CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ - Deneme Sınavı - 17

Bireyin dünyadaki yeri konusunu varoluşçu yaklaşımla ele alan  Karakoç’un şiirlerinde İkinci Yeni şairlerinde  görülen umutsuzluk, bunalım gibi özellikler görülmez. Tam tersine  topluma açılan duyarlılığının bir “diriliş” sevinci  ve umudu taşıdığı gözlemlenir.

İkinci Yeni, öncelikle, meselâ Garip (veya Birinci Yeni) gibi topluca ve belirli ilkeler etrafında birleşen şairlerin başlattıkları bir akım değildir. Bu şiir anlayışının ortaya çıkışı, 1950’lerin ortalarına rastlar. Ortaya çıkış sebebi konusunda belirtilen birbirinden farklı görüşler arasında en çok bilinenleri; dönemin sosyal ve siyasal ortamının bu şiiri doğurduğu görüşü ile genç şairlerin Garip akımına duyduğu tepkinin bu yeni şiire yol açtığı şeklindeki görüştür . Garip’in etkisiyle yazan birçok genç şair, basitlik ve alelâdeliği şiirin en önemli özelliği zannetmiş, şiir bir tıkanma noktasına gelmiştir. Genellikle sonradan İkinci Yeni olarak adlandırılacak şairlerin işte bu duruma, Garip şiir anlayışına bir tepki olarak ortaya çıktıkları kabul edilir. Doğru cevap C’dir

Melih Cevdet Anday, Metin Eloğlu, Behçet Necatigil gibi şairlerin 1950’lerin ilk yarısından itibaren çıkardıkları şiir kitaplarındaki kimi dizelerin Garip’le İkinci Yeni arasında bir geçiş sağladığı belirtilir. İkinci Yeni’nin en önemli temsilcilerinden olduğu tartışmasız kabul edilen şairlerden Ece Ayhan ise İkinci Yeni’nin “parasız yatılılar” eliyle kurulduğunu ve Türk edebiyatındaki ilk “sivil şiir” olduğunu; aynı şekilde bu şiirin öncülüğünü Sezai Karakoç ve Cemal Süreya’nın yaptığını belirtir. İlhan Berk, Turgut Uyar, Edip Cansever, Cemal Süreya, Ece Ayhan ve Ülkü  Tamer’i İkinci Yeni’nin temsilcisi olarak kabul etmek ve diğerlerinin bu hareketin etkilerini, özelliklerini taşıdığını belirtmek yerinde olacaktır. Bu arada öncü kadro içinde adı sayılan Sezai Karakoç’un hem dünya görüşü hem de şiir anlayışı bakımından zaman içerisinde, diğerlerinden farklı olduğunu ortaya koyarak kendi şiir çizgisini bağımsız bir akıma dönüştürmüştür. Doğru yanıt B’dir.

Gül (1954), Güzelleme (1954), Üvercinka (1955), kitapları Cemal Süreya’nındır. Doğru Cevap D’dir

Bu şiir imaja dayalı bir estetik anlayışı benimser. Nesnenin olağan durumu bile bu şairler için olağanüstülük taşır Böylece nesneyle ilişki, onu olağan. alışılmış bağlamından çıkartarak soyutlamak ve uzak-yakın çağrışımlara yol açacak yeni bağlamlar oluşturmak biçiminde kurulur. Böylece nesne doğal, konumuna yabancılaştırılarak şiirin estetik amaca dönük malzemesi durumuna getirilmiş olur. Doğru cevap C’dir

Turgut Uyar’ın ilk şiir kitabı Arz-ı Hal (1949) ve ikinci kitabı Türkiyem (1952) hece ölçüsü kalıplarını da kullanan, memleket edebiyatı şairlerini andırır biçimde Anadolu motişerini işleyen denemelerdir. Üçüncü kitabı Dünyanın En Güzel Arabistanı’ndan (1959) başlayarak İkinci Yeni anlayışıyla yazdığı şiirleri Tütünler Islak (1962), Her Pazartesi (1968), Divan (1970), Toplandılar (1970), Kayayı Delen İncir (1981) ve toplu şiirleri olarak eklemelerle birlikte Büyük Saat (1984) adlı kitaplarında topladı. Doğru cevap E’dir

Ömer Edip Cansever, Yerçekimli Karanfil (1957) kitabındaki şiirleriyle hem İkinci Yeni’nin öncüleri arasına girer hem de bundan sonra yazacağı ve Türk edebiyatında kendisine özgü bir yer edineceği şiirlerin tohumunu atar. Bu şiirlerde varoluşçu bir eda ile bireyin yabancılaşması, bunalımları, doğa ve toplum içindeki çelişkileri ve cinsellik Cansever’in sonuna kadar sürdüreceği temalar olarak dikkati çeker. Doğru cevap B’dir

