BİREY VE DAVRANIŞ - Deneme Sınavı - 3

Bilinçdışı çatışmaları ortaya çıkarmak için psikanalizde kullanılan tekniklerden
biri serbest çağrışımdır. Serbest çağrışım, danışanın, düşüncelerini ve hislerini serbestçe ifade etmeye ve aklına ne gelirse, üzerinde düşünmeden ve sansür uygulamadan dile getirmeye teşvik edildiği bir tekniktir. Serbest çağrışım tekniğinde, danışandan ne kadar önemsiz, ne kadar aptalca ya da ne kadar utanç verici görünürse
görünsün aklına tüm gelenleri ifade etmesi beklenir. Ancak, bunu yapmak, danışan
için hiç de kolay değildir. Zira yaşamımız boyunca hep anlamlı bir şekilde konuşmayı öğreniriz. Doğru cevap A'dır.

Psikanalizde danışanda üç tür yaşantı gözlendiğinde iyileşme olduğu sonucuna
varılabilir: Bunlar abreaksiyon, içgörü ve işlemedir. Abreaksiyon, kişinin daha önceden yaşamış olduğu güçlü duygusal tepkileri, terapinin güvenli ortamında tekrar yaşamasıdır. Katarsis adı da verilen bu süreç bilinç dışı çatışmaları çözmez, sadece bunların artık bastırılmadığını gösterir ve bilinçdışı çatışmaları araştırmak için elverişli zemin yaratır. İçgörü, kişinin bilinçdışı çatışmaların kökenini anlaması halinde yaşanan bir deneyimdir. Bu, bastırılan bir anının hatırlanması ile bir anda yaşanan dramatik bir deneyim değil, yavaş yavaş kişinin kendini anladığı bir süreçtir. Abreaksiyon ve içgörü, birlikte görülmesi beklenen deneyimlerdir. Danışan, hissettiğini anlamalı, anladığını hissetmelidir. İşleme, terapi süreci boyunca farklı farklı bağlamlarda ortaya çıkan bilinçdışı çatışmayı, danışanın inkar etmeden yüzleşmesi ve bu durumlara olgun ve etkili yollardan tepki vermeyi öğrenmesidir. Doğru cevap B'dir.

Psikodinamik grup terapileri içinde en popüler olanı psikodramadır. Bu terapi formunda, bireyler diğer grup üyelerinin önünde problemlerini eylemlerle anlatırlar. Kendi terapötik tekniklerini grup ortamına uyarlamada en iddialı olan psikologlar insancıl yönelimli olanlardır. Bu psikologların uyguladıkları teknik etkileşim gruplarıdır. Grup terapilerinin özel bir türü de aile terapileridir. Psikologlar genellikle problemleri olan bireylerin tek başına değil de, ailesiyle birlikte terapiye alınmasının daha iyi sonuç verdiğini kabul ederler. Doğru cevap C'dir.

Dolayısıyla psikoterapilerin etkililiğini profesyonel terapistten yardım alanlarla yardım almayanlar arasında karşılaştırma yaparak anlamak gerekir. Böyle bir karşılaştırma pek çok zorluğu barındırsa da bu tür çalışmalar yapılmıştır. İlk çalışma ünlü İngiliz psikolog Hans Eysenck’in, 1952’de yayınladığı çalışmadır. Psikoterapi gören hastalarda görmeyenlere göre daha fazla iyileşme olmadığını gösteren bu çalışma o zamanlarda çok tartışılmış ve pek çok araştırmacıyı bu konuda araştırma yapmak üzere harekete geçirmiştir. Doğru cevap D'dir.

Sistematik duyarsızlaştırma: Korku ve kaygıya neden olan uyaran ile yeni bir davranımın (gevşeme) dereceli olarak bağlantısını kurarak kişinin korku ve kaygısını azaltmak için kullanılan bir davranış tekniğidir. Doğru cevap B'dir.

Zihinsel bozukluklara ilişkin biyolojik yaklaşım, zihin ve beden arasında ilişki olduğunu ve psikolojik problemlerin beyin ve sinir sistemindeki problemlerden kaynaklandığını ileri sürmektedir. Dolayısıyla bu görüşe sahip olanlar psikolojik problemlerde biyolojik terapilerin kullanılması gerektiğini düşünürler. Biyolojik temelli terapiler elektrokonvülsif terapi, psiko cerrrahi ve ilaç tedavilerini kapsar. Doğru cevap E'dir.

Kaygı bozukluklarını tedavi etmede en yaygın kullanılan ilaçlar benzodiazepinlerdir. Düzenli olarak alınırsa panik bozukluk, fobi ve genelleşmiş anksiyete bozukluğu olanların çoğunluğunda semptomları hafifletir. Doğru cevap A'dır.

İtici Uyarıcılarla Koşullama: Sistematik olarak cezayla eşleştirerek istenmeyen davranışı ortadan kaldırmayı hedefleyen bir davranışçı terapidir. Doğru cevap B'dir.

