BAKIM ELEMANI YETİŞTİRME VE GELİŞTİRME II

İnsanlar doğdukları andan itibaren belirli deneyimler edindikleri bir yaşam sürecinin içine girerler. Bebeklikten yetişkinliğe kadar her gün, her an duyumlar aracılığıyla etraflarındaki yani dolayısıyla evrendeki nesneler, olgular, olaylar ve ilişkilere dair bilgileri alırlar, algılarlar. Zamanla deneyimler zihinde kayıt edilir, benzerliklerden ve farklılıklardan anlam çıkartılır, sonunda düşünce oluşur.

6-12 ay arasında bebekler; istenen nesneleri anlamlı biçimde gösterebilir; etrafındaki gördüğü nesnelerin sesini taklit edebilir. Ör. tak tak kapı çaldı. Vücut parçalarını bilebilir ve basit tekelemeler söyleyebilir.

Bakım sunan kişi, ifadeleri basitleştirebilir, farklı biçimde anlatabilir, ifadeleri örneklerle destekleyebilir, kısa cümlelerle ifade edebilir.

OSB'li bireylerle etkileşim kurarken, ortam mutlaka dikkat dağıtan nesnelerden arındırılmalı, bireyin göz hizasında iletişime geçilmeli, kısa, net cümleler kurulmalı. Bununla birlikte yapabildikleri takdir edilmelidir.

Görme engelli bireye hizmet sunan kişi, bulunduğu konumdan ayrılmadan önce mutlaka görme engelli bireye bunu duyurmalıdır. Haber vermeden odadan çıkmak, oldukça kabul edilmezdir. Bu sebeple cevap A şıkkıdır.

Mesajı Gönderen istek, duygu ve düşüncesini (yani mesajı) karşı tarafa aktarmak isteyen taraf, mesajı alan da iletilmek istenen mesajı alması istenen taraftır. İletişimin gerçekleştiği ortama bağlam; kaynak ve hedef arasındaki iletinin gönderilme şekline kanal denir. Ayrıca alıcının iletiye verdiği her türlü tepki dönüttür.

Alıcı dil anlama, dinleme yetisini, ifade edici dil üretme (konuşma ve yazma) yetisini içermektedir.Mesajı Gönderen istek, duygu ve düşüncesini (yani mesajı) karşı tarafa aktarmak isteyen taraf, mesajı alan da iletilmek istenen mesajı alması istenen taraftır. İletişimin gerçekleştiği ortama bağlam; kaynak ve hedef arasındaki iletinin gönderilme şekline kanal denir. Ayrıca alıcının iletiye verdiği her türlü tepki dönüttür.

Herhangi bir engeli olan birey de toplum hayatına katılabilir. Sanılanın tersine, engelli bireylerin “her zaman” yardıma ihtiyaçları yoktur. Doğru ve başarılı bir iletişim için bakıma ihtiyaç duyan kişinin bakım hizmeti verenlerin ya da konuştuğu herhangi bir bireyin yanında kendisini iyi hissediyor olması gereklidir.

Dili ifade etmede ya da anlamada ağır derecede sorunlar yaşayan bazı bireylerin yetersizlik durumlarına göre bazen geçici bazen de kalıcı çözümler için alternatif ve destekleyici iletişim sistemleri kullanılabilir.  Bu sistemlerin de ne oldukları ve nasıl kullanılacakları bakım gören bireylere, bu bireylerin ailelerine ve bakımından sorumlu kimselere dil ve konuşma terapistleri tarafından gösterilir. Jest, işaret dili, resim,fotoğraf gibi basılı materyaller benzeri sembol sistemleri ile bilgisayar destekli sistemleri içerir. Sözlü dile alternatif olabilecek özel araçlar ve iletişim yöntemleri ile konuşma gelişimini ve iletişimin kendisini destekler.

İletişimin altı temel unsuru bulunmaktadır. Bunlar; kaynak, hedef, ileti, ortam, dönüt ve araç olarak sıralanabilir. 

 Bu nedenle, doğru yanıt "B" seçeneğinde yer almaktadır.

