BAKIMA GEREKSİNİMİ OLAN ENGELLİ BİREYLER-I

Doğum öncesi nedenler embriyonun anne rahmine yerleşmesinden doğum anına kadar zaman aralığını kapsamaktadır. Bu zaman aralığında özellikle gebeliğin ilk üç ayında annenin geçirdiği hastalıklar, annenin alkol ve uyuşturucu kullanımı, ilaç kullanımı, dengesiz ve yetersiz beslenmesi, gebeliği uygun olmayan şekilde sonlandırma girişimleri, röntgen ışınına maruz kalması, anne-baba arası akrabalık bağının bulunması gibi nedenler, bebeğin beyin gelişiminde gerilemelere ve hatta hasarlara neden olmaktadır. 

Bebeğin doğum sonrasında yüksek ateşle birlikte havale geçirmesi, enfeksiyona maruz kalması (menenjit vb.), kas ve iskelet sistemi hastalıkları, düşme, çarpma gibi travmalar, tümör ve bunun gibi diğer etmenler doğum sonrası nedenler olarak düşünülebilir. 

Sinir Sistemine bağlı (Nöromotor) yetersizlikler 

• Serebral palsi 

• Spina bifida 

• Nöbet bozuklukları 

• Travmatik beyin yaralanmaları 

Kas hastalıkları 

• Kas hastalıkları 

• Omurga kas atrofisi 

Ortopedik ve kas iskelet sistemi bozuklukları 

• Çocukluk romatizması 

• Omurilik eğrilikleri 

• Kalça sorunları 

• Ampütasyon (Uzuv kaybı) 

• Diğer kas iskelet sistemi hastalıkları 

• Serebral palsi 

• Spina bifida 

• Nöbet bozuklukları 

• Travmatik beyin yaralanmaları 

Önemli sağlık sorunları 

• Çocukluk diyabeti 

• Astım 

• Kalp hastalıkları 

• Kan hastalıkları 

• Kanser 

• Kistik fibroz 

• Diğer hastalıklar 

Doğumsal bozukluklar 

• HIV/AIDS 

• TORCH enfeksiyonları (Toksoplazma, rubella, herpes simpleks(Uçuk) enfeksiyonları ve Sitomegalovirüs enfeksiyonu gibi doğumsal enfeksiyonlar) 

Edinilmiş hastalıklar 

• Hepatit B 

• Menenjit 

• Ensefalit 

• Diğer hastalıklar 

• Monopleji-tek bir kol veya bacakta yetersizlik görülmesi, 

• Dipleji-bacaklarda daha fazla, kollarda daha az olacak şekilde yetersizlik görülmesi, 

• Tripleji-her iki bacakta ve tek bir kolda yetersizlik görülmesi, 

• Kuadripleji- fiziksel yetersizliğin her iki kol ve her iki bacakta görülmesi, 

• Hemipleji- fiziksel yetersizliğin vücudun sağ veya sol yanında (örn; sağ kol-bacak, sol kol-bacak) görülmesi, 

Çift hemipleji- serebral palsiye ilişkin bir terim olmakla beraber yetersizliğin kollarda daha fazla bacaklarda daha az görülmesi, 

• Parapleji- sadece bacaklarda hareket ve duyu yetersizliği olarak görülmesi durumu olarak sınıflandırılmaktadır. 

Nöbet geçirme, beynin normal çalışma şeklinin anormal bir elektrik boşlaması olarak tanımlanmaktadır. Nöbetler, bireyin yalnızca çevresiyle olan bağlantısını koparması biçiminde gerçekleşebileceği gibi tamamen bilinci kaybetmesi biçiminde de gerçekleşebilmektedir. 

Nöbet bozukluklarının nedenleri tam olarak belirlenememektedir. Ancak genetik bozukluklar, kazalara bağlı kafa travmaları, ani ateş yükselmeleri ya da ateşli hastalık geçirmiş olma, zehirlenme, beyin tümörleri, çocuk ihmal ve istismarının nöbet bozukluklarına neden olabilmektedir.

Nöbet bozuklukları Tonik-Klonik(büyük) ve dalgınlık (absans) nöbetler olmak üzere iki grupta incelenmektedir. Tonik-Klonik (büyük)nöbetler, kişinin farklı kokular, değişik tatlar ya da sesler duymasıyla başlar (Aura evresi), daha sonrasında kaslar kasılmakta, gerilerek sertleşmekte, birey bilincini kaybetmeye (Tonik evre) başlamaktadır. Son olarak ise bireyin titreme ve kasılmalara başladığı, idrar kaçırma, solunum bozulması, dişlerin kenetlenmesi gibi belirtilerin görüldüğü evreye (Klonik evre) geçilmektedir. Bu tür nöbetlerde bireyin farklı ses ve kokular duyduğu evrede yanındakileri uyarması ve nöbet hazırlıklarının yapılması gerekmektedir. Dalgınlık (absans) nöbetinde ise birey hayal görüyor ya da dalgınmış gibi davranabilir. Bu nöbetler birkaç saniyeden başlayarak 30 saniyeye kadar uzayan bir sürede devam edebilmektedir. Dalgınlık nöbetleri başlangıçta tehlikesiz görülmelerine rağmen ilerleyen süreçte büyük nöbetlere dönüşebilmektedir. 

