BANKALARDA KREDİ YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 14

Firmalar çeşitli nedenlerle sorunlar yaşayıp, kullandıkları kredilerin geri ödenmesi hususunda bazı olumsuz durumlarla karşılaşabilirler. Firmalar ödeme güçlüğü sürecine girerken, bankalar bazı erken uyarı göstergeleriyle bunu önceden tahmin edebilir. Bu işaretlerden bazıları şöyle sıralanabilir: 

• Firmanın mevduatının çok düşük düzeylerde seyretmesi,
• Kullanılan kredide hareketsizlik,
• Limite yakın kredi kullanımının sabitleşmesi,
• Kısa süreli borç (yabancı kaynak) kullanımının hızla artması,
• Kredilerin taksitli krediye çevrilme isteği,
• Stoklarda hızlı artış ve stok devir hızının yavaşlaması,
• Alacakların artması ve alacak devir hızının düşmesi,

Buna göre doğru cevap B'dir.

Güvenlik (Emniyet) ilkesi, kredilerin geri dönüşü için gerekli tedbirlerin alınması, kredi türlerine göre uygun teminatların alınması, teminatların noksansız ve kusursuz olarak tesis edilmesi gibi hususları kapsamaktadır. Doğru cevap A'dır.

Kredi talebinde bulunan bireysel müşteriden nüfus cüzdanı, maaş bordrosu, maaşında haciz olmadığına dair yazılı bilgi, çalışanın işyerinin imza sirküsü, vergi ve vatandaşlık numarası, ikametgah belgesi ya da ikametgahını gösteren elektrik, su vb. faturası gibi evrak ile sahip olduğu taşınır ve taşınmaz varlıklara ait belgeler istenmektedir. Bu belgelerin sadece kredi talebinde bulunan müşteri için değil aynı zamanda kefalet verecek kişi içinde alınması gerekmektedir. Doğru cevap D'dir.

İlk başvuru sonrasında kredi talep eden firmalara bildirilen red cevaplarının en yaygın nedenleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• Kredi talep edenin hukuken borçlanma ehliyeti olmaması veya kredi talebinin firmanın yetkili
organlarınca yapılmaması,
• Kredi isteğinin bankaca kabul edilebilir ekonomik bir nedene dayanmaması,
• Firmanın likidite durumunun borç ödemeye elverişli olmaması,
• Firmanın öz sermayesinin yetersiz olması,
• Borçlanma oranının yüksek olması,
• Fiktif (gerçek olmayan) işlemlerle firmanın kârlı ve öz sermayenin yüksek gösterilmesi,
• Firmanın geçmiş yıllar faaliyet sonuçlarının başarısız görülmesi,
• Firma yöneticilerinin yeterli bilgi ve beceriye sahip olmamaları.

Doğru cevap E'dir.

Krediler nitelik açısından nakdi ve gayrinakdi krediler olmak üzere ikiye ayrılır. Nakdi krediler, ödünç olarak para verilmesidir. Nakdi kredi karşılığında banka müşterisinden faiz ve kredinin türüne göre faiz+komisyon alır. Senet karşılığı kredi, borçlu cari hesap, iskonto, iştira ve diğer teminat karşılığı krediler bu tür kredilerdir. Müşterilerin nakit ihtiyacı bu kredilerle karşılanmaktadır. Gayrinakdi kredilerde ödünç olarak verilen değer ise banka itibarıdır. Doğru cevap A'dır.

Kullanım ya da amaç açısından krediler yatırım ve işletme kredileri olarak sınıflandırılır. Yatırım kredileri işletmelere, bina ve tesislerin yapımı ile sabit kıymetlerin finansmanı amacıyla açılan orta ve uzun vadeli kredilerdir. İşletme kredileri ise, işletmelere üretim faaliyetlerini finanse etmek, döner sermaye ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile açılan kredilerdir. Doğru cevap B'dir.

MADDE 54: Kredi sınırları: Bankalarca bir gerçek ya da tüzel kişiye veya bir risk grubuna kullandırılabilecek kredilerin toplamı öz kaynakların yüzde yirmibeşini aşamaz. Bir gerçek ya da tüzel kişiye veya bir risk grubuna özkaynakların yüzde onu veya daha fazlası oranında kullandırılan krediler büyük kredi sayılır ve bunların toplamı özkaynakların sekiz katını aşamaz. Buna göre doğru cevap D'dir.