İletişim sırasında mesajımızı başkalarına aktarmak amacıyla kullandığımız ortak sembol sistemine dil (lisan) denir.

 Bu nedenle, doğru yanıt "C" seçeneğinde yer almaktadır.

Bakım hizmeti veren elemanlar bakım verdikleri engelli bireyin dil, konuşma ve iletişim sorunları hakkında bilgi sahibi olmalıdır, bireyin dil ve konuşma terapistinin çalışmalarını evde desteklemelidir ve gelişmeleri rapor etmelidir. Ancak dil ve konuşma terapisini yalnızca dil ve konuşma terapistleri vermektedir.

 Bu nedenle, doğru yanıt "E" seçeneğinde yer almaktadır.

3-6 ay arasındaki bebeklerin dil gelişimini desteklemek için onlara isimleriyle seslenip tepki vermesini bekleyebiliriz. 0-3 aylık bebeklere normal ses düzeyinde müzik dinletilmesi, 1-3 yaşındaki çocuklarla resimli kitaplar okurken "kuş nerede?" gibi sorular sorulması, vücut bölümlerinin öğretilmesi, nesnelerden bahsederken adlarının söylenmesi önerilmektedir.

 Bu nedenle, doğru yanıt "B" seçeneğinde yer almaktadır.

Otizmli birey ile konuşurken onun göz seviyesinde olunmalıdır, komutları verirken ses tonu yükseltilmemelidir, deyimler gibi soyut ifadeler yerine somut ifadeler tercih edilmelidir, iletişimi başlatmasını beklemeden iletişim başlatılmalıdır ve kısa ve net ifadeler kullanılmalıdır.

 Bu nedenle, doğru yanıt "A" seçeneğinde yer almaktadır.

Emir komutlarının kullanımı otizmli bireylerle iletişimde önerilmektedir. 

Bu nedenle, doğru yanıt "D" seçeneğinde yer almaktadır.

Konuşmanın kişinin etrafındaki kişilerce yadırganacak düzeyde bir farklılık ya da sapma
göstermesi durumunda bireyde bir konuşma sorunu olduğu kabul edilmektedir (Konrot,
2005). Başka bir deyişle herhangi bir nedenle konuşamayan veya ifade etmede güçlük yaşayan, konuşmasının akıcılığında bozukluk olan ve bu yüzden çevresi tarafından anlaşılamadığı için iletişim güçlüğü yaşayan kişiler dil ve konuşma engelli olarak tanımlanır
(MEB, 2013).

 Bu nedenle, doğru yanıt "C" seçeneğinde yer almaktadır.

Dil ve konuşma bozukluklarının pek çok çeşidi vardır; bazı sesleri söyleyememe (sesletim/artikülasyon bozukluğu), akıcılık bozuklukları (kekemelik, hızlı-bozuk konuşma), felç sonrası konuşamama (afazi) bunlardan bir kaç tanesidir.

Bu nedenle "E" seçeneği doğru cevaptır.

Dil ve konuşma bozukluğu olan kişilerle iletişim kurarken kişilerden söyleyeceklerini yazmasını isteyebilirsiniz. Konuşma güçlüğü olan engellilerin cümlelerinin sonunu siz tamamlamaya çalışmayın, sabırla sonuna kadar dinleyin. Kısa cevap gerektiren sorularla onu anlamaya çalışın. Konuşması için onu cesaretlendirin, iyi bir dinleyici olun. Ancak, tıbbi terminolojinin kullanılması kişinin anlatılması gerekeni anlayamamasına yol açacağı için kaçınılması gereken bir konudur.

Bu nedenle, "A" seçeneği doğru cevaptır.

Dili ifade etmede ya da anlamada ağır derecede sorunlar yaşayan bazı bireylerin yetersizlik durumlarına göre bazen geçici bazen de kalıcı çözümler için alternatif ve destekleyici iletişim sistemleri kullanılabilir (Konrot, 2005).

Bu nedenle, "E" doğru cevaptır.

İletişimin gerçekleştiği ortama bağlam denir.