BANKACILIK HİZMET ÜRÜNLERİ

Ödeme araçları ile ödeme sistemlerini birbirine karıştırmamak gerekir. Para türleri, ticari senetler, kartlar ödeme araçları kapsamında yer alır. Doğru cevap D'dir.

Ödeme sistemleri, finans kesiminde yer alan bankalar ve diğer kurumlar arasında başta para olmak üzere çeşitli menkul kıymet, kıymetli evrak ve finansal yatırım ürünlerinin aktarım ve takasını gerçekleştiren örgütlenmiş işletim süreçlerini ve iletişim ağlarını kapsamaktadır. Doğru cevap B'dir.

Ödeme sistemlerinin başlıca amaçları şunlardır:

Piyasadaki nakit dolaşımını azaltması (elektronik fon transferi sistemi) da ödeme sistemlerinin bir diğer amacıdır. Doğru cevap E'dir.

Ülkemizde yararlanılan başlıca ödeme sistemleri şunlardır:

Virmanlar ise, aynı bankadaki/şubedeki ve aynı kişiye ait hesaplar arasında para aktarımı işlemleridir. Doğru cevap C'dir.

Havaleler, aynı bankanın yurt içindeki farklı şubeleri arasındaki para aktarım hizmetleridir. Virmanlar; aynı bankadaki/şubedeki ve aynı kişiye ait hesaplar arasında para aktarımı işlemleridir. Elektronik Fon Transferleri; üke içindeki bankalar arasında TL cinsinden para aktarımlarıdır. Döviz Transferleri; Swift, Western Union, Target gibi oganizasyonlar kanalıyla, yabancı para cinsinden ve genellikle uluslararası para aktarımlarıdır. Doğru cevap A'dır.

Şubeler kanalıyla verilen hizmetler kapsamında ise havale altı ayrı biçimde yapılabilir:

Doğru cevap C'dir.

İşlemlerin EFT hesabını etkilemesine göre gruplanmasına göre işlemler: a) Ödeme İşlemleri ve b) Bilgi Aktarım İşlemleridir. Bankalararası işlemler, TCMB ile ilgili işlemler, Merkezden sorgulama ve rapor, ve Sistem duyuruları ise işlemlerin ilgili olduklara taraflara göre gruplanmasına göredir. Doğru cevap A'dır.

EFT sisteminin başlıca amaçları şöyle sayılabilir:

Doğru cevap D'dir.

1 Kasım 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş olan 268 seri sayılı “Gelir Vergisi Genel Tebliği” uyarınca, konutlarda, her bir konut için aylık 500 Türk Lirası ve üzerinde kira geliri elde edenlerin ödemelerinin banka hesabına yapılması yasal zorunluluktur.

Bankacılık tahsil hizmetlerini öncelikle ikiye ayırmak gerekir: Birincisi, geleneksel olarak yapılan ticari senet (çek, bono, poliçe) tahsilleri olup günlük işlem hacmi içinde doğal olarak önemli bir yer tutmaktadır. İkinci olarak bu hizmetlere, günümüzde, yeni finansal gelişmelerin ürünü olarak; fatura, vergi, ücret ve benzeri konularda yapılan tahsil işlemleri de eklenmiş bulunmaktadır. Bunlar: hizmet bedeli (fatura) tahsilleri, vergi ve kamusal gelir tahsilleri, üniversite ve özel okul harç ve ücret tahsilleri, karayollarında geçiş ücreti tahsili, OGS cihazı ve HGS etiketi kullanımıyla ücret tahsili ve bağış toplama aracılık hizmetleridir. Düzenli maaş ödemeleri, ödeme hizmetlerindendir. Doğru cevap E'dir.

