DOĞUM BİLGİSİ VE SUNİ TOHUMLAMA - Deneme Sınavı - 5

Bir İneğin yaşam döngüsüne göre kuru dönem gebeliğin Son 2 ayına tekabül eder.

Kardeşe Bağlı Nedenler infertilite nedenlerinden değildir.

Anatomik Bozukluklar anne ve babaya bağlı infertilite nedenlerindendir.

Aşağıdakiler yetiştiriciliğe bağlı infertilite nedenlerindendir;

Plesantaya bağlı nedenler babaya bağlı nöroendokrin infertilite nedenleri arasında değildir.

Bir boğa için doğal aşım sonrası kabul edilebilir fertilite oranının gerçekleşmesi için, yaptığı aşımlardan %75'ten daha fazla gebelik elde edilmesi gerekir.

Testise bağlı nedenler anneye bağlı nöroendokrin infertilite nedenleri arasında değildir.

Aşağıdakiler yüksek oranda gebelik elde edilebilmesi için yetiştiricinin dikkat etmesi gereken noktalardandır;

Sterilite, bireyin yavru verme yeteneğinin tamamen ve kalıcı olarak ortadan kalkması demektir. İnfertilite ve sterilite, hem dişiye hem de erkeğe bağlı nedenlerden ileri gelen üreme sorunlarıdır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Püberte, genellikle erkek hayvanın bir dişiyi gebe bırakabilecek duruma gelmesi olarak tanımlanır. Bu olgu, sığırlarda bir ejakülatta en az 50 milyon spermatozoit olması ve bu spermatozoitlerin %10’undan fazlasının progresiv motiliteye sahip olmasıyla gerçekleşir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Boğanın libidosuna, çiftleşme yeteneğine, sperm kalitesine, iç ve dış genital organlarının muayene sonuçlarına bakarak fertilite yeteneği hakkında ancak sınırlı bir bilgi edinilir. Günümüzde, bireyin fertilite yeteneği hakkında bilgi edinebilmek için çok sayıda yöntem geliştirilmiştir. Ancak, bu yöntemlerin hiçbiri bireyin fertilite yeteneğini kesin bir biçimde ortaya koyamamaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Gebelik sonuçlarına bakarak, istatistiksel yönden, boğanın fertilite yeteneğini ortaya koyabilmek için, güvenilir sayıda (en az 300) tohumlama veya çiftleştirme gerekir. Doğal aşım sonrası gebelik ile ilgili boğaya ait verileri elde etmek çok fazla zaman alır. Bu nedenle, doğal aşım sonuçlarına bakarak boğa hakkında gerçekçi bir sonuca ulaşmak çok zordur. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Klasik olarak boğanın fertilitesi, tohumladığı kızgın ineklerden belirli bir zaman diliminde (genellikle 60-90 gün) tekrar kızgınlık göstermeyen ineklerin oranı (Non Return Rate; NRR) ile anlatılmaktadır. İneklerde istenilen düzeyde fertilite için, 60 gün geri dönmeme oranının (NRR60) %55-75 arasında olması yeterli olarak kabul edilir. Bu özellik için %65 değeri optimaldir; bu değerin %62,5’in altında olması durumunda, boğanın fertilite sorunu olduğu veya uygulamada bir sorunun olabileceği akla gelmelidir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Boğanın fertilite yeteneği, Estimated Relative Conception Rates (ERCR), Sire Conception Rates (SCR) ve Doughter Pregnancy Rates (DPR) verilerine bakılarak değerlendirilmektedir. ERCR ve SCR erkek hayvanlarda doğrudan spermanın fertilite yeteneğine ilişkin parametrelerdir. Diğer bir deyişle, bir boğanın gebe bırakma yeteneği ile doğrudan ilişkilidir. DPR ise boğaya ait kızların gebe kalma yeteneği ile ilişkilidir; dişiye ait bir veridir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

SCR, doğrulanmış gebelik oranına bakılması nedeni ile ERCR’den farklılık gösterir. ERCR hesaplamasında ilk tohumlama sonuçları göz önünde bulundurulurken, SCR hesaplamasında 7. tohumlamaya kadar olan sonuçlar değerlendirilmektedir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

İnfertilite, yavru veriminin, o türe özgü sınırların altında olması olarak tanımlanabilir. İnfertilite anneye bağlı, babaya bağlı, uygulayıcıya bağlı ve yetiştiriciye bağlı nedenlerden kaynaklanabilmektedir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Boğalarda görülen infertilite, edinsel ve doğmasal kökenli olabilir. Edinsel infertilite çevre, beslenme, ısı ve hastalıklardan ileri gelir. Edinsel nedenlerin çoğu birtakım sağaltımlarla giderilebilmektedir. Özellikle kimi enfeksiyonlara bağlı infertilitenin sağaltımı sonucunda, hayvan fertilite yeteneğini geri kazansa bile, taşıyıcı ve bulaştırıcı kaynak (portör) durumuna gelmektedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Bir bireyde hem erkek hem dişi üreme organlarının veya bunların karışık şekillerinin bulunmasına interseksüalite denir. En çok keçi ve domuzlarda görülür. İnterseksüalite olgularının sağaltımları yoktur ve sterilite nedenidirler. Gerçek interseksüalite olgularında hayvan tek veya her iki gonadı; ovaryum ve testis dokusunu taşıyabilir ya da bir erkek veya bir dişi gonad vardır. Yalancı interseksüalitede ise gonadlar tek cinsiyete ait olup dış genital organlar diğer cinsiyet görünümündedirler. İnterseksüalite olgularına genellikle akrabalar arası çiftleştirme (inbreeding) uygulanan keçi yetiştiriciliğinde sıklıkla karşılaşılır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Sterilite ise bireyin yavru verme yeteneğinin tamamen ve kalıcı olarak ortadan kalkması demektir.

Gebelik sonuçlarına bakarak, istatistiksel yönden, boğanın fertilite yeteneğini ortaya koyabilmek için, güvenilir sayıda yani en az 300 tohumlama veya çiftleştirme gerekir.