ÇOCUK GELİŞİMDE NORMAL VE ATİPİK GELİŞİM

Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar sosyal özellikler, dil ve iletişim özellikleri, bilişsel özellikler, motor özellikler ve davranışsal özellikler bakımlarından yetersizlikler göstermektedir. Yukarıdaki örnekte verilen öğrencinin özelliklerinin her biri otizm spektrum bozukluğunun belirtileridir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda soyut düşünme sınırlı olduğu için, kavramlar onlar için somutlaştırılarak anlatılmalıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

İçe kapanma, depresyon kaygı, gibi sorunların gözlendiği davranışlar içe yönelim bozukluklarına örnek olarak verilebilir. Bu çocuklar özellikle sosyal becerileri gerçekleştirmede sınırlılık yaşarlar. Örnekte özellikleri verilen Mete ve Hüseyin içe yönelim özellikleri göstermektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Duygu ve davranış bozukluğu olma olasılığına işaret eden ipuçları: 

olarak sıralanabilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Duygu ve davranış bozukluğu olan çocuklar, ayrı eğitim ortamlarında değil genel eğitim ortamlarında eğitim görürler. Doğru cevap E seçeneğidir.

DEHB olma olasılığına işaret eden ipuçları şu şekildedir:

Doğru cevap D seçeneğidir.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların dokunsal özelliklerinden biri çalışırken ayaklarını sallamalarıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Okumaktan hoşlanmaları ve düzgün bir imlaya sahip olmaları dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların görsel özelliklerindendir. Kendilerine bir şey okunmasından hoşlanmaları ve müziği sevmeleri ise işitsel özelliklerindendir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Disleksia, okumada zorluk; Diskalkuli, matematikte zorluk; Disgrafi ise yazmada zorluk anlamına gelmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Kelimeleri telaffuz edememe, doğru kelime kullanamama, yön ve rutinleri öğrenememe, makas kullanamama, düğme, çıt çıt, fermuarı kullanamama, yeni becerileri öğrenmede sorun yaşama, temel matematik kavramları öğrenmede sorun yaşama, sürekli olarak kelimeleri hecelemede sorun yaşama, kelime oluştururken sesleri karıştırma gibi özellikler öğrenme güçlüğü olma olasılığına işaret eden ipuçlarıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

OSB olan çocukların farklı özellikler ve davranışlara sahip oldukları bilinmektedir. OSB
olan çocukların özelliklerini; (a) sosyal özellikler, (b) dil ve iletişim özellikleri, (c) bilişsel
özellikler, (d) motor özellikler, (e) davranışsal özellikler şeklinde sıralamak mümkündür. Doğru cevap E seçeneğidir.

Erkeklerin kızlara oranla dört kez daha fazla
etkilendikleri bilinmektedir (www.cdc.gov). OSB olan çocukların çoğunda zihinsel yetersizliğin yanında farklı psikiyatrik bozukluklar da görülebilmektedir.Sosyal yetersizlikler, OSB olan çocukların sosyal etkileşim kurmada en önemli sınırlılıklardan birisidir. OSB olan çocuklarda yineleyici
motor eylemler gözlenmektedir. Dolayısıyla OSB olan çocuklar motor becerileri işlevsel
kullanma ve uygun duruş sergilemede sınırlılık yaşamaktadırlar. Doğru cevap B seçeneğidir.

Otizm spektrum bozukluğu tanısı 12 aylıktan itibaren konabilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Otizm spektrum bozukluğu ipuçları
• Göz iletişimi kurmaz. Örneğin; onu beslerken size bakmaz.
• Gülümsediğinizde size gülümseyerek karşılık vermez.
• İsimi ile seslendiğinizde tepki vermez.
• Nesneleri takip etmez.
• Dikkatinizi çekmek için herhangi bir ses çıkarmaz.
• Yardım ya da rica ifadelerini kullanmaz.
• Diğer insanlarla ortak ilgi ya da zevkleri yoktur.

