BAKIM ELEMANI YETİŞTİRME VE GELİŞTİRME II

İnsan vücuduna şekil veren ve ona hareket etme imkânı sağlayan sisteme hareket sistemi (lokomotor sistem) adı verilir. Bu sistem; iskelet, kaslar ve eklemlerden oluşur. Kemikler ve eklemler hareket sisteminin pasif elemanlarıdır. Kaslar ise hareket sisteminin aktif elemanları olup kemik ve eklemlere etki ederek vücudun hareketini sağlar. Doğru cevap B'dir.

Bir cismin hareketinde dengenin sağlanabilmesi için uyulması gereken kurallar şunlardır:
• Cismin taban yüzeyinin geniş olması ya da taban düzleminin genişletilmesi,
• Ağırlık çizgisinin taban düzlemi içinde bulunması,
• Ağırlık merkezinin taban yüzeyine yakın olması gerekir

Doğru cevap D'dir.

Baş öne doğru eğik olması bir kötü duruş özelliğidir. Doğru cevap A'dır.

Hastalar 24 saat içinde 2 saatte bir sağ yan, sırt üstü ve sol yan olacak şekilde döndürülmelidir. Bazen 2 saatte bir döndürmek yeterli olmayabilir, bu nedenle hasta ihtiyacına göre döndürülmelidir. Doğru cevap A'dır.

Yatağa bağımlı veya hareket kabiliyetini bir süreliğine kaybetmiş, yatak istirahatına alınmış bireyleri, bir yerden başka bir yere güvenli bir şekilde taşımak amacıyla sedye kullanılır. Doğru cevap C'dir.

Egzersizin Amacına Ulaşması İçin Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
• Başlamadan önce, mutlaka doktor kontrolànden geçmelidir,
• Egzersiz öncesi kalp hızı ve kan basıncı mutlaka bilinmelidir,
• Egzersiz öncesi ve egzersiz sırasında sıvı alınmalıdır,
• Yaz aylarında özellikle yoğun egzersizlerden kaçınılmalıdır,
• Aşırı yorgunluk, solunum sıklığı, bayılma hissi, bacaklarda kramp egzersizi sonlandırma için kıstas olmalıdır. 

Doğru cevap D'dir.

İnsülin duyarlılığında düzelme düzenli bir egzersiz programının metabolizma yararları arasında yer alır. Doğru cevap E'dir.

Kalp büyümesi egzersizlerin rölatif(göreli) risk durumları arasında yer alır. Diğer şıklar ise egzersizlerin kesin risk durumlarında yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Bireyler için egzersiz reçetesi düzenlerken dört kıstas dikkate alınmalıdır (Cindaş, 2001).
• Egzersiz süresi
• Egzersiz şiddeti
• Egzersiz frekansı
• Egzersiz tipi

Zemine kayabilecek özellikte halı/kilim seçilmemelidir. Doğru cevap B'dir.

İnsan vücudu; kaslar, eklemler ve kemiklerin şekillendirdiği bir oluşumdur. Bu oluşuma, vücuttaki birçok sistemle işbirliği halinde çalışmasını öğreten bilime, Vücut Mekaniği Bilimi denir.

Bir cismin kaldırılmasında vücut mekaniğini doğru kullanmak için, kaldırılacak cismin ağırlık merkezinin, kaldıran kişinin ağırlık merkezine yakın olması gerekir. Böylece iki ağırlık merkezi arasındaki uzaklık kısalır ve cisim daha rahat kaldırılır. Vücut yüzeyinin küçültülerek ağırlığın geniş kaslara verilmesi, taban yüzeyinin genişletilmesi, cismin kaldırılmasını kolaylaştırır.

Bir cismin hareket ettirilmesinde çekme, itme, yuvarlama hareketleri kaldırma hareketinden daha sağlıklıdır.
Cismin hareketi ister kaldırma, ister çekme veya itme şeklinde olsun, sırt daima dik tutulmalıdır.
Bir cismin taşınmasında ya da yüksek bir yerden alınmasında ağırlık, her iki kola eşit olarak bölünmelidir.
Eğilme, kalkma ya da kaldırma hareketlerini sıklıkla kullanan sağlık bakım profesyoneli, bu hareketleri yaparken; ayak tabanlarını açıp, dizlerini bükerek, bel, sırt ve boyun kaslarına ağırlık yüklemeden, bütün kuvvetini kalça ve bacaklardaki geniş kaslara vermelidir.

