BANKACILIK HİZMET ÜRÜNLERİ - Deneme Sınavı - 4

Sigorta Acentesi:Ticarî mümessil, ticarî vekil, satış memuru veya müs- tahdem gibi tâbi bir sıfatı olmaksızın bir sözleşmeye dayanarak muayyen bir yer veya bölge içinde daimî bir surette sigorta şirketlerinin nam ve hesabına sigor- ta sözleşmelerine aracılık etmeyi veya bunları sigorta şirketleri adına yapmayı meslek edinen, sözleşmenin akdinden önce hazırlık çalışmalarını yürüten ve söz- leşmenin uygulanması ile tazminatın ödenmesinde yardımcı olan özel ya da tüzel kişidir.

Sigorta ettirenler, sigortalılar ya da sigorta söz- leşmesinden yarar sağlayanlar ile riski üstlenen sigorta şirketleri arasında sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkları çözmek üzere, “Sigorta ha- kemliği” oluşturulmuştur.

Can Sigortaları

Can sigortaları; hayat, bireysel kaza ve sağlık ol- mak üzere üç grupta ele alınmaktadır.

a. Hayat sigortası
b. (Bireysel) Kaza sigortası c. Sağlık (Hastalık) Sigortası

Bir ülkenin “Dış Ödemeler Dengesi” aşağıda belirtilen üç ana başlıktan ve dolayısıyla bu başlıklar kapsamında yer alan işlemlerden oluşmaktadır:

1. Cari İşlemler Hesabı

“Döviz”, Yabancı ülke paraları ve bu paralar üzerinden düzenlenmiş ödeme araçları (poliçeler, çekler, havaleler, vb.), olarak tanımlanabilir. Dövizler, somut para (banknot) olarak bulunmaları durumunda “Efektif” olarak adlandırılmaktadır. Örneğin hesaptaki yabancı para dövizdir; cepteki yabancı para efektiftir.

“Konvertibilite”, bir ülke parasının başka ülkelerde geçerli olması, işlem parası olarak kullanılması; başka ülkelerin paralarına serbestçe çevrilebilmesidir.

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkındaki 32 Sayılı Karar ve TCMB I-M Genelgesi uyarınca belirlenmiş olan görünmeyen işlemler ve bunlarla ilgili uygulama esasları özetle şöyle açıklanmaktadır:

Vesaik (Belge) karşılığı ödeme yönteminde işlemler, dışsatımcının malları gönderdikten sonra malların gümrükten çekilmesi için gerekli ve ilgili diğer belgeleri, müşterisi olduğu bir banka (Gönderi Bankası / Remitting Bank) aracılığı ile dışalımcının ülkesindeki bankaya (Tahsilat bankası / Collecting Bank) ödenmek üzere yollaması ile başlamaktadır. İşlemler, akreditifdekinin tersine, dışsatımcı tarafından başlatılmaktadır.

Lehtar; dışsatımcıdır. Lehine akreditif açılan taraftır.

Akreditifli ödemeler, uluslararası ticarette kullanılan ve iki taraf içinde en güvenilir olan ödeme yöntemidir. Bu uygulamada, dışalımcı firmanın isteği doğrultusunda işlemi yapacak olan bankası; malların sözleşmede belirlenen niteliklerini, taşınmak üzere yüklendiklerini gösteren belgelerin (vesaik), belirlenen süre içerisinde ibraz edilmesi kaydıyla, belirli para birimi ve tutardaki mal bede- linin, dışsatımcıya ödeneceğini; koşullu bir banka garantisi olarak karşı tarafa (dışsatımcı ve bankası) taahhüt etmektedir. Böylece dış alımcı kredilendirilmiş olmaktadır. Süreç dış alımcı tarafından başlatılmaktadır.

Lehtarın onayı olmaksızın amir banka tarafından akreditif şartlarında değişiklik yapılamayan bir akreditif türüdür. Amir banka ve teyit bankası lehtara karşı sorumluluklarını belirleyen akreditif kurallarını lehtarın onayı olmaksızın değiştiremezler. UCP 600 gereğince; bir akreditifin dönülemez (irrevocable) olduğu belirtilmemiş olsa bile o akreditif dönülemez sayılmaktadır.