Kredi Garanti Fonu kefaleti, gerçek ve tüzel kişi kefaleti şahsi teminatlardır. Kredi garanti fonu, KOBİ’lerin bankalardan kullandıkları kredilerin teminatını oluşturmak üzere bankalara kefalet veren bir kuruluştur. Doğru cevap C'dir.

Depasman, bir firmaya açılan kredi limitlerinin üzerinde kredi kullandırılmasıdır. Limit üzerinde kullandırım/kullanım söz konusu olmamalıdır. Gerek firmaların onaylı kredi limitlerinde, gerekse şubelere tahsis edilen nakit plasman limitlerinde meydana gelen aşımlara depasman denir. Doğru cevap E'dir.

Her banka kanuni mecburiyetler dışında kredilere ilişkin bir genel politika ve işlem adımlarını gösteren sistem saptamaktadır. Bu akışa o bankanın kredi politikası denir.

Kredi kullandırma bir seri işlemin yapılması sonrasında gerçekleşir. Müşteri tarafından kredi başvurusunun yapılmasıyla başlayan ve kredinin tasfiye edilmesine kadar geçen süreleri kapsayan işlemlerin tümüne kredilendirme süreci adı verilir.

Lehine kredi tesis edilen bütün gerçek ve tüzel kişilerden, kredi kullandırımından önce ve tüm kredilerini kapsayacak şekilde alınan imzalı belgelere "Genel Kredi Sözleşmesi" veya "Taahhütnamesi" adı verilir. Genel kredi sözleşmesi veya taahhütnamesi aşağıdaki konuları içermektedir:

Bankacılıkta, geri ödeyeceği konusunda kendisine güven duyulan bir firmaya (gerçek veya tüzel kişiye) nakdi veya gayri nakdi bir itibarın, geri alınmak kaydıyla, bir bedel (faiz, komisyon) karşılığında belirli bir süre için verilmesi veya bir hizmet taahhüdünün garanti edilmesine "kredi" adı verilir.

Güvenlik (Emniyet) ilkesi: Bu ilke kredilerin geri dönüşü için gerekli tedbirlerin alınması, kredi türlerine göre uygun teminatların alınması, teminatların noksansız ve kusursuz olarak tesis edilmesi gibi hususları kapsamaktadır.

İlk başvuru sonrasında kredi talep eden firmalara bildirilen red cevaplarının en yaygın nedenleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

Krediler nitelik açısından nakdi ve gayrinakdi krediler olmak üzere ikiye ayrılır. Nakdi krediler, ödünç olarak para verilmesidir. Nakdi kredi karşılığında banka müşterisinden faiz ve kredinin türüne göre faiz+komisyon alır. Senet karşılığı kredi, borçlu cari hesap, iskonto, iştira ve diğer teminat karşılığı krediler bu tür kredilerdir. Müşterilerin nakit ihtiyacı bu kredilerle karşılanmaktadır.

Vadeleri açısından krediler kısa, orta ve uzun vadeli krediler olmak üzere üçe ayrılır. Kısa vadeli krediler, vadeleri 12 aya kadar (dâhil) olan; orta vadeli krediler vadeleri 12 aydan 5 yıla kadar olan; uzun vadeli krediler ise vadeleri 5 yıldan fazla olan kredilerdir.

Vadeleri açısından krediler kısa, orta ve uzun vadeli krediler olmak üzere üçe ayrılır. Kısa vadeli krediler, vadeleri 12 aya kadar (dâhil) olan; orta vadeli krediler vadeleri 12 aydan 5 yıla kadar olan; uzun vadeli krediler ise vadeleri 5 yıldan fazla olan kredilerdir.

 

Maddi teminatlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Lehine kredi tesis edilen bütün gerçek ve tüzel kişilerden, kredi kullandırımından önce ve tüm kredilerini kapsayacak şekilde alınan imzalı belgelere “Genel Kredi Sözleşmesi” veya “Taahhütnamesi” adı verilir. Genel kredi sözleşmesi veya taahhütnamesi aşağıdaki konuları içermektedir:
• Kredinin toplam limiti,
• Bankanın krediye uygulayacağı faiz tahakkuk dönemi,
• Krediye tahakkuk ettirilecek faiz, komisyon, gider vergisi ve temerrüt faizi,
• Banka açıkça fesih ihbarında bulunmadığı sürece hesap veya hesapların kesilmesi
halinde dahi, sözleşmenin yürürlükte kalacağı,
• Kredi borçlusunun ve kefillerinin kanuni ikametgâhları,
• Anlaşmazlık halinde yetkili olan mahkemeler.