Ülkemizde yararlanılan başlıca ödeme sistemleri şunlardır:
1. Elektronik Fon Transferi Sistemi (EFT / TIC - Turkish Interbank Clearing),
2. Elektronik Menkul Kıymet Transfer Sistemi (EMKT),
3. Çek Takas Sistemi,
4. Kredi Kartları Takas Sistemi,
5. Döviz transferi uluslararası organizasyonları,
6. Posta işletmesi,
7. Ödeme Kuruluşları (Özel yetkili Ödeme Merkezleri / Şirketleri)
8. Bankaların kendi şube ve şube dışı hizmet dağıtım yapılanmaları ile muhabirlik ağları kapsamındaki hizmet dağıtım olanakları.

Havaleler: Aynı bankanın yurt içindeki farklı şubeleri arasındaki para aktarım hizmetleridir

Virmanlar: Aynı bankadaki/şubedeki ve aynı kişiye ait hesaplar arasında para aktarımı işlemleridir.

Elektronik Fon Transferleri: Ülke içindeki bankalar arasında TL cinsinden para aktarımlarıdır.

Yazılı bildirime karşın amir tarafından 10 yıl boyunca aranmayan havaleler zaman aşımına uğrar ve gelir kaydedilmek üzere Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na aktarılır. Zaman aşımının başlangıç tarihi, amire yapılan ve sonuçsuz kalmış olan yazılı bildirim tarihidir.

EFT sisteminin başlıca amaçları şöyle sayılabilir:
a. Piyasada nakit dolaşımını azaltmak,
b. Ödemelerin güvenli, hızlı ve risksiz gerçekleşmesini sağlamak,
c. Bankalararasında sağlıklı ve hızlı bilgi iletişimi sağlamak,
ç. Elektronik bankacılık hizmetleri alanında bütünsellik sağlamak.

Western Union ile bir seferde en fazla 7.500 USD ve dengi EURO kadar para transferi yapılmaktadır. Gerçekleştirilen her işlemle ilgili 10 haneli bir “İşlem Numarası” alıcı için referans oluşturmakta ve bununla dünyanın herhangi bir yerindeki bir Western Union acentasından kimliği ile başvurduğunda parasını alabilmektedir.

18.11.2008 tarih ve 27058 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Yönetmeliğin 10. maddesi de işyerleri ya da işletmelerinde İş Kanunu hükümleri uygulanan işverenlerin, Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısının en az 10 olması durumunda, işçilere yapacakları her türlü aylık ödemenin yasal kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlü olduklarını belirlemektedir. Bu durumda maaşların bankalar aracılığıyla ödenmesi, ondan çok işçisi bulunan firmalar için bir yükümlülüktür.

Su, elektrik, doğalgaz, telefon kullanımları, televizyon, gazete-dergi abonelikleri, konut, otopark kiraları, apartman, kulüp aidatları, okul, dersane taksitleri ile bireysel kredilerin ve kredi kartlarının aylık ödemeleri insanları bankalara yöneltmektedir. Bu ödeme zorunlulukları ve bunların bir düzene bağlanması gereksinimi bankalar için özel bir hizmet alanı ve pazar oluşturmaktadır. Bankalar arasında uygulama farkları olmasına
karşın genel olarak ödeme hizmetleri için müşterilerden ödemenin türüne göre:
1. Faturaya dayanan ödemeler için “Otomatik Ödeme Talimatı”,
2. Faturasız ödemeler için “Düzenli Ödeme Talimatı”

Bankaların “Otomatik Fatura Ödemesi” hizmetiyle, genellikle aşağıda başlıca örnekleri verilen faturalara ilişkin ödemeler gerçekleştirilmektedir: Su, Elektrik,Doğalgaz, TürkTelekom (Telefon, ADSL, Araç Telefonu, Çağrı Hizmeti, Data Hattı, ISDN ve Telex hizmetleri), Cep telefonları (Avea, Vodafone, Turkcell, KKTC Türkcell), Türksat Kablo Tv, Digitürk, D-Smart ve tüm Kredi Kartı ödemeleri.