BAKIM ELEMANI YETİŞTİRME VE GELİŞTİRME II - Deneme Sınavı - 22

Meniere hastalığı, işitme ve denge mekanizmasını etkileyen bir iç kulak sorunudur. Kulakta çınlama, hafif bir uğultu, inleme ya da cayırtı, geçici veya kalıcı işitme kaybı, hastanın kendisinin veya etrafındaki her şeyin döndüğünü hissetmesi, kulakta basınç ya da doluluk hissi bu hastalığın önemli belirtileridir. Hastalık genellikle 40-60 yaşları arasındaki kişilerde meydana gelir. Kadınları da erkekleri de etkiler.
Vertigo (baş dönmesi), sık görülen bir yakınmadır. Hastalar baş dönmesini “etrafımda her şey dönüyor”, “yer altımdan kayıyor” gibi sözcüklerle anlatırlar. Baş dönmesine hemen her zaman eşlik eden bulantı, kusma, yürümede zorluk eşlik eder. Dengeyi sağlayabilmek ve korumak için egzersizlerin düzenli yapılması odyoloji uzmanı ya da kulak burun boğaz uzmanı tarafından önerilir. Her bir egzersize yavaşça başlanmalı, zamanla egzersiz süresini kademeli olarak uzatılmalı veya yapma tekrarları arttırılmalıdır. İlk başlandığında düşme ihtimaline karşı birey, egzersizleri yalnız başına yapmamalıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Çocuğun mental ve motor gelişiminde bebeğe gösterilen ilgi ve sevgi, aileye duyulan güven hissi, sosyal ve ruhsal iletişimin kuvvetli, ailesel değerlerin ön planda olduğu ortamlarda büyümek önemli bir yer tutmaktadır.

Bebeğin göbek bağı doğumun gerçekleşmesine bağlı olarak genellikle ilk hafta içinde düşer. Bu süreçte her gün en az iki kere göbek çevresi ılık suyla temizlenmelidir. Ayrıca antiseptik solüsyon, alkolle ıslatılmış gazlı bez veya pamuklar da bu bölgenin temizliğinde kullanılabilmektedir. Temel bakımda bu bölge ıslak bırakılmamalı, kullanılan bebek bezinin göbek kordonunun üstüne gelmemesine ve kordon çevresine idrar ya da dışkının bulaşmamasına özen gösterilmelidir. Göbek kordonunun düşmesine bağlı olarak oluşan yara ortadan kalkıncaya kadar göbek çevresinin temizliğine devam edilmesi gerekir.

Temizlik işlemine başlamadan evvel eller çok iyi yıkanmalıdır. Alt temizleme işleminde kullanılacak tüm malzemeler bir arada tutulmalıdır. Doğumdan sonraki süreçte alt bölgenin temizliği için ılık su ve pamuk kullanılmalı daha sonraki süreçte ise alkolsüz ıslak mendiller tercih edilmelidir. Alt değiştirme sırasında bebeğin altının açık bırakılması ve belli bir süre bu bölgenin havalandırılması bebek için oldukça yararlıdır. Kız çocuklarında bu bölgenin temizliği daima önden arkaya doğru yapılmalıdır.

Bazı bebeklerin başında konak adı verilen ve pula benzeyen görüntüler oluşabilir. Bu durumda doktorun önerdiği ilaç ve şampuanlar kullanılabilir.

Tuvalet eğitimine geçmeden önce aile bireylerinin, çocuğu dikkatle izlemeleri ve çocuk tam olarak bu eğitimi almaya hazır olduğunda harekete geçmeleri gerekmektedir. Tuvalet eğitimi çocukların fiziksel ve mental yönden tam olarak kendi kendilerine kontrol sağlamayı öğrendikleri bir dönemdir. Tuvalet eğitiminde yaş önemli bir kriterdir. Çocuklar genellikle tuvalet eğitimi için gerekli kas gelişimine 2-3 yaşında ulaşmaktadır. Gece ıslatmaları ise 5 yaşa kadar normal kabul edilir.

Fiziksel engelli çocuğun oturma pozisyonunda giydirirken en önemli nokta oturacağı yer üzerinde emniyeti sağlamaktır. Diğer şıklar zihinsel engelli çocuklar için dikkat edilmesi gereken hususlar olarak sayılabilir.

