BİLGİ EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 7

Uluslararası kuruluşlar tarafından geliştirilen çeşitli endekslerle, ülkelerin bilgi ekonomisi olma yolunda kaydettikleri gelişme ölçülmektedir. Burada, bilgi ekonomileri karşısında Türkiye’nin durumunu ortaya koymak amacıyla ele alacağımız endeksler; bilgi endeksi, bilgi ekonomisi endeksi, ağa hazırlık endeksi ve BİT gelişim endeksidir. Bu açıklamalardan hareketle yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, satınalma fiyat endeksi bilgi ekonomisi endekslerinden birisi olmadığından bu sorunun doğru yanıtı C seçeneğidir.

Bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün ülke ekonomileri üzerindeki etkisi ve önemi gün geçtikçe artmakta ve artmaya devam edeceği görülmektedir. Son yıllardaki çalışmalara göre gelişmiş ülkelerin bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü gelişmekte olan ülkelere göre daha yavaş büyümektedir. Bunun en önemli sebebi olarak, gelişmiş ülkelerin bilişim teknolojileri alanında belli bir olgunluğa erişmiş olmaları, bunun yanında gelişme yolundaki ülkelerde alt yapı geliştirme ve sektörlerdeki yapısal değişimin bu ivmeyi kazandırdığı söylenebilir. Birçok gelişmekte olan ülke, bilgi ve iletişim teknolojilerini verimlilik artışına önemli katkılarda bulunan bir faktör olarak görmekte ayrıca, kalkınma stratejilerinin önemli bir parçası olarak değerlendirmektedir. BİT sektörü, bazı özelliklerinden dolayı bilgi ekonomisine dönüşüm sürecinde stratejik bir sektördür. Sektörün sahip olduğu bu özellikler; verimlilik artışı sağlaması, istihdam yaratma potansiyeli ve yüksek katma değere sahip olmasıdır. BİT sektörü, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de her geçen gün büyümektedir.  Bu açıklamalardan hareketle yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün diğer sektörlere göre daha fazla katma değer yaratma potansiyeli olduğundan bu sorunun doğru yanıtı A seçeneğidir.

Ekonomik birimler arasında, zaman içinde ortaya çıkan bir yarış ve karşıtlık şeklindeki ilişki süreci ekonomik rekabettir.

Bir zaman süreci içinde ortaya çıkan rekabet:
• Arz ve talep arasında uyum süreci,
• Teknik gelişmeyi yaratan bir yenilik süreci,
• Piyasada başarılı olmayanları ayıklayan bir
ayıklama süreci ve
• Piyasa fiyatının, sosyal açıdan zorunlu olan maliyetlere yaklaşmasını sağlayan bir sosyal düzenleme sürecidir.

Rekabetin Toplumsal Fonksiyonu; rekabetin toplumsal işlevi, ekonomik davranış, karar ve seçme özgürlüğünü korumaya yöneliktir. Hatta rekabet özgürlüğü, bazı neo-klasik çevrelerde rekabetin tek ve temel unsuru olarak görülür.

Konjonktürel Gelişmelere Uyum Fonksiyonu; rekabet sayesinde işletmeler, ekonominin iç ve dış nedenlerle gündeme gelen değişime hızlı uyum esnekliğini artırır ve ekonomik krizler daha hafif atlatılabilir.

Piyasa ekonomisinde rekabetin önkoşulları 4 ana grupta toplanır:
• Rekabet düzenini oluşturan şekli-yasal düzenlemeler,
• Rekabetin işlerliğini sağlayan motivasyon ve uyarı unsurları (sprit of competition),
• Rekabete uygun ortam ve iklimin (özgürlük ortamının) varlığı,
• Rekabete uygun politikaların bulunması.

Almanya’da Von Hayek ve Hoppmann, ABD’’de Chicago Okulu (Stigler) bu görüşü savundular. Bu anlayışa göre rekabet; ekonomik özgürlüklerin gerçekleştirildiği, tüketici tercihlerinin karşılandığı bir arama ve bulma sürecidir.

Porter bu unsurların sistematik olarak ortaya çıkabilmesi için, ulusal rekabet avantajlarını dört temel belirleyen içinde inceleme konusu yapar. Bunlar,
• Faktör Koşulları,
• Talep Koşulları,
• Bağlantılı ve Destek Endüstriler,
• Firma Stratejisi, Endüstriyel Yapı ve Rekabettir.

Faktör Koşulları, ülkenin üretim faktörleri açısından durumunu yansıtmakta olup, rekabetçi firmanın ihtiyaç duyacağı nitelikli beşeri kaynakları, fiziki kaynakları, bilgi kaynaklarını, sermaye kaynaklarını ve alt yapı donanımlarını kapsar.

Porter, rekabetçi gelişme aşamaları olarak 4 dönemi birbirinden ayırır:
• Faktör güdümlü (faktörlere dayalı) gelişme aşaması (Ekonomik gelişme, ülkenin temel üretim faktörleri donatımına dayalıdır),
• Yatırım güdümlü (yatırımlara dayalı) gelişme aşaması,
• Yenilik güdümlü (yeniliğe dayalı) gelişme aşaması,
• Refah güdümlü (refaha dayalı) gelişme aşaması.

Porter'a göre rekabetçi gelişme aşamalarından Yatırım Güdümlü Gelişme Aşaması'nın özelliği dış kaynaklı teknolojilerin özümsenmesi ve geliştirilmesi yeteneği, yatırım güdümlü gelişme aşamalarına ulaşmak için temel unsurdur.

Bu sürçete Sanayi Toplumunun eğitim sisteminin özellikleri Hızlı okullaşma ve Belirli yaşlarda zorunlu eğitimdir.

İlkel Toplumdan Bilgi Toplumuna Eğitim Alanındaki Dönüşüm sürecinde bilgi toplumunun eğitim sisteminin özellikleri:

Yaşayarak öğrenme
Öğrenmeyi öğrenme
Kendi kendini eğitme zorunluluğu
Okul duvarlarını aşan her zaman
ve her yerde eğitim
Yaşam boyu öğrenme'dir.

İlkel Toplumdan Bilgi Toplumuna Eğitim Alanındaki Dönüşüm sürecinde ilkel toplumunun eğitim sisteminin özellikleri:

Deneme yanılma yöntemi ile öğrenme
Klan içi eğitim'dir.

İlkel Toplumdan Bilgi Toplumuna Eğitim Alanındaki Dönüşüm sürecinde bilgi toplumunun eğitim sisteminin özellikleri:

Yaşayarak öğrenme
Öğrenmeyi öğrenme
Kendi kendini eğitme zorunluluğu
Okul duvarlarını aşan her zaman
ve her yerde eğitim
Yaşam boyu öğrenme'dir.

Değişen eğitim modeli içerisinde bilgi toplumu eğitim modelinin öğrenme şekli Takım çalışmasıyla öğrenmedir.

Ddeğişen eğitim modeli içerisinde sanayi toplumu eğitim modelinin işgören geliştirme ölçütü Hizmet-içi eğitimdir.

Değişen eğitim modeli içerisinde bilgi toplumu eğitim modelinin öğrenme yöntemi Kişisel araştırmadır.

Değişen eğitim modeli içerisinde bilgi toplumu eğitim modelinin öğrencinin rolü ölçütü Aktif, işbirliğine dayalı takım çalışmasıdır.