BİZANS TARİHİ - Deneme Sınavı - 7

Konstantinos’un 312 yılında büyük bir orduyla Alpler'i aşıp kuzey İtalya'ya girerek Maxentius'u yendiği savaşın adı Milvian Köprüsü Savaşıdır.

İmparatorluk toprakları üzerinde hür biçimde yaşamaya başlayan Hıristiyanlar, Havarilerin faaliyet gösterdikleri belli başlı şehirlerdeki kiliseler etrafında örgütlenmeye başlamışlardır. Bu şehirler Kudüs, İskenderiye, Antakya ve Romadır.

Bizans imparatorları arasında dini merasimle Patrik Anatolios'un elinden taç giyen ilk kişi I. Leon’dur.

Bizans imparatorluğunda halk özellikle büyük kentlerde Maviler ve Yeşiller adını taşıyan dimoslar etrafında örgütlenmişlerdi. Bu Partiler, sportif ve kültürel etkinlikleri organize eder, vergileri toplar, asayişi sağlar ve mahallelerde bir takım belediye hizmetlerinin yürütülmesine öncülük ederlerdi. İmparatorun günlük işlerini takip etmek Maviler ve Yeşiller’in sorumluluğunda değildir.

Ülkede zulme dayalı yönetim uygulayan Bizans İmparatoru Fokas’tır.

Mute Savaşı, İslam ve Bizans ordularının ilk defa karşı karşıya geldiği savaştır.

Ecnâdeyn Savaşı ile Suriye ve Filistin kapıları Müslümanlara açılmıştır.

Filistin İskenderiye ve Mısır’ı fetheden, Mısır Fatihi ünvanını alan komutan Amr b. As’tır.

Hz. Ömer döneminde gerçekleşen Yermük Savaşı ile Suriye Bizans hakimiyetinden çıkmıştır.

Zâtü’s-savâri adıyla anılan savaş Müslümanlar’ın kesin galibiyeti ile sonuçlanmıştır. Bu zaferle Bizans’ın Doğu Akdeniz’deki hakimiyeti sona ermiştir.

Emevi hükümdarı Abdülmelik tarafından ilk İslami sikke bastırılmıştır.

Bu fidye anlaşması Abbasiler döneminde Bizans ile yapılan ilk anlaşmadır.

Yukarıda bahsedilen bilgiler Ebu Cafer el-Mansur dönemine aittir.

Son Etrüsk Kralı Tarquinius Suberbus’un baskılara karşı ayaklanan Roma halkı tarafından M.Ö. 509’da şehirden kovulması ve cumhuriyet yönetiminin kurulmasıyla krallık dönemi sona ermektedir.

Krallık döneminde Roma halkı çeşitli toplumsal sınıflara ayrılıyordu. Büyük toprak sahibi olan aristokratlara patriciler deniliyordu. Bunlar siyasal haklara sahip tek gruptu ve askerlik yapmakla da yükümlüydüler. Senato ve Comitia Curiata’yı da bunlar oluşturuyordu (Yıldırım, 2002, 222). Küçük arazi sahipleri, zanaatçılar, tüccarlar ve çobanlar gibi kitlelerin oluşturduğu sınıf ise plepler olarak adlandırılıyordu. Bu sınıfın siyasal bir hakkı yoktu ve askerlik yükümlülüğüne de tabi değildi. Bununla birlikte hukuken özgür kabul ediliyorlar ve yargılanabiliyorlardı. Patricilerle evlenmeleri yasaktı.

Cumhuriyet döneminde Roma’nın egemenliğini İtalya yarımadasının tümüne yaydığını görüyoruz. Gal ve Kelt kabilelerinin saldırılarını da durdurmayı başardı. M. Ö. 4. yüzyılda iç sorunlar nedeniyle güçten düşen Latium bölgesindeki kentler üzerinde otoritesini tesis eden Roma, M.Ö. 358’de eşitliğe dayalı bir ittifakla Latin birliği’ni yeniden düzenledi. Kabileler arasındaki çatışmalardan faydalanarak M.Ö. 338’de birliğe son verdi ve Latium bölgesindeki şehirleri doğrudan kendisine bağladı. Otoritesini Yunan kolonilerinin bulunduğu Campania bölgesine de yayan Roma, bu bölge üzerinde egemenlik kurmaya çaba gösteren Samnitlerin üzerinde de bir dizi savaştan sonra (M.Ö. 343-290) üstünlük sağlamayı başardı. M.Ö. 265’de Etruria bölgesi fethedildi.

İmparatorluk Dönemi (M.Ö. 27 - M.S. 284) Octavianus, M.S. 14’te ölünceye kadar tam 45 yıl Roma’yı yönetti. M.Ö. 27’de kendisine, yüce anlamında Agustus sanı verilmişti. Çok büyük bir güce sahip olmasına karşın, Roma’nın eskiden olduğu gibi cumhuriyetle yönetildiği izlenimini yaratmaya büyük özen gösterdi. O dönemde krallar mutlak egemenliğe sahipti.

Dioklitianus (284-305), imparatorluğu zaafa uğratan bu iktidar mücadelelerine son vermek, imparatorluk yönetiminde istikrarı sağlamak ve imparatorluk otoritesini daha etkin kılabilmek maksadıyla köklü bir reform gerçekleştirdi.

Konstantinos’un Byzantium’da kurduğu yeni şehir 11 Mayıs 330’da görkemli törenler ve eğlencelerle resmen açıldı. Şehre Yeni Roma (Nova Roma) adı verildiyse de bir müddet sonra kurucusuna atfen Konstantinopolis denilmesi gelenek haline geldi.

Önce Kudüs ve çevresinde Hıristiyanlığı sağlam biçimde yayan Aziz Pavlos, Anadolu’da ve Yunanistan’da bu yeni dinin yayılmasını ve yerleşmesini sağladı. İtalya’da ise Havari Petros faaliyette bulundu ve O’nun Roma’da kurduğu kilise sonraki dönemlerde sadece Hıristiyanlık tarihine hükmetmekle kalmadı dünya tarihinde de önemli bir aktör oldu.