Turizm Eğitiminde Dijitalleşme

Dijitalleşme (digitization), kelime anlamı olarak fiziksel durumdaki materyallerin (yazı, resim, ses) bilgisayar tarafından işlenerek dijital versiyonlarına dönüştürülmesi olarak tanımlanırken, sıklıkla dijitalleşmeyle aynı anlamda kullanılan dijital dönüşüm (digitalization) kavramı, bu süreçte belirlenen stratejiler ve iş modelindeki dönüşümleri ifade etmektedir (Oxford Dictionaries). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin yaşamın her alanına nüfuz ettiği bu süreç, dijital dönüşüm olarak adlandırılmakta ve eğitim açısından dijitalleşmeyle birlikte gerçekleşen bir paradigma değişimini yansıtmaktadır.

Sanayileşmeyle birlikte eğitim kurumlarından hem yeni ekonomiye uygun iş gücünü yetiştirmesi hem de üretim için gerekli bilgi ve teknolojiyi karşılaması beklenmektedir. Özellikle akıllı teknolojiler, nesnelerin interneti, büyük veri, siber fiziksel sistemler gibi kavramlarla tanımlanan Endüstri 4.0; işi, iş gücü niteliklerini, üretim örgütlenmesini değiştirerek eğitimin de bu eksende dönüşmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelere paralel olarak ekonomide bilginin önemi arttığı vurgulanmakta ve daha önceki ekonomik yapılanmalardan farklılığı ortaya koymak amacıyla “bilgi ekonomisi” kavramı kullanılmaktadır. Bilgi ekonomisi; ekonomik faaliyetlerin bilgi temelli olarak gerçekleştirildiği ekonomik yapıdır ve bilginin elde edilmesi, işlenmesi ve dönüştürülmesi ile birlikte dağıtımını da kapsar.

Dijital okuryazarlık, dijital kaynaklardan elde edilen bilgiyi anlama ve kullanma becerisidir

Dijital Göçmenler, teknolojilerin günlük hayatta yaygın olarak kullanılmasından önce doğmuş ve bu teknolojileri kullanmaya sonradan uyum sağlamaya çalışan nesildir

Yaşam boyu öğrenme, her yaş grubundaki bireyin; kişisel, sosyal ve mesleki amaçlı resmî veya özel kurumlar ve bireysel kişiler aracılığı ile deneyimsel ve gözlemsel yaşantılar sonucu değişim ve gelişim amaçlı kazanılan, öğrenilen, geliştirilen ve kullanılan sürekli öğrenme sürecidir

Açık öğrenme kaynakları, öğrenenlerin yaşam boyu öğrenme gereksinimlerini karşılamak için yükseköğretim ve diğer eğitim kurumlarının, sahip oldukları öğrenme içeriklerini kendilerinden talep eden öğrenenlerin erişimine açtıkları eğitim kaynaklarıdır (auosozluk). Bilişim teknolojilerinin gelişmesiyle açık öğrenme kaynakları, herkesin kullanımına açık, herhangi bir ön koşul gerektirmeden, tamamen ücretsiz olarak çevrim içi ortamda kullanıcılara sunulmaktadır

Dijitalleşen yükseköğretimde özellikle Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslerin (KAÇD) rolünün gittikçe önem kazandığı görülmektedir. 1960’lı yıllarda Illinois Üniversitesinden Don Bitzer’in kurduğu Bilgisayar Tabanlı Eğitim Araştırma Laboratuvarı’nda geliştirilen PLATO, günümüzde etkileşime dayalı çevrim içi öğrenme ortamlarının temelini oluşturmaktadır. PLATO ile başlayan bilgisayar destekli öğrenme, Endüstri 4.0’a kadar çeşitli değişimler geçirerek Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslere dönüşmüştür. KAÇD’ler internet bağlantısı olan her mekânda sosyal ağlar yardımıyla çeşitli yöntemler (video, çizgi roman, kısa süreli ders, daha sonra ulaşılabilen ders kayıtları vb.) kullanılarak; çoğu zaman ücretsiz ve sınırsız katılımcı ile yaşam boyu öğrenmeyi destekleyen uzaktan öğrenme olanağı sağlayan gelişmiş çevrim içi öğrenme ortamlarıdır (auosozluk). KAÇD’lere öğrenen doğrudan kendi isteği ile katılım sağlamaktadır. KAÇD sürecindeki öğrenen, derse girişte belirlediği amaç doğrultusunda kendi öğrenme sürecinin yönlendiricisi ve planlayıcısı konumundadır