Sigorta brokerları, hiçbir sigorta şirketiyle bağlantılı olmayıp sadece sigorta yaptırmak isteyen müşterilere danışmanlık veren ve kendilerine sigorta yaptırmak için başvuran kimselere çeşitli sigorta şirketlerinden teklifler alarak en iyi seçeneği oluşturan, böylece müşterinin gereksinimini karşılayacak en iyi poliçeyi temine çalışan özel ya da tüzel kişilerdir.

Bireysel emeklilik sisteminde emekli olmak için katılımcıların, sisteme ilk giriş tarihinden itibaren en az 10 yıl süreyle sistemde kalmaları ve 56 yaşını tamamlamaları gerekmektedir. Bir katılımcının birden fazla emeklilik sözleşmesinin bulunması durumunda, tüm sözleşmelerden emekliliğe hak kazanması için en az birinden bu hakkı kazanması yeterli olmakta, diğer tüm sözleşmelerinden de bunu talep edebilmektedir.

Bir ülkenin “Dış Ödemeler Dengesi” ni oluşturan başlıklardan biri Cari İşlemler Hesabıdır. Bu hesap
 a. Ticaret Dengesi (Dışsatım-Dışalım) b. Hizmetler Dengesi (Taşımacılık, Turizm, İnşaat, Sigorta, Finansal Hizmetler, Diğer Ticari Hizmetler, Resmi Hizmetler, Diğer Hizmetler) c. Gelir Dengesi (Ücret ödemeleri, Yatırım gelirleri) ç. Cari transferleri içerir.

Bankalarca döviz alım - satım İşlemleri ve yurtdışına TRL aktarımları yapılırken mutlaka işlemin niteliğini yansıtan bir belge düzenlenmesi gerekmektedir. Bu belgelerin başlıcaları şunlardır: a. DAB - Döviz Alım Belgesi b. DSB - Döviz Satım Belgesi c. TPTB - Türk Parası Transfer Belgesi

Döviz kazandırıcı işlemler: Türkiye’de yerleşik kişiler, dışarıda yerleşik kişiler için veya bunlar adına yurt içinde veya dışında yapmış oldukları tüm hizmet (müteahhitlik hizmetleri dahil) karşılığı dövizler ile dışarıda yerleşik kişiler nam ve hesabına yapılan gider karşılığı dövizleri serbestçe tasarruf edebilirler.

Teyit Bankası (Confirming Bank): Akreditif lehtarı, amir bankanın ödeme güvencesinin yeterli olmadığını düşünerek bir başka bankanın daha açılmış olan akreditife ödeme garantisi vermesini istemesi durumunda verilen bu ödeme garantisin “Teyit” denilmektedir. İhbar bankası bu teyidi vererek aynı zamanda teyit bankası da olabileceği gibi; bir başka banka da istenen garantiyi vererek “Teyit Bankası” olabilmektedir.

Red Clause Akreditifler Türkçe karşılığı, “Kırmızı Kayıt Taşıyan Akreditif” olan bu uygulama türünde, dışsatımcıya ürünleri sevk etmeden önce belli bir ön ödeme yapılması sağlanmaktadır. Bu ön ödeme, peşinat niteliğinde olup malların hazırlanmasında kullanmakta ve sonunda akreditif bedelinden düşülmektedir. Bu tip akreditifler alıcı ve satıcının birbirlerini iyi tanıdıkları ve güven duydukları durumlarda kullanılır. Çünkü  Red Clause Akreditiflerde alıcı satıcıya karşılıksız bir finansman olanağı tanımaktadır. Ancak ödemeyi yapan banka da risk altındadır.

Ülkemiz “Bankacılık Etik İlkeleri” sık denecek sürelerde değişmekte olup TBB (Türkiye Bankalar Birliği) tarafından, en son biçimiyle, BDDK’nın katkısıyla, 20 Ağustos 2014 tarihinde kabul edilerek yayınlanmış ve doğal olarak üye bankalar tarafından da genel kabul görmüştür.