ÇEVRE BİLİMLERİ - Deneme Sınavı - 4

Ekosisteme yapılan müdahaleler çevresel sorun­ların artmasına sebep olmaktadır. Dünya nüfu­sunun artması, yenilenemeyen yakıtların üretim sürecinde kullanılması, küresel ısınma ve aşırı karbondioksit salınımı çevrenin bozulması açı­sında önemli sebeplerdir. Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “D” seçeneğinde yer alan hızlı teknolojik gelişimdir.

İktisadi bakış açısı ile bakıldığı zaman toplum­ların çevresel sorunlarla karşılaşmasının iki ana sebebi bulunmaktadır. Birinci sebep; tabiatın tü­kenmez olduğu anlayışıdır. Bu anlayışa göre tabiat unsurları ücretsizdir ve hiç bitmemektir. Tabii böy­le bir düşüncenin var olması çevrenin tahrip olma­sında büyük bir etkendir. İkinci sebep ise; malların üretiminde minimum maliyet ilkesidir. Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “A” seçeneğinde yer alan tabiatın tükenmez olduğu anlayışıdır.

Dışsallık; fertler ve firmalar arasında be­deli ödenmemiş karşılıklı bağıntılardır. Dışsallıklar tek veya çift yönlü olabilir. A’nın B üzerinde bir dışsallığı varken B’nin A üzerinde bir dış etkisi yoksa dışsallık tek yönlüdür. Ancak B de A üzerine bir dışsallık yüklerse dışsallıklar çift yönlü olabilir. Dışsallık aynı zamanda marjinal ve inframarjinal olarak da ikiye ayrılabilir. Marjinal dışsallık; ek üretim veya tüketim faaliyetleri sonucu ortaya çıkan dışsallıklardır. İnframarjinal dışsallık ise; marjinal dışsallığın ihmal edilebilir düzeyde önemsiz olmasıdır. Sorunun doğru cevabı “E” seçeneğidir. Çünkü “Sigara kul­lanan bir vatandaşın başkalarının yanında sigara içmesinden rahatsız olması.” marjinal-çift yönlü dışsallık örneğidir.

Farklı vergilemede var olan vergiler çevre kurallarına uyarlanarak bir çevre politika­sı etrafında toplanır. Çevreye zararlı olan ürünlerden alınan verginin artırılması bu ürünlerin nispi fiyatlarını değiştiren bir etkiye sahiptir. Motorlu taşıtlar vergisi bu şekilde vergilemeye örnektir. Açıklamada da görüldüğü gibi doğru cevap “A” seçeneğidir.

Doğru cevap “B” seçeneğidir. Çünkü 1972 yazında Birleşmiş Milletler öncülüğünde Stockholm’de Dünya Çevre Sorunları Konferansı toplanmış ve toplanış günü olan 5 Haziran’ı Dünya Çevre Günü ilan etmişlerdir.

Rio Zirvesi’nin sonuç bildirgesinde çevre ve kal­kınma arasındaki bağ açıkça ortaya konulmuştur. Ayrıca konferansta sürdürülebilir kalkınma hedef­lerinin uygulama alanı bulması için Gündem 21 ayrıntılı eylem planı kabul edilmiştir. Gündem 21’in temel amacı gelişmekte olan ülkelerin geliş­miş ülkeler ile çevre konusunda aynı hataya düş­memesidir. Gündem 21 ile hedefleri gerçekleştir­mek için Uluslararası Kalkınma Kurumu (IDA), Bölgesel Kalkınma Bankaları, Küresel Çevre Fonu (GEF) mekanizmaları oluşturulmuştur. Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “C” seçeneğinde yer alan Rio Zirvesi’dir.

Yeşil ekonomi ve yeşil büyüme kavramları 20. yüzyılın sonlarında sürdürülebilir kalkınma kavra­mı ile birlikte oldukça fazla kullanılan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Yeşil ekonomi teri­mi ilk olarak 1989 yılında İngiltere için bir grup önde gelen çevre ekonomisti tarafından hazırlanan Yeşil Ekonomi Taslağı isimli raporda kullanılmıştır. Ekonomik büyüme ile sürdürülebilirlik arasın­da, yeşil ekonomiye geçişin en önemli amacı; yatı­rım artışları ve ekonomik büyüme süreci ile birlik­te çevre kalitesi ve sosyal kapsayıcılık konusunda da artışların sağlanabilmesidir. Doğru cevap “D” seçeneğidir. Çünkü yeşil ekonomi, biyoçeşitliliğe ve ekosisteme za­rar verilmesini engelleyen, enerjinin ve kaynakla­rın etkin kullanılmasını sağlayan, emisyon ve çevre kirliliğini azaltan sosyal yatırımlar sayesinde insan refahındaki büyümenin ve istihdamın arttığı bir ekonomidir.

Çevresel Kuznets Eğrisi’nde Ters U şeklinin be­lirlenmesinde ölçek etkisi, yapısal dönüşüm etkisi ve teknoloji etkisi olmak üzere üç temel etki önem­lidir. Ölçek etkisi, ekonomik büyüme ile üre­timdeki artışların, kullanılan kaynak mikta­rı ve emisyon miktarları üzerindeki etkisini temsil etmektedir. Kısaca, üretim artışının emisyon oranları ve doğal kaynakların mik­tarı üzerindeki arttırıcı etkisini ifade etmek­tedir. Doğal kaynaklar üretim faktörü ol­ması nedeniyle üretim artışı aynı zamanda kullanılan doğal kaynak miktarının artışını temsil eder. O hâlde emisyon artışı ile gelir dağılımında pozitif yönlü bir etkileşim or­taya çıkar. Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “E” seçeneğidir.

Aşağıdaki açıklamalar uyarınca doğru cevap "E" seçeneğidir.

Aşağıdaki açıklamalar uyarınca doğru cevap "C" seçeneğidir.

Aşağıdaki açıklamalar uyarınca doğru cevap "B" seçeneğidir.

Aşağıdaki açıklamalar uyarınca doğru cevap "E" seçeneğidir.

Aşağıdaki açıklamalar uyarınca doğru cevap "D" seçeneğidir.

Aşağıdaki açıklamalar uyarınca doğru cevap "D" seçeneğidir.

Aşağıdaki açıklamalar uyarınca doğru cevap "C" seçeneğidir.

Aşağıdaki açıklamalar uyarınca doğru cevap "B" seçeneğidir.

Aşağıdaki açıklamalar uyarınca doğru cevap "C" seçeneğidir.

Aşağıdaki açıklamalar uyarınca doğru cevap "D" seçeneğidir.

Sorumuzun doğru cevabı A şıkkıdır.

Sorumuzun doğru  cevabı D şıkkıdır.