BANKALARDA KREDİ YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 20

Kâr-zarar ortaklığı: Taraflardan birinin emeğini, diğerinin de sermayesini koyduğu bir tür emek-sermaye ortaklığıdır.

Finansal kiralama (leasing): Kurumun müşterisi firmanın ihtiyacı olan makine ve teçhizatı kendi adına satın alıp, ona kiralamasıdır.

Teminat mektubu, banka tarafından müşterisinin talimatı üzerine, o müşterinin bir borcunu teminat altına almak için verilir.

Kredi müşterisinin kredi kullanabilmesi için bazı şartları yerine getirmesi gerekir. Bu şartlar, kredi veren finansal aracının verdiği kredinin geri dönüşü açısından büyük önem taşır. Bu çerçevede, kredi müşterisinin aşağıdaki özellikleri taşıması gerekir:

• Kredi müşterisi gerçek veya tüzel kişiliğe sahip olmalıdır,

• Kredi müşterisi güvenilir ve itibar sahibi olmalıdır,

• Kredi müşterisi fon ihtiyacı olan bir iktisadi birim olmalıdır,

• Kredi müşterisi bir hali hazırda bir gelire sahip olmalıdır,

• Kredi müşterisi kullandığı krediyi faizi ile birlikte geri ödeyeceğini taahhüt etmeli ve bunu gerçekleştirmelidir.

Nakdi Krediler

Günümüze yoğun olarak talep gören beş adet nakdi kredi türü vardır.

- sabit vadeli para ödüncü,

- cari hesap şeklinde işletilen krediler,

- lombard kredisi,

- factoring/forfaiting 

- finansal kiralamadır

Gayri-nakdi Krediler

Günümüze yoğun olarak talep gören beş adet gayri-nakdi kredi türü vardır. Bunlar

- kefalet kredisi

- teminat mektubu kredisi

- kabul ya da aval kredisi

- ciro kredisi

- akreditif kredisi

Konut kredisi, ihtiyaç kredisi, bireysel finansman kredisi, bireylere verilen taşıt kredileri ve kredi kartları gibi kredi türleri bireysel krediler arasında yer almaktadır. Öte yandan, bireysel krediler haricindeki nakdi kredileri ticari kredi olarak nitelendirmek çok da yanlış olmayacaktır. Bu bölümde nakdi-ticari krediler incelenmektedir. Nakdi krediler içinde yer alan ticari krediler bir ülkede tarım, imalat ve pazarlama, inşaat (taahhüt), turizm ve hizmet sektörünün diğer alanlarında hem kısa hem de uzun vadeli finansman ihtiyacının sağlanması açısından son derece önem taşımaktadır. Doğru cevap E.

Nakdi kredi kısa vadeli olabileceği gibi orta ve uzun vadeli de olabilir, teminat karşılığı alınabileceği gibi teminatsız da alınabilir. İşletme kredisi olarak alınabileceği gibi yatırım kredisi olarak da alınabilir. Banka kaynaklı bir kredi olabileceği gibi banka dışı kaynaklardan kullandırılan bir kredi de olabilir. Ek olarak şube yetkisinde alınabilecek bir kredi olabilirken, bölge ya da genel müdürlük yetkisiyle verilmiş bir kredi de olabilir.

Bankaların ekonomik birimlere açtığı krediler niteliği açısından, vadesi açısından, teminat açısından, kaynak açısından, veriliş amacı açısından ve izin yetkisi açısından olmak üzere farklı biçimlerde sınıflandırılmaktadır. Doğru cevap C.

Senet Türk Ticaret Kanunu hükümlerine uygun olmalı ve gerekli nitelikleri taşımalıdır. • Senedin mutlaka gerçek bir ticari işlemden kaynaklanmış olması gerekir. Bu nedenle hatır senetleri asla iskontoya kabul edilmez. Benzer biçimde bir firmanın yan kuruluşlarına ya da ortaklarına ait senetler genel olarak iskontoya kabul edilmez. • Senedin üzerinde yazılı vadenin en fazla 180 gün (6 ay) olması gereklidir. 180 günden daha uzun vadeli senetler iskontoya kabul edilmez. Vadesine 180 günden daha fazla zaman kalmış senetler iskontoya kabul edilmediği gibi vadesine çok az süre kalmış olan senetler de iskontoya kabul edilmez. Çünkü işleme alınan senetle ilgili olarak muhatabına ihbarname çıkarılması ihbarnamenin ulaşması gibi süreler söz konusu olmaktadır. Doğru cevap B.