İlk olarak 1792’de Philippe Pinel Paris’te bir akıl hastanesinin başına geçince, gerçekleştirdiği bir deneyle iyi koşullarda yaşayan ve bakım gören bu kişilerin iyileşerek hastaneden çıkabileceklerini gösterdi.

ABD’de 1963’den itibaren hastaların hastaneden çıkarılmaları anlamına gelen toplum içine geri gönderme politikası başlatıldı. Bu politika kapsamında hem ABD’de hem de diğer ülkelerde toplumsal ruh sağlığı merkezleri açıldı. Bu merkezlerle ruhsal sağlık hizmetleri hastaların yaşadığı yerlere götürülmüş oluyordu. Bu merkezlerin verdikleri hizmetler şunlardır: İlki, hastaneden çıkarılan ama ilaç tedavisine evlerinde devam eden hastaların buraya belirli sıklıklarla gelip takip ve değerlendirmelerini yapmak. İkincisi hastaneden çıkan hastaların daha fazla yatarak tedavi gereksinimlerini evlerine yakın bir merkezde karşılamak.Üçüncüsü gece yarısı ya da hafta sonları ortaya çıkabilecek acil durumlarda toplumsal ruh sağlığı merkezlerindeki eğitimli profesyonellerden destek almak. Dördüncüsü, toplumun çeşitli kesimlerine psikolojik problemler konusunda eğitim ve danışmanlık hizmeti vermek.

Psikanaliz:Sigmund Freud tarafından geliştirilmiş orijinal psikodinamik psikoterapidir. Danışanın bilinçdışındaki düşünce ve duygularını bilince getirmek için serbest çağrışım, rüya analizi ve aktarım yorumunu kullanır.

Bilinçdışı çatışmaları ortaya çıkarmak için psikanalizde kullanılan tekniklerden biri serbest çağrışımdır. Serbest çağrışım, danışanın, düşüncelerini ve hislerini serbestçe ifade etmeye ve aklına ne gelirse, üzerinde düşünmeden ve sansür uygulamadan dile getirmeye teşvik edildiği bir tekniktir. Serbest çağrışım tekniğinde, danışandan ne kadar önemsiz, ne kadar aptalca ya da ne kadar utanç verici görünürse görünsün aklına tüm gelenleri ifade etmesi beklenir.

Katarsis: Danışanın psikoterapi sürecinde ilk defa farkına vardığı düşünce ya da anıları sonucunda yaşadığı duygu boşalımı deneyimidir.

İnsancıl Terapiler: Zihinsel bozuklukların normal gelişim ve büyümeyi engelleyen çevresel faktörler dolayısıyla ortaya çıktığı görüşüne dayanan bir terapi biçimidir.

Bilişsel Terapiler:Danışanın davranışlarını değiştirmenin bir yolu olarak, yaşantısı ile ilgili düşüncelerinin değiştirilmesine önem veren bir terapi türüdür.

Grup Terapileri:Danışanların düzenli olarak bir araya gelip etkileşimde bulundukları, kendi duygu ve davranışlarını birbirlerine aktarma yoluyla kendileri hakkında içgörü geliştirdikleri bir terapi türüdür.

Psikodrama:Bireylerin problemlerini grup arkadaşları önünde eyleme dökerek dışarı vurduğu psikodinamik grup terapisi biçimidir.

Etkileşim Grupları:Bireylerin grup üyelerine nasıl hissetiklerini tam olarak söylemelerini teşvik eden bir grup terapisi biçimidir. Kişinin kendi davranışını anlamasını sağlayarak ve kişisel ilişkilerde dürüstlük ve açıklığı arttırarak kişisel gelişimi teşvik etmek üzere geliştirilmiştir.

Danışanın psikoterapi sürecinde ilk defa farkına vardığı düşünce ya da anıları sonucunda yaşadığı duygu boşalımı deneyimine katarsis denir. Doğru cevap D'dir.

Sosyal algıyı nesne algısından ayıran bazı temel farklılıklar şunlardır: Birincisi, insanlar eylemlerin failidir; yani, insanların niyetleri vardır ve dünyayı kontrol etmeye çalışırlar. Nesneler ise fail değildir ve niyetleri yoktur. İkincisi, diğerlerinin bizi nasıl algıladığı davranışlarımızı etkiler. Birinin bizi belirli bir kategoriye koyduğunu bilmemiz değişmemize yol açabilir. Üçüncüsü, başkaları ve kendimiz hakkında algıladığımız pek çok şey doğrudan gözlenebilir şeyler değildir; kişilik eğilimleri ve duygular gibi nitelikleri çıkarsamak ya da atfetmek zorunda kalırız. Oysa nesnelerin özellikleri gözlenebilir ve ölçülebilir niteliktedir. Dördüncüsü, sosyal algının kesinliğinden söz etmek zordur, hatta mümkün değildir.