AİLE VE ÇOCUKLA SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 14

Sevgi göstermeme, saygı eksikliği, küfür, hakaret, aşağılama, sürekli eleştiri, kıskançlık gibi eylemlerin yer aldığı şiddet türü duygusal istismar olarak tanımlanmaktadır. Doğru yanıt B'dir.

İstismar, çocuğun sağlığını, fiziki ve psikolojik gelişimini olumsuz etkileyen davranışlar iken; ihmal, çocuğa bakmakla yükümlü kimsenin, çocuğun gelişimi için gerekli ihtiyaçları karşılamaması veya bu ihtiyaçları dikkate almamasıdır. Doğru yanıt D'dir.

Yoksulluk, sosyal eşitsizlikler (cinsiyet ile ilgili eşitsizlikler: kız çocuklarının okula gönderilmemesi, küçük yaşta evlendirilmeleri gibi o toplumda uygulanan ve normal kabul edilen durumlar), şiddetin sosyal kabul edilebilirliğinin olması, çocuk ve aile politikalarının yetersizliği ve sosyal bağların zayıflaması gibi etkenler bu grup içinde yer alabilir. Doğru yanıt B'dir.

Aktif fiziksel ihmal; bakım verenlerin, bilerek ve isteyerek yaşlı bireyden yiyecek, içecek, ilaç, tıbbi cihaz (protez, gözlük, işitme cihazı) gibi ihtiyaçlarını esirgemesi, bakım vermedeki sorumluluklarını yerine getirmede isteksiz davranarak veya reddederek ona duygusal, fiziksel acı ve sıkıntı vermeleridir. Doğru yanıt C'dir.

Kişinin zamanını büyük ölçüde madde bulmaya ve stoklamaya yönelik faaliyetlere harcanmasıdır. Doğru yanıt E'dir.

Arabuluculuk sürecine katılım ve bir anlaşmaya varma, kişilerin rızasına/özgür iradesine dayalı bir süreç olmalıdır. Bu da gönüllülük ilkesi ile açıklanmaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Sosyal hizmet aileleri kendisine bağımlı kılmayı değil onları güçlendirmeyi hedefler. Bu örnekteki aldığı her kararda sosyal hizmetlere başvurma ihtiyacı duyan aile E şıkkında yer alan aileleri güçlendirme ilkesiyle çelişmektedir. Doğru cevap E'dir.

Ogburgn (1963) ailenin işlevlerini yedi grup altında toplamıştır. Bunlar; ekonomik ihtiyaçları karşılamak, statü sağlamak, çocukların eğitimini planlamak, dinsel eğitim vermek, boş zaman faaliyetlerini gerçekleştirmek, aile üyelerinin birbirini koruması ve karşılıklı sevgi ortamı yaratmak gibi işlevlerdir. Öte yandan Kongar (1972)’a göre aile çok yönlü fonksiyonlara sahip bir yapıdadır. Bunlar; ailenin ekonomik, koruyucu, dinsel, üyelerine prestij sağlama, eğlenme ve dinlenme, eşler arasındaki sevgiyi sağlama ve çocuk sahibi olma fonksiyonları gibi çeşitlilikler gösterir. Dolayısıyla E şıkkında yer alan çocuk sahibi olma işlevi Ogburgn tarafından değil Kongar tarafından tanımlanmıştır. Doğru cevap E'dir.

Aileyi odak alan aile hizmet kurumları genellikle üç boyutlu bir hizmet programı sunar. Bu program; aile tedavi ve danışması, eğitici faaliyetler ve ailenin sosyal kurumlarla/kaynaklarla ilişkisini düzenleyen ve savunuculuğunu yapan savunuculuk hizmetleri biçiminde sıralanmaktadır. Eğitici aile sosyal hizmet çalışmalarında aile sisteminde herhangi bir bozukluk olmasa da aile üyeleri arasındaki ilişkileri güçlendirme ve onların karşılıklı olarak sorumluluklarını daha iyi yürütmeleri için eğitilmeleri söz konusudur. Bu eğitime “aile hayatı/yaşamı eğitimi” denilmektedir. Yeni evlenmiş ya da evlenecek çiftlerle yapılan vaka ve grup çalışmaları ile anneler kulübü gibi faaliyetler bu kapsamdadır. Aile hayatı eğitiminde arzu edilen sonuç “bütünleştirici” bir öğrenmedir. Doğru cevap B'dir.

Becvar ve Becvar'a göre ergenlik çağında çocuğu olan aile aşamasına özgü kritik görevler ve işlevler özgürlük/sınırlar arasında denge kurmak için ebeveyn-çocuk ilişkilerinde değişiklikler olması, iş yaşam ve evlilik sorunları üzerinde yeniden odaklaşma ve yaşlı nesil için ilgilenmeye başlamadır. Doğru cevap C'dir.