Dünyada dijital dönüşüm bu derece hızlı gerçekleşirken kimi zaman eğitim kurumları bu hız ve dönüşüme yetişmekte zorlanmaktadır. Bu durumun temel nedenleri aşağıdaki şekilde belirtilmektedir:

1. Kurumların pazar, rakipler ve rekabet yöntemlerindeki büyük değişimden habersiz olmaları,
2. Çalışma şekillerini yeni teknolojilerle harmanlayarak geliştirmede yetersiz kalmaları,
3. Yeni teknolojilere yetişmede yavaş kalmaları,
4. Dijital hizmetlerin, bulut teknolojilerinin güvenilirliği ve sürdürülebilirliği konusunda endişe ve şüpheci yaklaşımları,
5. Kurumların teknik altyapısının eski olması,
6. Teknik destek ekiplerinin yeni teknolojilere hâkim olmamaları,
7. Yeni nesil öğrenci profili hakkında kurumların yeterli bilgiye sahip olmamaları,
8. Katı kurumsal politikalardır.

Dijital yeterlikler, bilgi ve iletişim teknolojileri ve dijital medyayı kullanırken sorun çözme, iletişim kurma, bilgiyi yönetme, içerik oluşturma ve paylaşma gibi görevleri gerçekleştirmek için gerekli olan bilgi, beceri ve tutumdan oluşmaktadır. Bahsedilen bilgi, ana bilgisayar uygulamalarının işleyişinin anlaşılmasını; internet ve çevrim içi iletişimin riskleri; yaratıcılığın ve yeniliğin desteklenmesinde teknolojilerin rolünün; çevrim içi bilgilerin geçerliliği ve güvenilirliği; iş birliği araçlarının kullanımının arkasındaki yasal ve etik ilkelerin neler olduğu hakkındaki bilgidir. Beceriler, bilgiyi yönetme yeteneği olarak görülür; sanal olanı gerçek dünyadan ayırt etme ve bu iki alan arasındaki bağlantıları görme kapasitesi; internet tabanlı hizmetleri kullanma ve eleştirel düşünme, yaratıcılık ve yeniliği desteklemek için teknolojileri kullanma becerisidir. Tutumlar ise vatandaşların bilgiye karşı eleştirel ve yansıtıcı olmaları, sorumlu kullanıcılar olmaları ve çevrim içi topluluklara ve ağlara katılmaya ilgi duymalarını esas almaktadır.

Son kullanıcı uygulamaları; “bireysel veya küçük bir grup için belirli işlevler sağlayan ve kurumsal bilgileri işlemenin bir parçası olmayan bilgisayar yazılımı” olarak tanımlanmaktadır. İnternette gezinme (örn. Internet Explorer, Google Chrome, Mozilla, Firefox), kelime işlemci (örn. Microsoft Word), sunumlar (örn. Microsoft Powerpoint, Prezi), elektronik tablo işleme (örn. Microsoft Excel), yayımlama uygulamaları (örn. Adobe Reader, Microsoft Publisher), tasarım (örn. Adobe Photoshop, Illustrator, In-Design), sosyal medya (örn. Facebook, Instagram, Snapchat) ve e-posta iletişimi (örn. Microsoft Outlook) her düzeyde eğitimde bir temel hâline gelmekte ve turizm mezunlarının bu teknolojileri kullanabilme temel dijital becerilerine sahip olmaları beklenmektedir.

