BİZANS TARİHİ - Deneme Sınavı - 58

Patrikia zosti sadece kadınlara mahsus bir unvandı. İmparatoriçenin yakın arkadaşlarına veriliyordu. Bu paye kemer manasına gelen Zosti’nin hediye olarak tevcihinden sonra kullanılıyordu. Bu unvanı kullananlar arasında imparatorun kayınvalidesi de yer alıyordu. Doğru cevap E'dir.

Strator, imparatorluk sarayında ve eyalet yönetiminde kullanılan şeref unvanlarındandır ve 9. yüzyılın sonunda saray görevlileri arasında on dördüncü sırayı almaktadır. Bu göreve atanmanın bir alameti olarak görev verilen kişiye altın mücevherli kırbaç verilirdi. Ahırların ve atların bakımından sorumlu olan demektir.Doğru cevap A'dır.

Erken dönem Bizans tarihinde imparatorluk ailesinin dışında herhangi birinin gelebileceği en üst makam olan magister officiorum kadrosu 320 yılında oluşturuldu. Bütün eyaletlerin (praefectura) yönetimi, devletin güvenlikle ilgili hizmetleri, imparatorun şahsi güvenliği, saray törenlerinin düzenlenmesi, yabancı elçi heyetlerinin kabulü, posta hizmetleri gibi işler magister officiorum’a bağlı olarak çalışan kalabalık bir sivil memur grubu tarafından yürütülüyordu. Magister officiorum, görevinin önemi ve sorumluluklarının çok olması sebebiyle imparatorla her gün görüşüyordu. Böylece 4. yüzyıldan başlayarak 6. yüzyıla kadar merkezi idarenin en önemli üst düzey görevlisi oldu.

Logotetis tu geniku adlı memur her vilayetteki (eparhia) temsilcileri aracılığıyla tahta ve devlet kurumlarına ait arazi dışındaki imparatorluk emlakının kaydını tutmakta ve ilgili arazi vergilerinin tespiti ve tahsilinden sorumluydu. Logotetis tu stratiotiku askere alma işleri ve ordu mensuplarının ücretlerinin ödenmesinden ve askeri mülklerin kayıtlarının tutulmasından mesuldü. Drungarios tis viglis ise önceleri saray muhafız alayı komutanı ve imparatorun şehirde bulunduğu sırada ve seferde, güvenliğinden sorumlu üst düzey devlet görevlisiydi.Hartularios tis sakellis devlet hazinesinin denetiminden sorumluydu. Hartularios tu vestiariu ise imparatorluk donanmasının ikmalinden mesuldü ve İstanbul’da bulunan tersanenin sorumluluğu ona aitti. Doğru cevap B'dir.

Orta Bizans döneminin taşra teşkilat yapısını ifade eden yeni kavram tema’dır. Tema sistemi eyalet yönetimi bakımından bir yeniliktir ve genel bir reformun sonucu olarak değil imparatorluğun savunma ihtiyaçlarının bir sonucu olarak doğmuştur. Tema sözcüğü ilk başlarda askeri birlik mensuplarının kayıtlarının tutulduğu defteri ifade ediyordu. Zamanla askeri birliğin kendisini sonra da askeri birliğin bulunduğu bölgeyi ifade eder hale geldi. Nihayetinde, bir idari yönetim birimini ifade eden bir kavrama dönüştü. Doğru cevap A'dır.