Aile ile yapılan çalışmalar esnasında dikkate alınması gereken beli başlı ögeler aşağıda verilmiştir (Mommand 1977 Akt. Çamur Duyan, 2000). Bunlar; çevresel ögeler (toplum, akraba ve dost çevresi ilişkileri), aile içi ögeler (Aile içi sistem örüntüleri, liderlik, otorite yapıları ve bunlarda oluşan bozulma ve kaybolma), dış ögeler (Oluşumlarına ailenin katkıda bulunmadığı ancak sonuçlarından etkilendiği olaylar) şeklindedir. Sosyal hizmet uzmanı aile ile ilgili bu ögelere ilişkin bir durum değerlendirmesi yapmalı ve aile işlevlerinin eğilimini dikkate alarak (sağlıklı veya sağlıksız yönde oluşu) aileyi bir bütün hâlinde incelemeli ve tüm bunların sonucunda mesleki müdahale planını belirlemeli ve uygulamaya geçmelidir. Deprem ailenin oluşumuna katkıda bulunmadığı ama sonucundan etkilendiği bir olay olduğu için dış öğeler içinde yer almaktadır; evin gelirini sağlayan eşin değişmesi otorite yapılarını ve bunlarda oluşan bozulma ve kaybolmayı içerdiği için aile içi öğeler arasındadır, köy ortamından şehir ortamına geçmek toplum ve dost çevresi ilişkilerinde değişim gerektirdiği için çevresel öğeler içerisindedir. Doğru cevap D'dir.

Savunuculuk, sosyal hizmetin hukuktan ödünç aldığı bir kavramdır. Savunuculuk rolünü üstlenen sosyal hizmet uzmanı müracaatçısı adına sözcülük yapar. Bu rolü yerine getirirken sosyal hizmet uzmanı nötr değildir, aynı avukatların yaptığı gibi müracaatçısının partizanca sözcülüğünü yapar. Müracaatçısının yararına tartışır, mücadele eder, pazarlık yapar, müzakere eder ve çevrede değişiklik yaratmaya çalışır. Ailelere yönelik hizmetler veren sosyal hizmet uzmanlarının öncelikle ailelerin savunuculuğa gereksinimi olduğu konusuna duyarlı olması gereklidir. Bu duyarlılığın yanı sıra çevresel değişiklikler yapma tekniklerini bilmelidir. Sosyal hizmet uzmanlarının ailelere hizmet verirken yasalar, yönetmelikler ve ilgili diğer düzenlemeler ve ailelere hizmet veren hizmet sistemlerinin nasıl işlediği konusunda bilgi sahibi olması zorunludur. Ailelere etkili bir biçimde hizmet verebilmek amacıyla kurumsal değişiklikler yapabilme, toplumdaki güç sistemlerine ulaşabilme, etki edebilme ve bunları kullanabilme bilgi ve becerisine sahip olması gerekmektedir. Her ne kadar yasa ve yönetmelikleri iyi bilmeleri gerekse de aileleri mahkemede savunmak ve vekilliğini yürütmek sosyal hizmet uzmanının değil avukatların görevidir. Doğru cevap A'dır.

Ailelerle sosyal hizmet uygulamasında sorun çözme yaklaşımı kullanılmakta ve bu yaklaşımda dört aşamalı bir süreç izlenmektedir. Bu aşamalar sorunun varlığını kabul etmek, sorunu çok yönlü analiz etmek, sorun çözme ile ilgili seçenekleri belirleme sürecine aile üyelerinin aktif katılımını sağlamak ve belirlenen seçenekleri gözden geçirip uygun olanı seçmektir. Turan (2009), aile sorunlarını çözmede kolaylık sağlayabilecek bazı tekniklerden de söz etmektedir. Bunlardan bazıları kompliman yapmak, sorun hakkında diğer meslek elemanları ile görüş alışverişinde bulunmak, genelleştirmek, seçenek sunmak, özetlemek, sorunun dış çevreden kaynaklandığını belirtmek, ekip çalışması, uygulamadan elde edilen sonuçları izlemek, alışılmış davranış ve düşünce kalıplarını değiştirmek, mucize hayal etmek, tahminde bulunmak olarak ifade edilmiştir. Bu tekniklerin aileyle çalışmada kolaylık sağlayacağı bildirilmiştir. Kuramsallaştırmak bunlar arasında değildir. Doğru cevap C'dir.

Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır.

Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır.

Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır.

Sorunun doğru yanıtı D şıkkıdır.

Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır.

Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır.

Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır.