EKOLOJİ VE TURİZM

Atmosfere salınan çeşitli gazların sera etkisi yaratması ile yeryüzündeki sıcaklığın artışına küresel ısınma denir. Doğru cevap A’dır.

Küresel ısınmaya neden olan başlıca sera gazları arasında oksijen yer almamaktadır. Çünkü Doğal ve temiz olarak kabul edilen havanın bileşiminde, yaklaşık % 78 azot, % 21 oksijen yer almaktadır. Doğru cevap E’dir.

İnsektisit, böcek ilacı olarak bilinen, böcek ve haşereleri etkileyen zirai mücadele ilaçlarından bir pestisit çeşididir. Doğru cevap D’dir.

Kompostlama: Biyokimyasal olarak ayrışabilen organik atıkların uygun sıcaklık koşullarında mikroorganizmalar (bakteri, mantar, aktinomiset, protozoa, vb.) tarafından ayrıştırılarak stabil (kararlı) ve çevreye zararlı etkisi en aza indirgenmiş ürüne dönüşmesi işlemine denir. Doğru cevap C’dir.

Katı atıkların değerlendirilmesi ve uygun bertaraf yöntemlerinin kullanılmasının başlıca ekolojik ve ekonomik önemi arasında küresel ısınmaya neden olan gazların toplanarak sera etkisinin azaltılması yer almaktadır. Doğru cevap A’dır.

Küresel ısınma ile birlikte meydana gelen iklim değişiklikleri dünya ekosistemini olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Fakat dağların yükselmesi milyonlarca yıl önce jeolojik zamanlarda yaşanmıştır. Küresel ısınmanın dağların yükselmesine etkisi yoktur. Doğru cevap B’dir.

Troposfer, gazların en yoğun olduğu ve atmosferin en önemli katmanıdır. Su buharının tamamı bu katmanda bulunduğundan nem, yağış, bulutluluk ve basınç gibi meteorolojik olaylar burada oluşmaktadır. Güneşten gelen ışınların yeryüzünden yansıması ile troposferin alt kısmı sıcak, üst kısmı ise daha soğuktur.

Karbon dioksit (CO2): Karbon dioksit dünyadaki yaşamın sürdürülebilmesi için gerekli olan önemli bir gazdır. Tüm canlıların yaşamaları için gerekli olan enerji, bitkiler tarafından karbondioksitin alınması yani fotosentez olayı ile sağlanmaktadır. Atmosferdeki karbon dioksit ise hayvanların ve geceleri bitkilerin solunum olaylarından, okyanuslardan, volkanik faaliyetlerden, fosil yakıtlardan ve endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanmaktadır. Ancak, günümüzde atmosferdeki karbon dioksit miktarını gittikçe artması dünya açısından büyük tehdit oluşturan küresel ısınmaya neden olmaktadır.

Noktasal kaynaklar, hava kalitesini olumsuz yönde etkileyen sabit kaynaklardır ve demir-çelik endüstrileri, rafineriler, elektrik enerjisi üreten termik santraller noktasal kaynaklara örnek olarak verilebilir.

Çözünmüş Oksijen: Sucul canlılar ve su kalitesi açısından en önemli maddelerden biri çözünmüş halde bulunan oksijendir. Sulardaki çözünmüş oksijen miktarı basınca, sıcaklığa, minerallere (tuzluluk oranına) ve su içindeki canlılara bağlı olarak değişmektedir. Oksijen miktarının azaldığı durumlarda canlıların büyük bir kısmı ortamdan yok olmakta ve oksijene ihtiyacı az olan türler baskın hale gelmektedir. Sudaki çözünmüş oksijen miktarı yaklaşık 0.5-1 mg/L nin altına düştüğünde sulardaki tüm aerobik yaşam durmakta, anaerobik çürüme başlamakta ve suda hidrojen sülfür (H2S) ve metan (CH4) gibi kötü kokulu gazlar oluşmaktadır.

Genellikle temiz sularda BOİ 0-15 mg/L, orta sularda 15-30 mg/L, kirli sularda ise >30 mg/L olmakla birlikte, içme sularında 1,5 mg/L’yi geçmemelidir.

Toprak kirliliğine neden olan maddelerin başlıcalarından olan gübreler ve pestisitler (zirai mücadele ilaçları) uzun süre toprakta kalarak zamanla toprağın verimsiz hale gelmesine neden olmaktadır. Yapay gübre ve pestisitler içerisinde bulunan kimyasallar zamanla toprak canlılarını ve onları tüketen diğer canlıları besin zinciri yoluyla olumsuz etkilemektedir.

Yer kabuğunu oluşturan kayaç ve toprakların, başta akarsular olmak üzere farklı dış etkenlerle aşındırılarak yerinden koparılması, eritilmesi veya bir yerden başka bir yere taşınması olayına erozyon denir

Katı atık, üreticisi tarafından atılmak istenen ve toplumun huzuru ile özellikle çevrenin korunması bakımından, düzenli bir şekilde bertaraf edilmesi gereken katı maddeler ve arıtma çamuruna denir.

Biyokimyasal olarak ayrışabilen organik atıkların uygun sıcaklık koşullarında mikroorganizmalar (bakteri, mantar, aktinomiset, protozoa, vb.) tarafından ayrıştırılarak stabil (kararlı) ve çevreye zararlı etkisi en aza indirgenmiş ürüne dönüşmesi işlemine kompostlama denir.

Atmosfere salınan çeşitli gazların sera etkisi yaratması ile yeryüzündeki sıcaklığın artışına küresel ısınma denir. 20. yüzyılda endüstrileşmenin artmasına bağlı olarak atmosferdeki sıcaklık artışının dünya ekosistemi üzerinde pek çok olumsuz etkisi olduğu bilinmektedir.