ÇOKLU ENGELLİLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU - Deneme Sınavı - 7

Çok engelli bireyler kendilerini ifade edebilmek için kendilerine has alternatif iletişim yolları geliştirirler.

Bu bireylerde motor gelişim açısından ilerleme bireyin pratik yapmasıyla daha iyi hale gelmektedir.

Öğrenme güçlüğü olan birey çok engelli birey olarak adlandırılamaz

Ülkemizde engelli bireylerin toplam nüfus içerisindeki payı % 12,29’dur.

Şıklarda verilenlerin tamamı en çok karşılaşılan ve çoklu yetersizliğe neden olan sendromlardır.

Epilepside Beyinde hızlı ve bozulmuş elektrokimyasal ateşleme sonucu davranış ve bilinç işlevlerinde, duyusal ve motor işlevlerde ani ve beklenmedik değişiklikler gözlenir.

Çoklu yetersizliği olan bireylerin daha iyi görebilmelerine ilişkin bakım personelinin bazı stratejileri işe yarayabilir. Bu stratejiler; ürkütmeden bireye en doğru biçimde yaklaşma, bir oda içerisinde en uygun pozisyonu belirleme (örneğin arkalarına ışığı alarak oturma), yapılan eyleme özgü ışıklandırma gibi uygun ışıklandırma türünü kullanma, daha yorgun ve iyi görmenin daha az olduğu zaman dilimlerinde aktivitelerden kaçınma ve bağımsızlığı destekleyici dekoratif düzenlemeler yapma (örneğin merdiven ve koridorlarda yere yakın ilave ışık kaynağı yerleştirme) olarak sıralanabilir.

Şıklarda verilenlerin tamamı hangileri işitme sorunlarının ortaya çıkmasına neden olan faktörlerdendir

Aktivitelerin aşırı sıcak ve soğuk havalarda yapılmaması gerekir

Şıklarda verilenlerin tamamı Down sendromlu bireylerin özelliklerindendir

Yiyeceklerin sertliğini ve kıvamını korumak yerine değiştirilmesi gerekir.

Şıklarda verilenlerin tamamı çoklu yetersizliği olan bireylerde beslenme bozukluğu sonucu ortaya çıkar

Hareketsiz yaşam çoklu yetersizliği olan bireylerin sağlığını ve psikososyal iyilik hâlini geliştirici unsurlardan değildir. Hareket ve egzersiz çoklu yetersizliği olan bireylerin sağlığını ve psikososyal iyilik hâline pozitif etki yapar.

Çoklu yetersizliği olan bireyler gelişimin temel alanları olan motor, dil-iletişim, zihinsel, sosyal-duygusal ve uyumsal alanlarda sorunlar yaşamakta ve bu alanlarla ilgili pek çok işlevde önemli düzeyde sınırlılık göstermektedirler. Sağlık gelişimin temel alanlarından biri değildir. Doğru yanıt E’ dir.

Yetersizliğin doğasına bağlı olarak gelişen tıbbi problemler, kronik hastalıkları ve ölüme neden olan sağlık sorunlarını doğurmaktadır. Örneğin tiroid bozuklukları, obezite, epilepsi, duyusal sorunlar, ruhsal sağlık sorunları, bunama, kas-iskelet sorunları, kalp-solunum hastalıkları vb. Ancak zihinsel yetersizliği şiddetli düzeyde olan bireylerin hareket güçlüklerine sahip olması, bu hastalıkların ve sağlık sorunlarının ortaya çıkışını kolaylaştırmakta ve yaşam süresini sınırlandırmaktadır. Doğru yanıt B’ dir.

Genetik bozukluklara bağlı ortaya çıkan sendromlar, orta ve üzeri şiddette zihinsel yetersizlikle birlikte görülerek çoklu yetersizlikleri oluşturmaktadır. En çok karşılaşılan ve çoklu yetersizliğe neden olan sendromlar arasında Rett sendromu, Angelman sendromu, Williams-Beuren sendromu, Prader-Willi sendromu, Cornelia de Lange sendromu, Sanfilippo sendromu, Fragile X sendromu, tuberoz sklerozis kompleksi ve diğerleri yer almaktadır. Bu sendromlar çeşitli gelişimsel sorunlar ve sağlık problemlerine yol açarak etkilenen bireylerin yaşam kalitesini düşürmekte ve kapsamlı sağlık bakımına ihtiyacı doğurmaktadır. Doğru yanıt D’ dir.

