ANAYASA II

Zaman yönünden yetki kurallarına göre de olağanüstü hâl ilanı yetkisi anayasal olarak sınırlı bir
yetkidir. Nitekim Anayasa’mıza göre, Cumhurbaşkanı “…süresi altı ayı geçmemek üzere olağanüstü
hâl ilan edebilir.” (m. 119/1) Cumhurbaşkanının
talep etmesi durumunda Türkiye Büyük Millet
Meclisinin her defasında dört aylık süreyi geçirmemek üzere bu süreyi uzatabilmesi mümkündür.
Ülkenin savaş durumunda olması ihtimalinde artık
bu dört aylık süre sınırlaması uzatmada aranmayacaktır (m. 119/4).

Anayasa değişikliğinin Meclis üye tam sayısının beşte üçü ile üçte ikisi arasına karşılık gelen 360-399 arası bir milletvekili sayısınca kabul edilmesi hâlinde Cumhurbaşkanı, anayasa değişikliğini halkoyuna sunmalıdır. Doğru yanıt A'dır.

Anayasa’mız savaş ve mücbir sebeplerle Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplanamaması durumu dışında; olağanüstü hâl sırasında çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin üç ay içinde Türkiye Büyük Millet Meclisince görüşülüp karara bağlanacağını düzenlemektedir.

Cumhurbaşkanının olağanüstü hâl ilan etmesi işlemi
Cumhurbaşkanı kararı şeklinde yapılır ve bu nedenle
ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’ın denetimine
tabidir.

Mevcut anayasanın yerine bütünüyle yeni bir anayasa yapma iktidarına asli
kurucu iktidar denir.

Anayasa metni incelendiğinde anayasa değişikliğinin dört aşamalı bir süreç
içerisinde gerçekleştirilebileceği görülmektedir:
Teklif, Görüşme, Karar ve Onay.

1982 Anayasasının ilk şeklinde anayasa değişikliklerinin sadece şekil bakımından denetimini öngörmüş, esas bakımından
denetim yolunu ise tamamıyla kapatmıştır.

Anayasa değişikliklerinin yargısal denetiminde öncelikle anayasa değişikliklerinin esas bakımından ve şekil bakımından denetimi ayrımı yapılmalıdır. Anayasa değişikliklerinin esas bakımından yargısal denetimiyle kastedilen anayasa değişikliğine ilişkin kanunda yer alan hükümlerin içeriğinin mevcut anayasa hükümlerine uygunolup olmadığının denetimidir.