BAKIMA GEREKSİNİMİ OLAN ENGELLİ BİREYLER-II

Akran Sapması Ölçeği: Çocukların kendisini değerlendirdiği bu ölçü aracı ile ergenlerin, davranış bozukluğu gösteren yakın arkadaşlarının sayısı belirlenmektedir. Bu ölçü aracında, yüksek puan alan bir ergenin davranış bozukluğu gösteren arkadaşlarının sayısının fazla olduğu ortaya çıkmaktadır.

Dünyada duygu ve davranış bozukluğunu tanılama amacıyla kullanılan araçlar arasında; Çocuk Davranış Kontrol Listesi, Davranış ve Duygu Ölçü Aracı, Davranışsal Bozukluklar Sistematik Tarama Aracı gibi tarama araçları yer almaktadır (Heward, AlbergMorgan, & Konrad, 2016, s. 196). Ülkemizde ise geçerlik ve güvenirlik çalışması olan Akran Sapması Ölçeği, Antisosyal Davranış Eğilimi Envanteri,
Antisosyal Süreçleri Tarama Aracı Ebeveyn ve Öğretmen Formu, CDC Saldırganlık Anketi, Çocuk Davranışlarını Değerlendirme Ölçeği gibi ölçü araçları kullanılmaktadır.

Biyolojik nedenler: beyin hasarı, genetik faktörler, mizaç

Dışa yönelim davranışları:

• Yerinden kalkma
• Bağırma, laf atma, küfretme
• Arkadaşlarını rahatsız etme
• Vurma ya da dövüşme
• Öğretmeni dinlememe
• Yakınma
• Aşırı bir şekilde tartışma
• Çalma
• Yalan söyleme
• Başkasının malına zarar verme
• Öfke nöbetleri geçirme
• Yönergelere uymama

İçe yönelim davranışı:

Depresyon, anksiyete, Fobi, sosyal ayrılma

Genetik faktörlerle ilişkili bozukluklar arasında depresyon, hayal görme, asılsız korkular ve şizofreni gösterilmektedir. Down sendromu yer almaz.

Duygu ve davranış bozukluğu olan çocukların empati, arkadaşlarıyla iletişim kurma ve etkinliklerle ilgili olma becerilerinde arkadaşlarına oranla yetersiz oldukları görülmektedir.

Etkili bir sınıf yönetimi için öğretmenler, amaçları öğrencilerin düzeylerine göre belirlemeli, belirlediği amaçlar doğrultusunda derslerini planlamalı, uygun araç gereçlerle birden fazla duyuya uyaran verebilecek araçlar hazırlamalı, derslerin işleyişinde öğrenci merkezli yaklaşımlardan yararlanmalı ve öğrencilerin sergiledikleri uygun davranışlara odaklanmalıdır.

• Tüm okulda çocuklardan beklenen davranışlar belirlenir ve tanımlanır.
• Öğrencilerin uygun davranışlarının dikkate alındığını belirten bilgilendirme sistemleri kullanılır.
• Okuldaki bütün öğrencilerin eşit eğitim fırsatlarından yararlanması sağlanır.
• Uygun olmayan davranışlar için belirlenen sonuçlar tutarlı bir şekilde uygulanır.
• Çocuklardan beklenen davranışlar açıkça öğretilir.
• Çocukların sergilediği uygun davranışlar ödüllendirilir.
• Çocukların davranışsal hataları düzeltilir

Doğrudan Öğretim Uygulamaları: Tepki kartlarını kullanma, Uygun bir hızda öğretmek, Kendini izleme becerilerini öğretmek,

Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre duygu ve davranış bozukluğunun tanımında davranışların yaşa, sosyal ve kültürel
normlara uygun olmamasına dikkat çekilmektedir.

Duygu ve davranış bozuklukları, ABD’de 2004 yılında kabul edilen Yetersizliği Olan Bireyler Eğitim Yasası’na (IDEA-Individuals with Disabilities Act) göre izleyen biçimde tanımlanmaktadır

Çocuk Davranış Kontrol Listesi: Bu kontrol listesi, 6-18 yaş aralığındaki okul çağı çocuklarının problem davranışlarını değerlendirmek için kullanılmaktadır.

Duygu ve davranış bozukluğunun biyolojik nedenlerini beyin hasarı, genetik faktörler ve mizaç oluşturmaktadır.

Anksiyete ile birlikte göğüste sıkışma, çarpıntı, terleme, baş ağrısı, tuvalete gitme ihtiyacı gibi bazı fiziksel belirtiler görülebilir.

Duygu ve davranış bozukluğu olan çocuklarda görülen en yaygın davranış şekilleri antisosyal
olan dışa yönelim davranışlarından oluşmaktadır.
Bu davranışlar yoğun olan, şiddetli görülen ve çevreden tepki çeken davranışlardır. Sınıf ortamında
en sık görülen dışa yönelim davranışları izleyen
biçimde sıralanabilir:
• Yerinden kalkma
• Bağırma, laf atma, küfretme
• Arkadaşlarını rahatsız etme
• Vurma ya da dövüşme
• Öğretmeni dinlememe
• Yakınma
• Aşırı bir şekilde tartışma
• Çalma
• Yalan söyleme
• Başkasının malına zarar verme
• Öfke nöbetleri geçirme
• Yönergelere uymama

Duygu ve davranış bozukluğu olan çocuklar, en çok okuma ve matematik alanında sorun yaşamaktadırlar.

Duygu ve davranış bozukluğu olan çocukların öğretmenleri sınıflarını etkili bir şekilde yönetmenin yanı sıra sınıfın düzenine de dikkat etmelidir. Sınıf düzeni için izleyen önerilere yer verilebilir:
• Öğrenciler için düzen, çoklu öğrenme fırsatları yaratacak biçimde oluşturulmalıdır.
• Öğrencilerin başarılı olmalarını ve pekiştireç elde etmelerini sağlayacak bir düzen
sağlanmalıdır.
• Sınıf düzeni, öğrencilerin dikkatlerini dağıtmamalı ve daha kolay odaklanmalarını
sağlamalıdır.

Araştırma temelli öğretim uygulamalar için dört aşamalı bir süreç izlenmektedir. Bu sürece ilişkin aşamalar izleyen başlıklar altında sıralanmaktadır:

İkinci Basamak - Küçük Grup Müdahaleleri:

• Rehber öğretmenler, tanılanan öğrencilerle
düzenli olarak görüşür.
• Öğrenciden beklenen davranışlar hakkında
öğrenciler bilgilendirilir ve geri bildirim verilir.
• Amaçları belirlemek için günün başında
kısa bir toplantı yapılır.
• Toplantıda, belirlenen davranışsal amaçların yazılı olduğu bir kart verilir.
• Günün sonunda günün nasıl geçtiğine dair
kısa bir toplantı yapılır.
• Çocuk uygun olan davranışlar için ödüllendirilir