EKOLOJİ VE ÇEVRE BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 21

Farklı iklim elemanlarının bulunması farklı güneşlenme süresi, sıcaklık, basınç, rüzgar, nem, yağış isteyen bitki türlerinin yetişmesini sağlamaktadır. Bu sebeple farklı iklim elemanlarının bulunduğu bir coğrafyada ürün çeşitliliği fazla olur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Marmara bölgesi geçiş iklimi koşullarına bağlı olarak ürün çeşitliliği en fazla olan bölgedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Fotosentez, yeşil bitkilerin havadan alınan karbondioksit ve topraktan alınan suyu güneş ışığı enerjisi yardımı ile klorofil pigmenti katalizörlüğü altında birleştirerek çeşitli organik maddelerin oluşturması şeklinde tanımlanmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

510-400 nm dalga boyu klorofil tarafından en yüksek absorpsiyonun gerçekleştiği bölgedir. Vejetatif büyüme ve fotosentez üzerinde çok büyük etkisi vardır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Sıcaklık arttıkça nispi nem azalır. Kış aylarında sıcaklığının düşmesi ile bitkinin gövde sıcaklığı da düşmektedir. Sıcaklık arttıkça bitkinin solunum hızı da artar. Sıcaklık, en uygun büyüme sıcaklığını aştığında fotosentez ve solunum dengesi bozulur ve bu nedenle büyüme yavaşlar. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yüksek nispi nem meyve kabuklarının incelmesine, meyvelerin sulu ve yumuşak, sebzelerin gevrek ve iri olmasına, mantari hastalıkların çıkmasına ve şiddetinin artmasına, tozlanmanın engellenmesine, hasadın gecikmesine ve ürünlerin depolama sürelerinin kısalmasına neden olur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Rüzgar transpirasyonu artırarak bitkileri kurutur. Bu sebeple rüzgarlı bir bölgede yetişen bitkilerin su ihtiyacı daha fazladır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Fasulye ışıklanma süresine göre nötr bir bitkidir.

Aynı boylama sahip bölgeler, diğer faktörler değişmediği sürece aynı ışık şiddetine maruz kalırlar.

Bitkilerin en düşük çimlenme sıcaklıkları Çizelge 2.3'de verilmiştir. Buna göre pamuğun çimlenme sıcaklığı en fazladır.

Bitki cüceleşmesi morfolojik bir etkidir. Diğer şıklardaki etkiler mekanik ve fizyolojik etkilerdir.

Yüksek nispi nem tozlaşmayı azaltıcı bir etki yaratmaktadır.

Kısa süreli bol yağışlar sonrasında oluşan fazla su toprağın bünyesine alınamaz ve akışa geçerek bitkiye yararlı olmaz. Diğer şıklardaki etkiler diğer yağış türlerinin etkileridir.

Çizelge 2.1'de iklim bölgelerimiz ve buralarda yetişen ürünler verilmiştir. Marmara Bölgesi geçiş iklim özellikleri gösterdiğinden yüksek ürün çeşitliliğine sahiptir.

Sorunun yanıtı Çizelge 2.1'de verilmektedir. Buğday, arpa, fasulye ve nohut yarı kurak iklim özellikler taşıyan İç Anadolu Bölgesi ikliminde yetişirken pirinç yetiştirilememektedir.

Güneş ışınlarından gelen enerji, yeşil yapraklı bitki hücreleri (klorofil) tarafından fotosentez yapmak üzere alınır ve kimyasal enerjiye dönüştürülür. Fotosentez, yeşil bitkilerin havadan alınan karbondioksit (CO2) ve topraktan alınan suyu güneş ışığı enerjisi yardımı ile klorofil pigmenti katalizörlüğü altında birleştirirerek çeşitli organik maddelerin oluşturması şeklinde tanımlanabilir.

Uzun gün bitkileri günde en az 13-14 saat ışınlanma süresine ihtiyaç duyarlar. Başka bir ifade ile gündüz ışıklanma süresi 13-14 saatten fazla olduğu, gündüzlerin gecelere oranla daha uzun olduğu günlerde çiçeklenen bitkilerdir.

Nötr gün bitkileri fotoperiyotta yani gün uzunlugundan etkilenmeyen bitkilerdir. Bu bitkilerin çiçeklenmesinde rol oynayan faktörler; sıcaklık, nem, topraktaki besin maddesi miktarı ve bitkilerin yetişme ortamındaki sıklıklarıdır. Fasulye, domates, pirinç, karahindiba gibi bitkiler nötr gün bitkilerine örnek olarak verilebilir.

Fotosentez miktarı ışık şiddetine bağlıdır. Işık şiddeti arttıkça fotosentez miktarı da artar fakat belirli bir noktadan sonra ışık miktarı artsa da fotosentez miktarında bir değişiklik olmaz. Işık şiddetiyle fotosentez miktarında artış bitkiden bitkiye de değişir.

Işık şiddetiyle fotosentez miktarında artış bitkiden bitkiye de değişir. Işık şiddetinin yüksek veya düşük olması bitkiye zarar verebilir. Işık şiddetinin artmasıyla bitkilerde bodurlaşma, tüylenme ve renk degişimleri görülür ve terleme (transpirasyon) artar.