosyal hizmetinin başlıca amacı:
• Uyumlu ve sağlıklı aile ilişkilerine katkıda bulunmak,
• Aileyi bir arada tutan bağları güçlendirmek,
• Aile üyelerinin kişiliklerinin sağlıklı biçimde gelişmesine ve toplumsal yaşama
uyumlarına yardım etmektir.

Aile birliğinin sarsılmasına, aile yaşamında aksama ve yetersizlik olmasına neden olabilecek sorunlar eş ilişkisindeki sorunlar, gelir yetersizliği, yoksulluk veya işsizlik, hastalık, terk gibi sorunların yanı sıra ebeveyn- çocuk çatışması, kardeşler ve yakın akrabalar arasındaki anlaşmazlıklar şeklinde sıralanabilir.

Aile ile yapılan çalışmalar esnasında dikkate alınması gereken beli başlı ögeler aşağıda
verilmiştir (Mommand 1977 Akt. Çamur Duyan, 2000). Bunlar;
• Çevresel ögeler (toplum, akraba ve dost çevresi ilişkileri),
• Aile içi ögeler (Aile içi sistem örüntüleri, liderlik, otorite yapıları ve bunlarda oluşan bozulma ve kaybolma),
• Dış ögeler (Oluşumlarına ailenin katkıda bulunmadığı ancak sonuçlarından etkilendiği olaylar) şeklindedir.