BİZANS TARİHİ - Deneme Sınavı - 4

Senato, Roma’daki yapısına uygun olarak Konstantinos tarafından yeni başkent İstanbul’da da oluşturuldu. Geçmişi Roma’ya dayanan dimoslar (lat.factio) ilk başlarda hipodromda at yarışları düzenlemek amacıyla kurulmuş olan ve günümüzdeki spor kulüplerine benzeyen, üyeleri ve liderleri olan halk örgütlenmeleriydi. İmparatorluk kurumunun mutlakiyetçi yapısını yumuşatan kurumlardan birisi de kiliseydi. Ordu 5. yüzyıl ortalarına kadar, yeni imparatoru seçme hakkına sahipti. Ordu, tahta geçecek kişinin imparator (augustus) ilan edildiği tören sırasında iktidarı imparatora teslim ediyordu. Bu kurumlar arasında halk doğrudan yer almamaktadır.

Geçmişi Roma’ya dayanan dimoslar (lat.factio) ilk başlarda hipodromda at yarışları düzenlemek amacıyla kurulmuş olan ve günümüzdeki spor kulüplerine benzeyen, üyeleri ve liderleri olan halk örgütlenmeleriydi. Amblemlerinin renklerine göre Maviler (Veneti), Yeşiller (Prasini), Beyazlar (Lefki) ve Kırmızılar (Kokkini) olmak üzere dört gruba ayrılmaktaydılar.

Ordu 5. yüzyıl ortalarına kadar, yeni imparatoru seçme hakkına sahipti. Ordu, tahta geçecek kişinin imparator (augustus) ilan edildiği tören sırasında iktidarı imparatora teslim ediyordu. Daha sonra imparatoru seçme yetkisinin senatoya geçmesi ve dimosların etkinliğinin artmasıyla, ordunun yönetimdeki ağırlığı zayıfladı.

Logotetis tu geniku, Bizans devletinde maliyeden sorumlu üst düzey görevlidir.

İllirya, başta Arnavutluk olmak üzere Balkan Yarımadası’nın Adriyatik kıyılarında yer alan batı bölümünün adıdır.

Erken dönemde gerçekleştirilen idari reform sonucu imparatorluk topraklarının 100 il’e (eparhi bölündüğü bu sayının daha sonra 120’ye çıkarıldığından yukarı- da söz edildi. Oluşturulan bu sivil idari birimler aynı zamanda kilisenin örgütlenmesine de temel oluşturdu. Bu örgütlenmeler arasında Sinagoglar yer almamakta olup Yahudi ibadethanelerine verilen isimdir.

Tarihçilere göre kızgın kömür, kükürt ve zift karışımından oluşan Rum Ateşi M.Ö. 423 de Mora savaşları sırasında kullanılmıştır. Daha sonra M.S. 660’larda zift, reçine, kükürt, nafta, kireç ve güherçile ile Rum Ateşi zenginleştirilmiştir. Su eklendikçe alevi artar.

İlk defa İmparator I. Konstantinos tarafından 309-10 yılında bastırılan ve Bizans İmparatorluğu’nda 10. yüzyıl’a kadar kullanılmış olan altın sikkenin adı solidustur. Bu sikke Roma İmparatorluğu’nun ana altın parası olan aureus’la yer değiştirmiştir. Solidus ismi İmparator Diocletianus tarafından 284-305 yılları arasında bastırılan ve Konstantinos’unkilerden farklı olan altın sikke için de kullanılmıştır.

Bu fermanla maaşlar ile binden fazla ürünün fiyatları sabitlenmiş ve fazla fiyat biçen tüccarlar ölüm cezasıyla tehdit edilmiştir.

Dioklitianos’un sistemine göre vergi olarak zirai kazancın yüzde 10’u alınıyordu. Bu vergi oranının, köylünün ödeme gücü sınırları içinde kalması sistemin uzun ömürlü olmasını sağlamıştır. Doğru cevap A'dır.

Bizans İmparatorluğunun 530’lı yıllardaki hızlı büyümesi, çok miktarda talepkar insan topluluğu (yakla- şık 30 milyon) oluşmasına neden olmuştur. Ancak bunun yanında iş gücü-işçi sınıfı, doğal kaynaklar, sabit sermaye (araç-gereçler, imalathaneler, nakliye gereçleri, çiftlik hayvanları, silahlar) ve döner sermaye gibi (hammadde stokları, basılmış sikke ve sikke basımı için gerekli maden ve malzemeler) verimli bir artışa da neden olmuştur.

Litürji: Bir dinin törenlerine ve tapınma biçimine ilişkin kuralların tümüdür. Litürjik ise litürjiye ilişkin olguları niteler. Örneğin kilise hazinelerinde yer alan; İsa’nın bedenini sembolize eden ekmeğin konduğu tepsi (paten) ve İsa’nın kanını sembolize eden şarabın konduğu kadeh (kalis) litürjik objelerdir.

Mimari Plastik: Mimaride yapıyı statik ve estetik açıdan tamamlayan elemanlardır. Örneğin; sütun başlığı, kemer, arşitrav, friz, söve, korkuluk levha ve sütunları, litürjik işlevi olan altar, kiborium, ambon, templon.

7. yüzyıl süresince, Bizans İmparatorluğu kendini tam anlamıyla demografik, politik ve ekonomik bir krizin içinde bulmuştur. Aslında kriz 6. yüzyılın ikinci yarısında büyük ölçüde veba ve vebanın nüfus üzerindeki çarpıcı etkileri sebebiyle başlamıştır. Bu durum dönemin askeri ve politik unsurlarıyla daha da güçlenmiştir. I. İustinianos’un imparatorluğu sırasında yüksek bir refah düzeyine ulaşan imparatorluk 7. yüzyılın ortasında çok farklı bir devlet ve ekonomi yapısı sergilemektedir. Slav, Avar, Pers ve Arap saldırılarına karşı koyma imkânını azaltan askeri kriz sonrası, imparatorluğun bazı zengin bölgeleri kaybedilmiş, diğerleri ise neredeyse sürekli saldırı altında kalmıştır. Bu kriz 8. yüzyılın sonlarına kadar sürmüştür.

Müslüman fetihleri ve ikonakırıcılık tartışmalarının yer aldığı 7. ve 9. yüzyıllar arası Bizans tarihinde “Karanlık Dönem” olarak adlandırılmaktadır.

İmparator Teofilos’un varislerine imparator hazinesi için 842’de 7.000.000 nomismata bırakması faktörüne bağlanabilir.

Devlet, çeşitli alanlardan vergi geliri elde etmesine rağmen, her zaman için en önemli vergi kaynağı tarımsal alanlar ve bunları işleyen küçük köylüler olmuştur.

İlk defa İmparator I. Konstantinos tarafından 309-10 yılında bastırılan ve Bizans İmparatorluğu’nda 10. yüzyıla kadar kullanılmış olan altın sikkenin adı solidustur.

İmparator Dioklitianos, 290 yılında kapsamlı bir para reformu yapmış, daha sonra 301 yılında “Maksimum Fiyat Fermanı” (Latince: Edictum De Pretiis Rerum Venalium) ile enflasyonu dizginlemeye çalışmıştır.

Müslüman fetihleri ve ikonakırıcılık tartışmalarının yer aldığı 7. ve 9. yüzyıllar arası Bizans tarihinde “Karanlık Dönem” olarak adlandırılmaktadır.