ÇOCUK GELİŞİMİNDE ALAN ÇALIŞMALARI - Deneme Sınavı - 21

Diğer seçeneklerde verilen sıralamalarda oyun evreleri sosyalleşme evrelerine aykırılık içerdiğinden ve C seçeneğinde verilen sıralamada çocuğun oyun açısından sosyal gelişim evreleri birbirini takip eden kademeler biçiminde sıralandığından doğru seçenek C seçeneğidir.

Diğer seçeneklerde verilen özelliklerin tümü dramatik oyuna ait olup, B seçeneğindeki diğer çocuklarla sözel alışverişte bulunma özelliği sembolik oyunların bir üst türü olan sosyodramatik oyuna ait bir özellik olduğundan doğru seçenek B seçeneğidir.

Diğer seçeneklerde verilen sıralamalarda oyun evreleri bilişsel gelişim evrelerine aykırılık içerdiğinden ve E seçeneğinde verilen sıralamada çocuğun oyun açısından bilişsel gelişim evreleri birbirini takip eden kademeler biçiminde sıralandığından doğru seçenek E seçeneğidir.

Anaokulu, ana sınıfı, kreş ve gündüz bakımevi, çocuk yuvası gibi çocukların grup hâlinde bakım ve eğitim aldıkları kurumlardaki sınıf ya da oyun odalarında çocukların oyuncakların yerlerini bilip, oyuncaklara kolay erişimini sağlamak; onları dolap kapakları, yüksek dolap ya da ağır çekmecelerin neden olabileceği risklerden korumak amacıyla kapaklı yüksek dolapların ya da büyük çekmeceli dolapların kullanılmaması gerekir. Bu nedenle doğru seçenek C seçeneğidir.

Kapalı uçlu araç gereçlerde yalnız bir cevap ya da bir doğru yöntem vardır. Kapalı uçlu araç gereçlerde çocukların belirli bir şekilde düşünmesi ya da yapması amaçlandığından, bu tür araç gereçler çocuğun yaratıcı olmasına imkân tanımaz. Bu nedenle doğru seçenek D seçeneğidir.

Montessori sınıflarında materyal düzenlemeleri yapılırken en önemli ölçütlerden biri hata kontrolünü en aza indirmektir. Bu nedenle doğru seçenek A seçeneğidir.

Çocuk gelişim uzmanları ve öğretmenler çocuklar hakkında doğru ve daha fazla bilgi toplayabilmek için her gözlemde bir çocuğa odaklanmalıdırlar. Aksi takdirde bir grup çocuk bir arada gözlemlenmeye çalışılırken çocuklarla ilgili pek çok özellik ve bilgi gözden kaçar. Bu nedenle doğru seçenek D seçeneğidir.

Okul ortamında oyun oynamayan çocuğun ebeveynleri ile yapılan görüşmelerde ebeveynleri çocuğun evde oyun oynama konusunda bir sıkıntısı olmadığını belirtiyorsa bu durum çocuğun kendisini evde oyun oynayabilecek kadar rahat ve güvende hissettiğini ancak okul ortamında olumsuz bazı duygular yaşadığını gösterir. Bu nedenle doğru seçenek E seçeneğidir.

Pavlov’un klasik koşullaması organizmanın bir uyarıcıya kendiliğinden, doğal olarak (koşullanmadan) gösterdiği bir tepkiyi o doğal uyarıcıdan hemen önce sunulan ikinci bir uyarıcıya (başlangıçta herhangi bir anlamı olmayan, nötr etkisi olan) karşı şartlanmanın sonucu olarak göstermesi esasına dayandığından doğru yanıt    B   seçeneğidir.

Birden fazla koşullu uyarıcının verilmesi durumunda organizmanın daha fazla dikkat çekene tepki verip, zayıf olana tepki vermemesi durumunda uyarıcılardan birinin diğerinin algılanmasını engelleyecek şekilde diğerinin önüne geçmiş olması gerekmektedir. Yani biri diğerini gölgelemektedir. Bu nedenle doğru seçenek  D   seçeneğidir.

Premack İlkesi, organizmanın sevdiği ve sevmediği faaliyetler belirlenerek, sev­mediği etkinliğin, sevdiği etkinliği yapabilmesinin ön koşulu olarak yaptırılması­dır. Annesi Osman’ın sevdiği çikolatalı pastayı yiyebilmesi için önce sevmediği ıspanağı yeme koşulu koyduğundan doğru seçenek  C seçeneğidir.

Oral dönem yeni doğan bebekleri, anal dönem tuvalet terbiyesi verilen yaşları, gizil dönem cinselliğe daha az ilgi duyulan genital dönem öncesi yaşları ve genital dönem de ergenlik yıllarını ifade ettiğinden doğru seçenek   A  seçeneğidir.

0-1 yaş arasındaki bebekler için kendilerine bakan kişinin onlara yönelik sevgi veren tutumları bebeklerde bakıcılarına güvenebilecekleri; ihmal ve istismar eden tutumları da güvenemeyecekleri hislerini oluşturduğundan doğru seçenek  E  seçeneğidir.

Kısa süreli bellek bilgilerin anlık işlenmesi için kullanılan bellektir. Bu belleğin uzun süreli depolama özelliği olmadığından anı­sal, anlamsal ve işlemsel bellekler uzun süreli bellek deposunun bölümleridir. Bu nedenle doğru seçenek  B   seçeneğidir.