"Kasın uzun süre kullanılmaması" seçeneği ise kasların doğru kullanılması ile ilgili bir seçenektir. Uzun süre kullanılmayan bir kasın tonusunu kaybederek hipotoni veya atoni ile sonuçlanması kaçınılmazdır. Daha ileri dönemlerde ise, kas incelerek görevini yapamaz ve atrofi gelişir.
Diğer seçenekleri daha çok eklemlerin hareketi ile ilgilidir. Eklemlerdeki hareket; eklemin şekline, ligamentlerin gevşek veya gergin oluşuna, koruyucu kasların koordinasyonuna bağlıdır.

İyi duruş sergileyebilmek için;
(1) baş dik, çene ile aynı doğrultuda,
(2) göğüs dik ve kalkık,
(3) omuzlar geride,
(4) karın düz,
(5) sırt normal kıvrımında, ve
(6) ayak parmakları ileride ve ağırlık ayakların dış kenarında olması gerekir.
Kötü duruşun tanımı ise şu şekildedir:
(1) baş öne doğru eğik,
(2) göğüs düz veya içe dönük,
(3) omuzlar öne doğru kıvrılmış,
(4) karın öne doğru çıkmış,
(5) sırt normal kıvrımını kaybetmiş, ve
(6) ayak parmakları içe veya dışa doğru ve ağırlık ayakların iç kenarındadır.

Vücut mekaniğine uygun oturuş̧; baş dik, çene ileride, boyun hafifçe öne kavis yapmış̧, ayak tabanları yere tamamen temas etmiş̧ durumdadır. Sırt ve bel iskemleye dayanmalıdır, gerekirse desteklenmelidir. Diz ve kalça 90 derece olmalıdır. Sandalye ne alçak olup kalçanın aşırı bükülmesine, ne de yüksek olup bireyin aşağı doğru kaymasına izin vermemelidir.

Uyku kalitesinde ve süresinde artma ve bilişsel fonksiyonlarda düzelme nöro-fizyolojik sağlık açısından; kötü kolesterolde azalma metabolizma açısından; kasların gücünü ve esnekliğini artırma ise kas iskelet sistemi açısından düzenli bir egzersiz programının faydaları arasındadır. Düzenli bir egzersiz programının vücut içeriği açısından faydaları ise kas kütlesinde artma, pozitif nitrojen dengesi ve karında bulunan yağ dokusunda azalma şeklindedir.

Aort darlığı, ani kalp yetmezliği, kontrolsüz hipertansiyon ve ciddi kalp ritim bozukluğu kesin riskli durumlar arasındadır. Kalp büyümesi ise rölatif (göreli) risk durumları arasındadır.

Solunum kaslarının ve büyük kasların çalıştırıldığı sürece ısınma dönemi adı verilir. Bu dönem vücudun dinlenmeden aktiviteye geçişini sağlar. Başlangıç kalp hızına dönmenin hedeflendiği süreç ise soğuma dönemidir. Bu dönemde düşük tempoda aktiviteler yapmak gerekir. Asıl aktivitelerin yapıldığı süreç eğitim dönemidir ve yaklaşık 20-30 dakika sürer.

Bir cismin kaldırılmasında vücut mekaniğini doğru kullanmak için, kaldırılacak cismin ağırlık merkezinin, kaldıran kişinin ağırlık merkezine yakın olması gerekir. Böylece iki ağırlık merkezi arasındaki uzaklık kısalır ve cisim daha rahat kaldırılır. Vücut yüzeyinin küçültülerek ağırlığın geniş kaslara verilmesi, taban yüzeyinin genişletilmesi, cismin kaldırılmasını kolaylaştırır. Bir cismin hareket ettirilmesinde çekme, itme, yuvarlama hareketleri kaldırma hareketinden daha sağlıklıdır. Cismin hareketi ister kaldırma, ister çekme veya itme seklinde olsun, sırt daima dik tutulmalıdır. Bir cismin taşınmasında ya da yüksek bir yerden alınmasında ağırlık, her iki kola eşit olarak bölünmelidir.