İkinci Yeni’nin dili şaşırtıcı ve anlamsızlığa varan bir kapalılıkla kullanmasıyla en çok dikkati çeken şairi Ece Ayhan’dır. İlk kitabı Kınar Hanımın Denizleri 1959 yılında yayımlandı. Daha bu ilk kitabındaki şiirlerde aklın sınırlarını zorlayan sürrealist bir anlatım, tarihe coğrafyaya ekonomiye göndermelerle dolu bir söz varlığı dikkati çeker. İkinci kitabı Bakışsız Bir Kedi Kara (1965), ilgi çekici bir mensur şiir örneğidir. Yoğun ve karanlık imajlar, bilinçli bir biçimde bozulmuş bir dil üzerinden verilir. Doğru cevap A’dır

Ülkü Tamer, İkinci Yeni hareketine daha sonra katılmış olmakla birlikte Cemal Süreya gibi öncüler tarafından da en önemli temsilcilerinden birisi olarak kabul edilmiştir. İlk şiiri (“Dünyanın Bir Köşesinden Lucia”) Kaynak dergisinde yayımlandı (1954). fiiirlerini Soğuk Otların Altında (1959), Gök Onları Yanıltmaz (1960), Ezra ile Gary (1962), Virgül’ün Başından Geçenler (1965), İçime Çektiğim Hava Değil Gökyüzüdür (1966), Sıragöller (1976) ve Yanardağın Üstündeki Kuş (toplu şiirler, 1986) adlı kitaplarda toplamıştır. Doğru cevap D’dir

Turgut Uyar şiirlerinde çeşitli anlatım tekniklerini kullanır. Onun şiirlerinde ilk dikkati çeken uzun, yer yer nesir cümlesine yaklaşan dize yapısıdır.  Doğru cevap C’dir

Sezai Karakoç, kendi şiirini farklı bir biçimde konumlandırmış ve geliştirmiştir. Bu farklılığın başta gelen ayrım noktası ise onun metafizik ve gelenek kavramlarıyla olumlu ilişkisinin diğerlerinde bulunmamasıdır

İkinci Yeni Akımı, Garip (Birinci Yeni) akımına tepki olarak doğmuş bir akımdır. Garip akımının aksine, bu akımın oluşmasında belirli ilkeler etrafında birleşilmemiştir. Doğru cevap A'dır.

İkinci Yeni akımının öncü kadrosunda yer alan şairler Cemal Süreya, Ece Ayhan, Edip Cansever, ilhan Berk, Sezai Karakoç, Turgut Uyar ve Ülkü Tamer'dir. Sezai Karakoç’un hem dünya görüşü hem de şiir anlayışı bakımından zaman içerisinde diğerlerinden farklı olduğunu ortaya koyarak çizgisini bağımsız bir akıma dönüştürdüğü görülür. Doğru cevap D'dir.

İkinci Yeni şiiri genellikle anlamsızlıkla suçlanmıştır. Nitekim
İkinci Yeni’nin ilk eleştirmenlerinden olan Erdost’a göre de, bu şiirde anlam
varsa bile bu rastlantısal, önceden tasarlanmamış bir anlamdır. İkinci Yeni
şairlerine göre anlam, öncelikli bir öğe değildir. Ancak bu durum yanlış anlaşılarak, hareketin bütün şairlerinin anlamsız metinler yazdığı biçiminde
yorumlanmamalıdır. Doğru cevap D'dir.

İlhan Berk’in 1935-55 yılları arasında yazdığı İstanbul Kitabı (1947), Günaydın Yeryüzü (1952), Türkiye Şarkısı (1953), Köroğlu (1955) adlı kitaplarında topladığı şiirler, toplumcu anlayışla yazılmış ürünlerdir.  1958 yılında yayımladığı Galile Denizi ’ndeki şiirleriyle birlikte İkinci Yeni ve modern dünya şiiri anlayışı ile yazmaya başlamıştır. Doğru cevap A'dır.

Turgut Uyar “Yad” adlı ilk şiirini 1947 yılında Yedigün dergisinde yayımlamıştır. Doğru cevap E'dir.

Edip Cansever'in ilk kitabı İkindi Üstü(1947) ve  ünlü “Masa da Masaymış Ha” şiirinin de içinde bulunduğu ikinci kitabı Dirlik Düzenlik (1954) y Garip’in ağırlıklı etkisi altında yazılmış şiirlerin yer aldığı kitaplarıdır. Doğru cevap C'dir.

Edip Cansever’in adı, İkinci Yeni içerisinde en çok Turgut Uyar ile birlikte anılır. Bunun sebebi tematik bakımdan birçok ortak noktanın bulunması (özellikle birey, yabancılaşma, bunalım vb.) kadar, anlatım teknikleri ve nesneyle dili birleştirmeye çalışan imaj dünyaları bakımından benzerlik göstermeleridir. Doğru cevap E'dir.

Cemal Süreya'nın şiirlerinde en çok dikkati çeken tematik unsur, ölüme, yalnızlığa, umutsuzluğa bir çare gibi sunduğu erotizmdir. Doğru cevap A'dır.

Özellikle çocuk duyarlılığını metinlere yansıtması Ülkü Tamer'in şiirlerinin karakteristiklerinden birini oluşturur. Doğru cevap E'dir.