Vücut mekaniği, merkezi sinir sistemi, iskelet sistemi ve kasların uyumlu çalışması ile meydana gelir. Serebral paralizi, kas hastalıkları, spina bifida, hidrosefali, çocuk felci, doğuştan kalça çıkığı, gibi hastalıklar doğrudan kas-iskelet sistemini etkiler ve bu çocuklarda vücut mekaniğinin bozulmasına neden olur.

Ortez çocuğa özel yapılmalıdır. Çocuğun gövdesi ile tam bir uyum içinde olmalıdır. Çocuk büyüdükçe gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.  Yaşı küçük çocuklarda yılda bir kez değiştirilmelidir.

Bakım verdiği çocuğa değer vermelidir. Görev ve sorumluluklarının sınırlarını iyi bilmeli. Engelli çocuğa ve ailesine fiziksel ve duygusal yönden destek vermeli. Ailenin kültürel özelliklerini dikkate almalı.

5378 sayılı Engelliler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’a göre engelli, “doğuştan ya da sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlükleri olan ve korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine gereksinim duyan
kişi” dir (mad.3/a). Aynı Kanun’a göre engellilik hafif, ağır ve bakıma muhtaç şeklinde sınıflanmakta; bakıma muhtaç olma ise günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememe nedeniyle hayatı başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettirememe durumu olarak açıklanmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre duygusal ve davranışsal bozukluğu olan birey “yaşına uygun olmayan sosyal ve kültürel normlardan farklı duygusal tepki ve davranışlar göstermesi nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan birey”dir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Otizmi olan, “sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılığı erken çocukluk döneminde ortaya çıkan ve bu özellikleri nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan birey”dir.
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre otizmi olan bireyleri üç grup altında incelemek mümkündür:
• Ağır Düzeyde Otizmi Olan Birey: Sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılıkları nedeniyle yoğun özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi ifade eder (4/a).
• Orta Düzeyde Otizmi Olan Birey: Sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılıkları nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetine yoğun şekilde ihtiyacı olan bireyi ifade eder (4/r).
• Hafif Düzeyde Otizmi Olan Birey: Sosyal etkileşim,sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki hafif düzeydeki sınırlılığı nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi ifade eder (4/m).

Doğru cevap A seçeneğidir.

Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan birey, “yaşına ve gelişim seviyesine uygun olmayan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtilerini en az iki ortamda ve altı ay süreyle gösteren, bu özellikleri yedi yaşından önce ortaya çıkan, özel eğitim ile destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan birey”dir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Toplum temelli bakım felsefesinde hedef, bireye bağımsız yaşayabilmesi için gerekli olan bilgi ve sosyal yaşam becerilerini kazandırmak ve bireyin zamanını iyi değerlendireceği ve yaşam kalitesini artıracak, ona meşguliyet sağlayacak olanaklar oluşturmaktır. Toplum temelli bakım; farklı disiplinlerden gelen doktor, hemşire, dil ve konuşma terapisti, sosyal hizmet uzmanı, psikolog, diyetisyen, fizyoterapist, iş-uğraşı terapisti, ev ekonomisti ve diğer sosyal hizmet alan uzmanlarının ortak hedefler için hizmet verdiği bir ekip çalışmasını gerektirir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bireysel bakım planı; Uygun bakım türünü, bakımın kimler tarafından sağlanacağını, bakımı üstlenen kişilerin görev ve sorumluluklarını, giyinme, beslenme, tuvalet temizliği gibi öz-bakım ve kişisel becerilerin kim tarafından nasıl karşılanacağını, ihtiyaç duyulan yardım düzeyini, gerçekleştirilecek günlük aktiviteleri, bu aktivitelerin zamanlarını, bu aktivitelerin kiminle gerçekleştirileceğini, bireyin günlük aktivitelere katılımı için ihtiyaç duyduğu yardım düzeyini, ilaçların takibinin kim tarafından yapılacağını, sağlık kontrollerinin kim tarafından nasıl koordine edileceğini, ek hastalıkları varsa bunların bakımı ve tedavisi için gerekli koordinasyon kim tarafından ve nasıl sağlanacağını, bireyin ilgilerini, tercihlerini, hoşlandığı ve hoşlanmadığı kişi etkinlik ve yiyeceklerin neler olduğu gibi konuları içermelidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Uygun davranış bireyin çevresi tarafından kabul edilen, onlar tarafından hoşnutlukla karşılanan davranışlar olarak tanımlanabilir. Yemek yeme, işbirliği yapma, iletişim kurma çabası, oyuncakla oynama, aktivitelere katılma, yardım talep etme uygun davranış örnekleridir. Doğru cevap C seçeneğidir.