BAHÇE TARIMI II - Deneme Sınavı - 33

Hıyar, besin maddelerince zengin, kaba yapılı, iyi drene edilmiş, su tutma gücü yüksek, sıcak ve havadar toprakları sever. Toprak tuzluluğuna son derece duyarlıdır. Nötr ya da hafif asit topraklar elverişlidir.

Dünya toplam hıyar üretimi yaklaşık 75 milyon ton civarındadır. Dünyada en fazla üretim Çin’de (56 855 415 ton) gerçekleşmektedir. Çin’i sırasıyla Rusya (1 820 123 ton), İran (1 804 184 ton) ve Türkiye (1 780 472 ton) izlemektedir.

Andromonoik çiçek yapısı: Bir bitki üzerinde erselik ve erkek çiçek bulunma durumudur.

Hıyar, yüzlek köklü sebzeler arasında yer almaktadır. Köklerinin % 70-80’i toprağın 20-30 cm derinliğinde, geriye kalan % 20-30’u ise 40-60 cm derinliğinde yer alır. Kökler, nadiren 80 cm derinliğe ulaşır.

Karpuzun anavatanı Güney Afrika’dır.

Karpuz tohumlarının optimum çimlenme sıcaklığı 20-25 °C’dir, en düşük çimlenme sıcaklığı 15 °C, en yüksek çimlenme sıcaklığı ise 35 °C’dir.

Serin iklim sebzesi olan enginar gündüzleri 20-22 °C ve geceleri 12-14 °C sıcaklıklarda uzun süre gevrek başların hasat edilmesini sağlar. Büyüme ve gelişme için en düşük sıcaklık 7-9 °C iken, bitki eksi 10 °C’deki soğuklara ölmeden dayanabilir.

Enginarda hasat tüm yıl içerisinde yapılabilir olsada genelde yazın en sıcak ayları olan Temmuz-Eylül aylarında hasat olmaz. Tüm yılda yapılan hasatın yaklaşık üçtebiri Mart-Mayıs aylarında gerçekleşir. Ekim ayı gibi tekrar yoğun bir baş hasadı yapılır.

Enginarın, toplam dünya üretimi 1,6 milyon ton olup İtalya 450 bin ton üretimi ile toplam üretimin yaklaşık üçte birini tek başına üretir. Diğer büyük üretici ülkeler Mısır 280, İspanya 220, Peru 110, Arjantin 100, Çin 78 bin ton üretime sahiptir.

Yazlık kabakların, çok hızlı büyüdükleri ve günlük aralıklarla hasat edildikleri için su ihtiyaçları çok fazladır. Çekirdek kabakları ile kışlık kabaklar susuz da yetiştirilebilir.

Samsun ili, hem beyaz baş lahana (98.020 ton) ve hem de kırmızı baş lahana (74.077 ton) üretimi bakımından ülkemizde ilk sırada yer almaktadır. Beyaz baş lahana üretiminde Niğde, Sakarya ve Bursa illeri, kırmızı baş lahana üretiminde ise Bursa ve Antalya illeri diğer önemli lahana üreticisi iller olarak sıralanmaktadır.

Optimum çimlenme sıcaklıkları, kırmızı baş lahanada 18.1°C, beyaz baş lahanada 21.9°C ve yaprak lahanada da 22.7°C’dir. Tohumlarda çimlenme süresi sıcaklığa bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.

Baş lahanada hasat, çeşidin erkencilik ve geçcilik özelliğine, başların istenilen büyüklüğe gelmesine ve yetiştirme bakım koşullarına bağlı olarak değişiklik gösterir. Erkenci çeşitlerde hasat, dikimden itibaren 60-80 gün, orta mevsim çeşitlerde 80-

110 gün ve geçci çeşitlerde ise 110-150 gün sonra yapılabilir.

Karnabahar yetiştiriciliğinde tohum ekimi ve fidelerin yetiştirilmesi lahana bitkisinde olduğu gibidir. Ege ve Akdeniz Bölgelerinde haziran ayı ortasından başlayarak, temmuz ayının başına kadar geçen dönemde tohumlar ekilmektedir. Karadeniz Bölgesinde ise temmuz ortasından başlayarak eylül ayına kadar geçen dönemde tohum ekimi yapılmaktadır.

Ekoloji ve yetiştirme-bakım koşullarına bağlı olmak üzere erkenci karnabahar çeşitleri dikimden 70-90 gün, orta mevsim karnabahar çeşitleri 100-120 gün ve geçci karnabahar çeşitleri ise 120-170 gün sonra hasat edilebilir.

En fazla brokoli üretimi, Manisa ilinde 4.618 ton olarak gerçekleşmiştir.

Brokoli yetiştiriciliğinde en uygun sıcaklıklar 15-20°C arasındadır.

Maydanoz üretiminde tohum ekimi bölgelere göre Şubat veya Mart aylarında başlar. m2’ye 1 - 1.5 g ( dekara 1 - 1.5 kg ) tohum hesaplanır. Küçük işletmelerde tavalara genellikle el ile birkaç defa serpme olarak yapılan tohum ekimi büyük işletmelerde düz araziye şeritler halinde ve mibzer ile sıravari olarak yapılır. Sıraya ekimde, sıra arası 20 - 25 cm’dir. Tarla tarımında sıra arası 35 - 40 cm’ye kadar çıkabilir. Tohum ekim derinliği 1 - 1.5 cm’dir.

Marulun susuz kalması acılaşmaya neden olur.

Salatalar her toprak üzerinde rahatlıkla gelişebilir. Fakat organik maddece zengin humuslu topraklarda büyüme hızlanmakta ve yetiştiricilik rizikosu azalmaktadır. Fazla ağır ve yüzlek topraklarda gelişme yavaşlar ve başın ağırlığı fazlalaşır. Salata ve marullar toprak reaksiyonuna karşı fazla hassastır. Özellikle asitli topraklarda kalite bozulur. pH’nın 6 - 7.0 arasında olması gelişmeye olumlu etki yapar.