Her endüstrinin, günlük operasyonlarının yönetimine özgü ve benzersiz olan özel yazılım uygulamaları vardır. Otel endüstrisinde, otel otomasyon sistemleri (PMS) veya otel işletim sistemleri olarak bilinen bu sistemler, bir otel veya otel grubunun rezervasyonlarını, misafir check-in/check-out, oda tahsisi, oda ücretlerini ve faturalandırmayı yönetmelerine izin verir. Bu sistemler aynı zamanda yiyecek ve içecek operasyonlarını, temizlik ve bakım yönetimini ve gelir yönetimini destekleyen işlevleri de içerecek şekilde geliştirilmiştir. Cloudbeds, Preno, Hostaway ve Lodgify gibi uygulamalar otellerin çoğunda bir temel hâline gelerek otel işlevlerinin etkin yönetimine olanak tanımaktadır. Bugün PMS’ler web tabanlı bulut teknolojisinden yararlanır ve dünya genelinde birden fazla tesisin daha verimli otomasyonuna ve entegrasyonuna izin verir.

Çoğu turizm mezunu endüstride çalışmak için gerekli pratik, operasyonel becerilere sahiptir ancak sektörde bu becerilerin dijital teknolojilere ve stratejik karar vermede nasıl kullanılabileceğine daha fazla önem verilmektedir. Stratejik bir karar verme aracı olarak dijital teknolojinin önemi üzerine yapılan araştırmalar, daha üst düzey yöneticilerin bu teknolojilerin daha iyi karar almayı kolaylaştırmak için nasıl kullanılabileceğine dair bir anlayışa sahip olma gereksinimini ortaya koymaktadır. Stratejik karar verme ile ilgili teknolojiler planlama, veri yönetimi, modelleme, tahmin ve optimizasyonda uygulanabilmektedir.

Sözsüz öğrenme şeklidir. Görsel öğrenenler, öğrenme araçları olarak görsel materyaller kullanıldığı zaman daha kolay öğrenmektedirler ve bu şekilde öğrendikleri bilgileri gözlerinde canlandırarak hatırlarlar. Çünkü sözel yönergeleri ve konu anlatımını takip etmekte ve hatırlamakta zorluk çekmektedirler. Bilgileri; resimler, fotoğraflar, sunumlar, diyagramlar, videolar, animasyonlar, grafikler, şemalar, çizelgeler ve diğer görseller üzerinden öğrenmeyi tercih ederler. Bu öğrenciler için, özellikle “videolar”, “fotoğraflar” ve “animasyonlar” etkili öğrenme araçlarıdır. Görsel materyali tercih etmeleri sebebiyle sınıfta ders videolarla, görsellerle, çevrim içi kütüphanelerle ve animasyonlarla desteklendiğinde ve anlatıldığında görme becerilerini etkin bir şekilde kullanmaları sağlanır. Böylece aldıkları bilgileri görsel olarak kodlayabilirler

Bireyler, yazılı ya da resimli bilgiyi öğrenmede zihinsel açıdan daha farklı yapıya sahip olabilirler. Bu nedenle bireylerin özellikle yazılı materyalleri görmede, resimli materyalleri görmeye göre dezavantajlı duruma geçildiği gerekçesiyle okuma/yazma öğrenme etkinlikleri üzerine de yoğunlaşılmıştır. Öğrenme stili okuma yazma olanlar en iyi ders kitaplarını okuyarak öğrenirler.