Çoklu yetersizliği olan serebral palsili bireyler esneklik, kas kuvveti, solunum işlevleri, kaba motor beceriler ve yürüyüş gelişimi için su içi aktivitelerden yararlanmaktadırlar. Havuz ortamında epilepsi krizi geçirebilecek bu bireyler için koruma amacıyla birebir çalışma, başın su üzerinde pozisyonlanması, sığ suda çalışma ve yakın olma gibi koruma önlemleri alınır. Doğru yanıt C’ dir.

Çoklu engeli olan bireylerde göğüs kafesiyle ilgili deformasyonlar arasında en sık kamburluk (kifoz) ve omurga eğrilikleri (skolyoz) gözlenmektedir. Bu bireylerin azalan hareket kabiliyetleri daha uzun süre oturmaya, solunum kapasitesinde ve etkili öksürme becerilerinde azalmaya, göğüs enfeksiyonlarında ve aspirasyon riskinde artışa yol açmaktadır. Bu tür deformasyonlar soluk alış-verişi sırasında akciğerlerin genişlemesi - daralmasını ve göğüs kafesinin yukarı-öne ve aşağı-içe hareketlerinin sınırlanmasına neden olmaktadır. Deformasyonların artmaması ve azaltılması için ortez, egzersiz, pozisyonlama ve ortopedik cerrahi yöntemlerine başvurulmaktadır. Doğru yanıt A’ dır.

Çoklu yetersizliği olan bazı bireyler çevrede olup bitenlere karşı daha ilgisiz ve kayıtsız kalarak aktiviteye ve toplumsal faaliyetlerde yer almaya karşı daha isteksiz davranmaktadır. Böyle bir durum fiziksel, psikolojik ve sosyal bazı dezavantajlar oluşturarak ileri dönemde sağlık üzerinde olumsuz sonuçlara yol açabilir ve bireyleri hastalıklara karşı savunmasız hâle getirebilir. Bu nedenle çoklu yetersizliği olan bireyleri akranları gibi günlük aktivite ve katılıma teşvik edici düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır. Çeşitli nedenlerden dolayı güdülenme sorunu olan bu bireylerin yakın çevresindeki aile üyeleri veya bakım personelinin, bireyi motive edici etkinliklere ve topluma açık ortamlarda hoşa giden aktivitelere erişimini sağlamaları gerekir. Doğru yanıt C’ dir.

Çoklu yetersizliği olan bireylerin yakın çevresindeki bakım personeli ile sosyal etkileşim içerisinde olması ve kurulacak olumlu ilişki ile sosyal- duygusal yetersizliğin yol açtığı diğer sorunların (sağlık, gelişim vb.) azaltılması mümkündür. Çoklu yetersizliği olan bireylerle sosyal etkileşimi geliştirmek ve pozitif bir ilişki sağlayabilmek için yoğun etkileşim terapisi (göz kontağı ve uyumu artırmakta), doğrudan iletişim yöntemi (sözlü ve sözsüz iletişim teknikleri kullanarak yetersizliği olan bireyle yakınlaşma), sosyal faaliyetler (örneğin piknik düzenleme, birlikte bir eğlence etkinliğine veya organizasyona katılma vb.) ve yetersizliği olan bireyin yapabildiği ve tercih ettiği aktiviteleri yaparak birlikte zaman geçirme (örneğin birlikte aktif video oyunu oynayarak eğlenme ve aktivite düzeyini artırma) yöntemlerinden yararlanılabilir. Evde veya kurumda bakım alan bireyler için yakın çevredeki bireysel ve kurumsal desteklerden yararlanma yolları aranmalıdır. Doğru yanıt A’ dır.