Vygotsky Sosyokültürel kuramında daha deneyimli bir kişinin, deneyimsiz kişiye iletişim vasıtasıyla bilgi aktararak rehberlik yapmasını Yapı kurma/Yapı iskelesi olarak adlandırmıştır. Bu rehberlik sayesinde daha az deneyimli olanın tek başına kaldığında öğrenemeyeceği bilgi ve becerileri öğrenebilir hale gelebileceği bilgi ve davranış alanını da kişinin Gelişmeye açık alanı/Potansiyel gelişim alanı olarak adlandırmıştır. Bu nedenle doğru seçenek  A   seçeneğidir.

Diğer dört seçenekte bilgi gerçeğin aksi yönünde verilmiştir. D seçeneğinde verilen bilgi ise, doğru bir açıklama içermektedir. Bu nedenle doğru seçenek  D   seçeneğidir.

Çocuk psikolojisi, bireyin doğum öncesi döneminden başlayarak ergenlik evresine kadar süregelen gelişimini ele alır. Bir bilim dalı olarak çocuk psikolojisi, büyüme ve olgunluk aşamalarını, çevresel faktörlerin bireyin gelişim alanlarına olan etkisini, çocukla toplumun diğer üyeleri arasındaki duygusal ve sosyal etkileşimini konu edinir. Doğru cevap D'dir.

Ailelerin, çocuklarındaki süreğen hastalıkları kabul etmeleri karmaşık ve çok zorlu bir süreci de beraberinde getirmektedir. Bu açıdan sürecin başlangıcı olan baş etme aşamasında ailenin, tanıyı öğrenmesinin ardından doğrudan hastalığa ilişkin bilgi edinmeleri önemlidir. Daha sonraki bir aşama olan tedavi planı oluşturmaları beklenmektedir. Kamusal kaynaklardan faydalanma sürecinde ebeveynler, sağlık hizmeti almak üzere kamusal kaynaklara, hastanelere ve sağlık merkezlerine başvurmaktadır.  Son süreç olarak da çocuklarının süreğen bir hastalık tanısı almasından sonra ebeveynlerde ve çocuklarda oluşabilecek depresif duygu durum konusunda ailelerin farkındalık kazanmalarını ve gerekirse psikolojik destek almalarını sağlamak gerekmektedir. Doğru cevap B'dir.

Herhangi bir uyaran varlığında ortaya çıkan tepkiye klasik koşullanma denir. Sözü edilen uyaran ses, koku, renk gibi fiziksel durumlar olarak açıklanmaktadır . Klasik koşullanmanın aşamalarını aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür:

• Nötr Uyarıcı: Organizmada tepkiye neden olmayan, koşulsuz uyarıcı ile kodlanmayan uyarıcılardır. Pavlov’un deneyinde zil sesi nötr uyarıcıdır.

• Koşulsuz Uyarıcı: Koşulsuz tepkiyi ortaya çıkaran uyarıcıdır. Öğrenilmemiş bir tepki olup doğal bir tepkiyi ortaya çıkarır. Pavlov’un deneyinde et koşulsuz uyarıcıdır.

• Koşulsuz Tepki: Koşulsuz uyarıcının oluşturduğu tepki olup refleksiftir. Pavlov’un deneyinde köpeğin salya salgılaması koşulsuz tepkidir.

• Koşullu Uyarıcı: Nötr uyarıcının koşulsuz uyarıcı ile birlikte verilmesi sonucu koşullu uyarıcıya dönüşmesidir. Pavlov’un deneyinde zil sesinin ardından verilen et, nötr uyarıcı olan zil sesini koşullu uyarıcı yapmıştır.

Klasik koşullanmanın gerçekleşmesi için bazı adımlara dikkat edilmesi gerekmektedir. Klasik koşullanmanın ilkeleri şu şekilde açıklanabilir:

• Bitişiklik: Koşullu uyarıcı ile koşulsuz uyarıcının art arda verilmesidir.

• Pekiştirme: Koşulsuz uyarıcının ortaya getirdiği doğal etkidir. Pekiştireç tepkiye bağlı olarak değil, tepki ortaya çıkmadan önce sunulur.

• Genelleme: Benzer bir uyarıcıya daha önceden kazanılmış olan tepkinin verilmesidir.

• Sönme: Koşullu uyarıcının artık koşullu tepkiyi ortaya çıkarmama durumudur.

• Ayırt Etme: Organizmanın koşullu uyarıcıyı diğer uyaranlardan ayırt ederek tepki vermesidir.

• Kendiliğinden Geri Gelme: Koşullu uyaranın zamanla sunulmadığı, sönmenin gerçekleştiği bir durumda karşımıza çıkmaktadır. Sönme gerçekleştikten sonra koşullu uyarıcı yeniden sunulduğunda organizmanın yeniden koşullu tepkiyi vermesi durumudur.

• Birden Fazla Uyarıcıya Koşullanma: Koşullu uyarıcı başka bir nötr uyarıcı ile eşleşmişse, bu nötr uyarıcı da koşulsuz uyarıcı olmaktadır. Organizmanın önce 1. uyarıcıya, sonra da 2. uyarıcıya tepki verme durumudur.

• Gölgeleme: Birden fazla koşullu uyarıcının verilmesi durumunda organizmanın daha fazla dikkat çekene tepki verip, zayıf olana tepki vermemesidir.

• Öğrenilmiş Çaresizlik: Yaşantı sonucu organizma, çabası söz konusu olsa bile durumu değiştiremeyeceğini düşünür ve pasif kalarak bunu geneller.