Taksitli kredilerde müşterilerin geri ödemelerinde eşit taksitli, esnek ödemeli (artan taksitli, azalan taksitli), ara ödemeli, balon ödemeli (periyodik ara ödemeli, değişken ara ödemeli, serbest ara ödemeli, belirli dönem faiz ödemeli) veya belirli dönem ödemesiz gibi seçeneklerle kredilendirme yapılabilmektedir. Doğru cevap D.

Borçlu Cari Hesap Kredisi: Firmaların nakit girişleri ile ödemeleri arasında zamansal uyumsuzluk olabilmektedir. Bu nedenle firmalar ellerinde gereğinden fazla atıl para bulundurmak zorunda kalabilmektedir. Borçlu cari hesap kredisi bu uyumsuzluk problemini çözerek firmanın elinde atıl para zorunluluğunu ortadan kaldırmaya yardımcı olan bir kredi türüdür. Doğru cevap A.

Spot Kredi Kısa süreli nakit ihtiyacını karşılamaya yönelik bir kredi türüdür. Spot kredinin toplam tutarı, vadesi ve faiz oranı kredinin kullandırıldığı tarihte belirlenir ve vade sonuna kadar sabittir ve kredinin tamamı bir defada kullandırılır. Doğru cevap C.

Eximbank (Türk İhracat Kredi Bankası) ihracatçıları, imalatçı ihracatçıları ve ihracat bağlantılı mal üreten imalatçı firmaları desteklemek amacıyla ihracat kredileri veren bir kamu bankasıdır. Eximbank’ın kullandırdığı kısa vadeli ihracat kredilerinin türleri şunlardır: • Sevk öncesi reeskont kredisi, • İhracata hazırlık kredileri, • Dış ticaret şirketleri kredileri, • KOBİ ihracata hazırlık kredileri, • Kısa vadeli ihracat alacakları iskonto kredileri, • İhracata dönük üretim finansman kredisi, • Sevk öncesi ihracat kredisi. Doğru cevap B.

Sevk öncesi reeskont kredi, ihracata hazırlık kredileri, dış ticaret şirketleri kredileri, KOBİ ihracata hazırlık kredileri, kısa vadeli ihracat alacakları iskonto kredileri ve ihracata dönük üretim finansman kredisi doğrudan doğruya Eximbank tarafından ihracatçılara kullandırılırken; sevk öncesi ihracat kredileri bir Eximbank kaynağı olarak ticari bankalar aracılığı ile ihracatçılara kullandırılmaktadır. Doğru cevap D.

Dünya ticaretinin hızlı bir şekilde daraldığı dönemlerde ihracat destekleri çoğu ülkede yoğun biçimde gündeme gelmektedir. İhracat destekleri genel olarak dört farklı türde ortaya çıkmaktadır. Bunlar: • Mevcut kredilerin artırılması (veya yeni fonların yaratılması), • İhracat garanti/sigorta mekanizmalarına yönelik tedbirler, • İhracatta vergi iadelerinin artırılması, • Ticaret engellerinin artırılmasıdır Doğru cevap C.

Bankalar arasında ya da aynı bankada farklı kredi türleri için farklı uygulamalara rastlanabilmekle
birlikte, genel hatlarıyla bakıldığında kredi taleplerinin değerlendirilmesinde bankalar tarafından benzer işlemlerin benzer kaynaklardan yararlanılarak yapıldığı söylenebilir. Bu bağlamda, bankalarda kredi talepleri öncelikle ön incelemeye tabi tutulur, daha sonra kredi talepleriyle ilgili istihbarat çalışmaları ve son olarak da mali tahlil çalışmaları yapılır. Son olarak da kredinin yapılandırılarak tahsisi edilmesi aşamaları gerçekleştirilir.

Karakter (Moralite/Kişilik): Kredi talep edenin borcunu geri ödeme konusundaki niyetini ifade eder. Karakter, kredi talep edenin itibarını, dürüstlüğünü ve ödeme alışkanlığı gibi tüm kişisel faktörleri içine alan geniş kapsamlı bir kavramdır.

Kapasite: Krediyi talep edenin mali yönden krediyi geri ödeyebilme gücünü gösterir. Her ne kadar kredi taleplerinin değerlendirilmesinde karakter faktörleri önemli olsa da kredi talep edenin mali gücü de son derece önemlidir.

Sermaye (Kapital): Krediyi talep edenin sermayesini diğer bir ifadeyle öz kaynaklarını ifade eder. Bir firmadaki öz kaynak tutarı, sahiplerin koymuş oldukları sermaye ve geçmiş dönemlerde yaratılarak firma bünyesinde bırakılmış fonlardan oluşmaktadır.