Kinestetik öğrenme, aktif yaşantıyı ifade eder. Kinestetik öğrenenler; canlandırmayla, rol oynayarak, taklit yaparak, küçük tartışma gruplarıyla, gezerek ve performansa dayalı öğrenmeyle daha iyi öğrenir. Yaşadıkları ya da yaptıkları fiziksel etkinlikler daha iyi öğrenmelerini sağlar. Turizm rehberlik öğrencilerinin müze, tarihî yerler gibi yaşayarak öğrenebileceği yerlere gitmesi, gastronomi öğrencilerinin otel mutfaklarını ziyaret etmesi ya da mutfakta çalışması buna örnek olarak verilebilir. Böylelikle okulda öğrendiklerini gerçek yaşamdaki deneyimlere dönüştürerek öğrenmelerini pekiştirirler. Bu öğrenme stiline sahip bireyler, fiziksel olarak uygulayarak, harekete geçerek öğrenmeyi tercih ederler.

Öğrenme yönetim sistemleri; öğretim üyeleri, öğrenen ve sistem yöneticilerinin çevrim içi öğrenme servislerini barındırabilmesi, paylaşabilmesi, düzenleyebilmesi gibi işlemleri belli araçlar, içerikler, iletişim aracıları, kullanıcı grupları bağlamında gerçekleştirebilmesini sağlayan yönetim yazılımıdır.

Akademik olarak e-öğrenmenin turizm alanındaki faydaları aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

1. Çevrim içi kaynaklar turizm öğrencilerinin endüstri yapısı ve gelişmeler hakkında güncel bilgi elde etmesini sağlar.
2. E-öğrenme; esneklik, sürekli mesleki gelişim, kurumsal dönüşüm için bir katalizör görevi üstlenmektedir. İnternetin ve özellikle e-öğrenmenin turizm sektörü için en önemli avantajı, sektördeki belirli çalışma koşullarına uymak için büyük bir esneklik sunmasıdır.
3. E-öğrenme turizm programı öğrencilerini eleştirel düşünmeye, problemleri çözmeye ve kararlar almaya hazırlarken teknolojik açıdan da yetkinlik sağlamaktadır.
4. Mekânsal, zaman ve kültürel farklılıklarına bakılmaksızın iş birliği içinde çalışma ortamı sağlamaktadır.

Destinasyon yönetim örgütleri (ulusal, bölgesel veya yerel) tarafından turizm acentası olarak destinasyonu (ülke, bölge, şehir vb.) pazarlayan seyahat acentalarına ve seyahat operatörlerine sunulan çevrim içi eğitimlerdir. Örneğin, Switzerland Travel Academy. Bu tür bir eğitimde amaç, bir turizm merkezini daha iyi iletişim kurarak pazarlayabilmek için seyahat acentalarının müşterilerine sunabilecekleri hizmet ve bilgi seviyesini geliştirebilmelerini sağlamaktır. Bu eğitimlerde sunulan ana başlıklar şu alanları kapsamaktadır: Ülke hakkında temel bilgiler (tarih, coğrafya, siyasi organizasyon, kültür, diller vb.), çekicilik merkezlerinin sunumu, formaliteler (sağlık sorunları, vize, özel vb.), konaklama, yemek ve eğlence hakkında bilgiler.

Deneyimsel öğrenme, öğrencilere interaktif aktivitelere katılmak için fırsat sunar ve öğrenciler, bu aktivitelerle öğrenme alanının dışına çıkarak, o konunun “gerçek dünyasını” keşfeder ve tecrübe kazanır. Deneyimsel öğrenme, deneyimden öğrenme ile ilgili bir dizi varsayım üzerine kuruludur. Bunlar şu şekilde açıklanmaktadır:

1. Deneyim, öğrenmenin temeli ve teşvikidir.
2. Öğrenciler, aktif olarak kendi deneyimlerini inşa ederler.
3. Öğrenme, bütüncül bir süreçtir.
4. Öğrenme, sosyal ve kültürel olarak yapılandırılmıştır.
5. Öğrenme, içinde meydana geldiği sosyo-duygusal bağlamdan etkilenir

Rol oynama, katılımcıların spesifik rol ve karakterleri canlandırarak hayali bir ortamda sorunları ve davranışları keşfedebilmelerini sağlayan öğretim metodudur