Fiziksel yetersizlikleri olan bireyler, yaşadıkları yetersizliklerden dolayı, normal gelişim gösteren akranlarıyla yeteri kadar ve uygun şekilde sosyal etkileşim kuramamaktadırlar. Özellikle akranlarıyla aynı ortamda olamama, bağımsız hareket etmekte yaşanan sınırlılıklar, sürekli olarak yetersizliğini ve nedenlerini diğer insanlara açıklama gereksinimi ve benzeri nedenlerle, bu bireyler var olan sosyal olanakları yerinde kullanamamaktadırlar. Bu durum bireylerin farklı kişilerle deneyim paylaşamama, sosyal ilişkiler kurmama ve kendini yalnız hissetmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle fiziksel yetersizlikleri olan bireyler için olumlu etkileşim fırsatları yaratmak, sosyal paylaşım ortamları hazırlamak oldukça önemlidir. 

Fiziksel yetersizliği olan bireylere sunulacak tıbbi bakım hizmetleri ilaç kullanım desteği ve tıbbi rehabilitasyon desteği olarak iki gruba ayrılmaktadır. 

Fiziksel yetersizliğin tanımında da açıklandığı gibi, yetersizliğin oluşmasındaki en büyük nedenlerinden birisi beyinde meydana gelen hasarlardır. Beyinde meydana gelen hasar bireyin yalnızca fiziksel özelliklerini etkilememekte, bununla beraber bireyin vücudunda farklı sorunlara da neden olabilmektedir. Bu nedenle fiziksel yetersizlik gösteren bireylerin önemli bir bölümüne düzenli ve dikkatli yönetilmesi gereken bir ilaç tedavisi bulunmaktadır. Fiziksel yetersizlik gösteren bireylerle çalışan sağlık ve bakım personeli, yetersizlik gösteren bireylerin ilaç kullanımına ve bu ilaç kullanımıyla bağlantılı sağlık kontrollerini dikkatli olarak planlamalıdır. Gereken durumlarda bireyler ve bakımından sorumlu kişiler gereken bilgilendirmeler yapılarak sağlık kurumlarına yönlendirilmelidir. 

Bir diğer taraftan, fiziksel yetersizlik, vücutta öncelikle hareket sistemini elemanlarını etkilemektedir. Bireylerin var olan hareket potansiyellerinin kaybedilmemesi başta olmak üzere, yetersizlikle ortaya çıkabilecek ek hareket sorunlarının yaşanmaması, bireylerin boş zaman ve günlük yaşam etkinliklerinin desteklenebilmesi ve eğer varsa iletişim sorunlarının asgariye indirilebilmesi için tıbbi rehabilitasyon hizmetlerine gereksinim duyulmaktadır. Tıbbi rehabilitasyon hizmetleri, doktorlar, hemşireler, fizik tedavi uzmanları, fizyoterapistler, iş-uğraşı terapistleri ve dil-konuşma terapistlerinden oluşan bir sağlık ekibi tarafından sunulmalıdır. Ekip içerisindeki koordinasyon ve görev paylaşımının sağlıklı olması, bireye sunulacak tıbbi bakım hizmetlerinden umulan faydanın daha üst düzeyde olmasına yardımcı olacaktır. 

Uzuv kaybı, doğumsal bir neden, cerrahi bir işlem(Ampütasyon) yada kaza sonucu, kol ya da bacaklardan bir yada daha fazlasının kısmen veya tamamen vücuttan ayrılması ve bu nedenle vücut dengesinin bozulmasıdır. Uzuv kaybı kas iskelet sisteminde denge ve hareket sınırlılıklarına neden olmaktadır. Doğumsal uzuv kaydının görülme sıklığı 20000 doğumda bir görülmektedir. 

Sinir Sistemine bağlı (Nöromotor) yetersizlikler

• Serebral palsi
• Spina bifida
• Nöbet bozuklukları
• Travmatik beyin yaralanmaları
Kas hastalıkları
• Kas hastalıkları
• Omurga kas atrofisi
Ortopedik ve kas iskelet sistemi bozuklukları
• Çocukluk romatizması
• Omurilik eğrilikleri
• Kalça sorunları
• Ampütasyon (Uzuv kaybı)
• Diğer kas iskelet sistemi hastalıkları

Doğru cevap B'dir.