DEPREM VE DEPREM GÜVENLİĞİ

Depremler açısından ele aldığımızda Kaliforniya Deprem Kurumu (California Earthquake Authority- CEA) ülkedeki depremlerden oluşabilecek zararların azaltılması ve olası durumda hasarın karşılanması için uygulamada olan bir sigorta sistemidir. Türkiye’deki Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) kuruluş aşamasında CEA sistemini incelemiş olup, iyi yönlerini ülkemizdeki deprem sigortası sistemine adapte etmiştir. CEA 1996 yılında kurulmuştur. 2017 yılı itibarı ile Kaliforniya’da meydana gelecek depremlere karşı 14 milyar dolar ödeme gücü vardır. Hem bina hem de muhteviyatı için deprem sigortası satın alına- bilir. Konutlar için ev sahipleri ve kiracılar için ayrı poliçe uygulamaları vardır. Toplumda deprem sigortası bilincinin arttırılmasını, depremlere karşı dayanıklı binalar yapılmasını ve depremlere karşı alınması gere- ken tedbirlerle ilgili toplumun bilgilendirilmesini amaçlar

Japonya, Pasifik Okyanusu’ndaki Ateş Çemberi (Ring of Fire) diye adlandırılan bölgede bulunan bir adalar topluluğudur. Ülkede deprem başta olmak üzere kasırga, tayfun, tsunami, nükleer ve insan kaynaklı tehlikeler gözlenmektedir. 1964 Niigata Depremi ve 1995 Kobe Depremleri (Şekil 8.2), Japonya’nın afet yönetimine bakış açısını değiştirmiştir. Meydana gelen her olaydan alınan derslerle, afet yönetim sistemleri iyileştirilmiştir. 17 Ocak 1995’te dünyanın o zamanki 6. büyük liman ekonomisine sahip Kobe şehrinde büyük bir deprem meydana gelmiştir. Yaklaşık 6000 kişinin hayatını kaybettiği olayda can kayıplarının esas nedeni deprem sonrası meydana gelen yangınlar sonrasında çoğunluğu ahşap evlerde yaşayanların yangından etkilenmesidir. Japonya Deprem Reasürans Şirketi (Japanese Earthquake Reinsurance Company - JER) 1964 Niigata Depremi sonrasında deprem, tsunami ve volkanik patlamaların neden olabileceği zararları kapsamak amacıyla 30 Mayıs 1966’da kurulmuştur

Japonya Meteoroloji Ajansı (Japan Meteorological Agency) deprem, tsunami, heyelan, volkanik patlama gibi doğa kaynaklı afetler için hem toplumu bilgilendirme, hem de mümkün olan erken uyarı sistemlerini harekete geçirmekle sorumludur.

Ülke olarak sigortalılık oranı ve sigorta kültürü yüksek olan Yeni Zelanda’da, bu deprem sonrasında ödenen hasar tazminatları oldukça fazladır.

1944 yılında meydana gelen ve ülkeyi etkileyen deprem sonrasında, 1946 yılında, İkinci Dünya Savaşı’nı takiben bütün sigorta poliçelerine deprem riski eklenmiş ve hasarlar kapsama alınmıştır.

Temmuz 1976’daki Büyük Tangshan Depremi (Great Tangshan Earthquake) 20. yüzyılda en fazla can kaybına neden olan kaydedilmiş depremdir. İlk etapta 655000 olarak duyurulan ölü sayısı, Çin hü- kümeti tarafından yaklaşık 250000 olarak netleşti- rilmiş ve 164000 kişinin de yaralandığı bildirilmiştir. Ülkede halihazırda bir deprem sigortası uygulaması mevcut değildir, lakin uluslararası sistemleri incelemektedirler.

Çin Halh Cumhuriyetin de  halihazırda bir deprem sigortası uygulaması mevcut değildir, lakin uluslararası sistemleri incelemektedirler.

Pakistan da Deprem sigortası uygulaması henüz mevcut değildir .