Bizans kilisesi, devletin nezareti ve koruması altındaydı. İmparator otorite olarak kilisenin üzerinde bir konuma sahipti. Dogmatik konulardaki görüş ayrılıkları devletin bütünlüğünü tehdit edecek noktaya geldiğinde imparator, birliği sağlamak ve dini konuları görüşmek için konsilleri başkanlığında toplantıya çağırıyordu. Konsil kararlarını onaylayıp ilan ediyor, kilisenin ayin biçimleri konusunda kendi hükmünü verebiliyordu. Patrik seçiminde de söz hakkı sahibiydi. İmparator, metropolitlerin oylamaları sonucu belirlediği üç adaydan birini patrik olarak seçiyordu. İmparator, kilise konsillerinin kararlarını reddetmeye ya da değiştirmeye yetkili değildi. İnanç sorunlarında kesin hüküm vermeye yetkili tek organ kilise konsili olup imparatora düşen Ortodoks inancını korumak ve ayrıştırıcı sapkın inanışlarla mücadele etmekti.9. yüzyıla kadar kilise ve Devletin ayrı kurumlar olmadığı yönündeki anlayış Epanagogi kanunnamesinde değişmiştir (885-886). Bu yasal düzenlemeyle ilk defa iki otoritenin varlığından söz edilmektedir. Devlet içinde birbirine eşit konumda olan en yüksek iki güç odağının yani patriklik ve imparatorluk kurumunun hak ve yükümlülükleri düzenlenmiştir. Doğru cevap E'dir.

Temel eğitimin aksine ortaöğretimdeki bu okullarda eski Yunan kültürü daha ağırlıklı bir yere sahipti. Dersler, öğrencilerin kişilik gelişimine katkı sağlayacak nitelikteydi. Derslere bakıldığında, programda antik Yunancayı iyi derecede öğrenmek için kapsamlı dilbilgisi dersleri, temel düzeyde retorik ve diyalektik öğretimini içeren “trivium”(tritti) adlı bir ders, aritmetik, geometri, astronomi ve müzik derslerini içeren “quadrivium” (tetrakti) adlı ders, hızlı yazma dersi (tahigrafia), temel tıp bilgileri dersi, siyaset ve kilise tarihi dersi görülmektedir. Programda din dersi bulunmamaktaydı. O nedenle Bizanslılar ortaöğretim eğitimini laik eğitim (kozmiki pedeia) olarak da nitelemektedirler. Din eğitimi, manastırlarda ya da özel ruhban okullarında verilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Pandidaktirion’da (üniversitede) ders verecek olan hocalar senato tarafından seçilmekteydi ücretlerini devlet karşılamaktaydı. Öğrenciler için eğitim ücretsizdi. Doğru cevap C'dir.

529 tarihli Codex’in güncellenerek yenilikler ve değişiklikler getiren bu yeni emirnamelerin eklenmesi amacıyla Codex elden geçirilerek 534 yılında yeniden yayımlandı. Codex 12 kitaptan oluşmuştur.

Corpus Iuris Civilis, Bizans İmparatorluğunda derlenmiş olmasına rağmen dili Latinceydi.

VI. Leon’un imparatorluğunun son döneminin ürünü olan düzenleme ise, şehirdeki kimi loncaların ve meslek gruplarının denetiminden sorumlu şehir Eparhos’una yönelik olan “Eparhikon Biblion” dur. Haksız rekabetin önlenmesi ve farklı meslek kolları arasındaki ekonomik ilişkilerin düzgün bir şekilde sürdürülmesine ilişkin düzenlemeler içermektedir.

Bizans ekonomisinin pek çok sahası 11. ve 12. yüzyıllar süresince büyümüştür. Bu dönem, nüfusun sürekli artması, büyük kentleşme, bütün sektörlerde artan üretim, imal edilen lüks ürünler, orta düzey pazar için tüketim ürünleri ve kitlesel tüketim mallarının üretimindeki artış ile karakterize edilebilir. Bu yüzyıllarda gelişen teknik düzeydeki bazı yeniliklerin üretimdeki artışı etkilediği söylenebilir. Doğru cevap C’dir.

Bazilika

Altar

Kripta

Agora

Tessera

Kufi

Soğuk cam üzerine altın yaldız ve maden oksitlerle dekorasyon yapıldıktan sonra fırında ısıtılarak camın yüzeyine sabitlenmesi işlemidir.

MS. 250-MS. 527