BÜYÜK SELÇUKLU TARİHİ

İki kardeşin taht mücadelesi babaları Melikşah'ın ölümünden sonra başlamış 1104 yılına kadar devam etmiştir.

Çin’den Akdeniz’e, Kafkaslar’dan Yemen’e kadar uzanan çok geniş topraklara yayılmış bulunan Büyük Selçuklu İmparatorluğu, en görkemli devrini yaşarken önce vezirinin, sonra Sultan Melikşah’ın beklenmedik ölümüyle sarsıntıya uğradı. Fet- ret dönemi olan Berkyaruk’dan sonra Tapar zamanında kısmen toparlanmasına, Sancar’ın İkinci İmparatorluk devrine rağmen de aslında sarsıntı tamamen atlatılamadı.

Kürboğa’nın büyük bir kuvvetle harekete geçmesi Antakya’yı kuşatmakta olan Haçlıları çok korkuttu. Ancak bu Selçuklu başkumandanının, Mart 1098 Urfa’da kurulmuş olan ilk Haçlı kontluğunu ortadan kaldırmak için boşuna vakit kaybetmesi Antakya’yı muhasara eden Haçlılar için büyük fırsat oldu.

Haçlı tehlikesine karşı harekete geçmek isteyen Berkyaruk'un taht mücadelesinden başını kaldıramaması Haçlıların adı geçen bölgelerde hakimiyetlerini artırmalarındaki en önemli nedendir.

Kılıç Arslan, kahramanca çarpışmasına rağmen ordusunu yenilgiden kurtaramadı. Melikşah zamanında geçirdiği altı yıllık esaret hayatını tekrar yaşamak istemeyen Kılıç Arslan, kaçmak için atını Habur nehrine sürdü, fakat boğularak hayatını kaybetti (3 Haziran 1107).

Alamut Kalesi’ni 4 Eylül
1090 tarihinde ele geçiren Hasan Sabbâh burayı Bâtınî karargâhı haline getirdi. Bu sebeple Selçuklu sultan ve komutanları tarafından pek çok kez kuşatıldıysa da fethi mümkün olmadı. Uzun süre Bâtınîler’in (İsmâilîler) elinde bulunan Alamut Kalesi nihayet 19 Kasım 1256’da Moğol
hanı Hülâgû’ya boyun eğmek zorunda kaldı.

Taht mücadelelerinin olumsuzluklardan olmayan öncül Haçlı Seferlerinin başlamasıdır. Haçlı Seferleri kutsal topraklar için başlatılmış, taht mücadeleleri Haçlıların bölgede yerleşmesine zemin hazırlamıştır ancak başlamasında bir etkisi yoktur.

Sultan Muhammed Tapar, Haçlılara karşı mücadele vazifesini Çavlı’nın yerine Musul valiliğine tayin ettiği Mevdud’a verdi (1108).