Hindistan da: Deprem sonrasında mikrosigorta yöntemi uygulanarak, gelir düzeyi düşük hanelerde evin hanımına ödeme yapılarak aile bütçesi desteklenir ve deprem sonrasında normal hayata dönüş süreci düzenlenmeye çalışılır,

DASK Zorunlu Deprem Sigortası  Sigorta Primi ve Sigorta Bedelinin belirlenmesi için binanın bulunduğu il, ilçe ve mahallesi, bina yapı tarzı, bina inşaa yılı, daire yüzölçümü, yenileme bilgisi, toplu bina indirimi gibi bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır

Konutunuz için DASK kapsamında satın alınabilecek en fazla teminat 2018 yılında 190.000 TL’dir. Konutun bedeli bundan daha yüksekse yine depreme karşı ihtiyari sigorta satın alınabilmektedir.

Depremlerin ekonomik kayıplarının karşılanması için dünyadaki benzer sistemler incelenmiş ve uygun görülen iki sistem olan Kaliforniya Deprem Kurumu ve Yeni Zelanda Deprem Komisyonu baz alınarak, ülkemiz şartlarına uyarlanarak, hızlı bir süreçle 25 Eylül 2000 tarihinde 587 No’lu Kanun Hükmünde Kararname ile ‘Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK)’ yürürlüğe girmiştir. 18 Ağustos 2012’de ise bazı güncellemelerle 6305 Sayılı Kanun haline getirilmiştir Doğru cevap D’dir.  sayfa: 240

Japonya Deprem Reasürans Şirketi (Japanese Earthquake Reinsurance Company - JER) 1964 Niigata Depremi sonrasında deprem, tsunami ve volkanik patlamaların neden olabileceği zararları kapsamak amacıyla 30 Mayıs 1966’da kurulmuştur. Doğru cevap A’dır.

Çin Halk Cumhuriyet’inde halihazırda bir deprem sigortası uygulaması mevcut değildir, Lakin ülkede uluslararası sistemler incelenmektedir. Doğru cevap C’dir.

2018 yılı başında Kermanşah’da meydana gelen deprem sonrasında, devlete ait İran Sigorta Şirketi deprem sigortası sistemi için çalışmalara başlamıştır. Doğru cevap E’dir.

Depremler açısından ele aldığımızda Kaliforniya Deprem Kurumu (California Earthquake Authority CEA) ülkedeki depremlerden oluşabilecek zararların azaltılması ve olası durumda hasarın karşılanması için uygulamada olan bir sigorta sistemidir. Doğru cevap C’dir.

Ülkemizde 25 Eylül 2000 tarihinde 587 No’lu Kanun Hükmünde Kararname ile ‘Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK)’ yürürlüğe girmiştir. 18 Ağustos 2012’de ise bazı güncellemelerle 6305 Sayılı Kanun haline getirilmiştir. Doğru cevap A’dır.

Olası bir depremde konutta depreme bağlı oluşacak yapısal hasar; deprem sonrası ikincil tehlike olarak oluşan infilağa bağlı yapısal hasar; yer kaymasına bağlı yapısal hasar; yangına bağlı yapısal hasar ve tsunamiye bağlı yapısal hasarlar teminat kapsamı altındadır. Bunun dışındaki hiçbir kaybı DASK karşılamamaktadır. Örneğin yaralanmalar, kira kayıpları, evin içindeki mobilyalarınızın hasarı, enkaz kaldırma, iş kaybı vb. kırsal bölgelerde yer alan yapılar için ZDS satın alınamamakta ancak başka tür sigorta çeşitlerine başvurulabilinmektedir. Doğru cevap E’dir.

Konutlar için DASK kapsamında satın alınabilecek en fazla teminat 2018 yılında 190.000 TL’dir. Doğru cevap B’dir.

DASK olası depremlerden meydana gelen hasar talepleri için olay yerine bir eksper göndermektedir. Konuttaki hasar incelenir ve en geç 1 ay içinde ödeme yapılmaktadır. Doğru cevap C’dir.

Temmuz 2018 itibarı ile ülkemiz genelinde sigortalılık oranı % 48 civarındadır. Doğru cevap B’dir.

Ülkede batıda yer alan Kaliforniya Eyaleti’nde (San Fransisko şehri başta olmak üzere) depremlere çok sık rastlanır. Güney Amerika’dan başlayıp (örneğin Şili) Orta Amerika’da Meksika üzerinden kuzeye çıkan San Andreas Fayı aktif bir faydır. Kaliforniya’daki depremlerin esas nedeni bu faydaki kırılmalardır.