Doğru cevap C seçeneğidir.

I. Kaynaştırma uygulamaları
II. Özel Eğitim Sınıfları
III. Özel Eğitim Uygulama Merkezleri
IV. Özel Eğitim İş Uygulama Merkezleri

Yukarıda verilenlerden hangileri özel eğitimde otizm spektrum bozukluğu olan çocukların devam ettikleri eğitim ortamlarındandır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Duygu ve davranış bozukluğu gösteren
çocukların büyük bir çoğunluğunda herhangi bir biyolojik etmen ya da probleme rastlanmamaktadır. Günümüzde genellikle çocukların doğuştan biyolojik kökenli bazı kişilik
eğilimleriyle dünyaya geldikleri kabul edilmektedir. Duygu ve davranış bozukluğu olan çocukların zekâ bölümlerine ilişkin elde edilen
puanlarının normal gelişim gösteren çocukların aldıkları puanların altında olduğu saptanmıştır.  Duygu ve davranış bozukluğu olan çocuklar, genellikle sosyal becerileri gerçekleştirmede sınırlılık yaşarlar; dolayısıyla akranları ile olan ilişkilerinde yetersizlik gözlenmesi
olağan bir durumdur. Duygu ve davranış bozukluğu olan çocuklar, öğretmenlerini ve de
akranlarını anlamada sorun yaşarlar.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların görsel özellikleri

•Okumaktan hoşlanır.
• Resimli kitap ve
materyallerden hoşlanır.
• Genellikle düzgün bir
imlası vardır.
• Şekil ve tabloları görerek
ezberler.
• Dikkati fazla dağılmaz.
• El yazısı iyidir.
• Ayrıntılara dikkat eder.
• Sözlü talimatları
uygulamakta zorlanır.
• Karalamayı sever.
• Yüzleri iyi hatırlar.
• Konuşmaktan çok gözlem
yapar.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların işitsel özellikleri

• Müziği sever.
• Okurken mırıldanır.
• Dinlemekten hoşlanır.
• Kendisine bir şey
okunmasından hoşlanır.
• İçinden ya da sesli şarkı
söylemeyi sever.
• Sözlü talimatları daha
kolay alır.
• Dikkati kolay dağılır.
• Dersi dinleyerek kolay
algılar.
• Yüksek sesle okuyarak
ders çalışmaktan
hoşlanır.
• Ritmik seslerden
hoşlanır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların dokunsal özellikleri

• Ders çalışırken yürür.
• Sırasında hareket
hâlindedir.
• İnsanlara dokunmaktan
hoşlanır.
• Ders dinlerken kalemini
sallar.
• Çalışırken ayağını sallar.
• Konuşurken ellerini çok
hareket ettirir.
• Duygularını fiziksel
hareketlerle belirtir.
• Nesnelerle oynamayı
sever.
• İmlası kötüdür.
• Okumayı pek sevmez.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Öğrenme güçlüğü olan çocukların birbirlerinden farklı özellikleri dikkate alınarak
DSM IV’ te dört kategori belirlenmiştir.

• Disleksia: Okumada zorluk Okumada, yazmada, konuşmada
ve de hecelemede sınırlılık
• Diskalkuli: Matematikte zorluk
Sayı sembollerini tanımama,
Problemleri anlama, çözmede
sınırlılık, çarpım tablosunu
ezberleyememe.
• Disgrafi: Yazmada zorluk Yazma, heceleme ve de organize
olmada zorluk
• Başka türlü
adlandırılamayan
öğrenme bozukluğu:
Diğer üç grubun içinde yer almayan, herhangi özgül bir öğrenme
bozukluğu için tanı ölçütlerini karşılamayan öğrenmedeki
sınırlılıklar söz konusudur. Aynı zamanda okuma, matematik, yazılı
anlatım sorunları bir arada da görülebilir.

Doğru cevap E seçeneğidir.