ELEKTRİK BAKIM, ARIZA BULMA VE GÜVENLİK

Arıza nedenleri; ısı, nem, statik elektrik, darbe ani akım gerilim değişiklikleri,
aşırı akım ve gerilim ve elemanların kullanım ömürlerinin sınırlı olması olarak
sıralanabilir.

Elektrik iletim ve dağıtım tesislerinde (şalt sahalarında) kullanılan elemanlar aşağıdaki gibi gruplandırılabilir:1. Yüksek Gerilim/Orta Gerilim veya Orta Gerilim/Alçak Gerilim transformatörleri2. Enerji nakil hatları3. İzolatör4. Ölçü transformatörleri (Akım ve gerilim trafoları)5. Ayırıcı6. Kesici7. Parafudr. Topraklama tesisatı9. Kumanda panosu ve elemanları (koruma röleleri, arıza ve çalışma durum sinyal lambaları, panel tipi ölçü aletleri, PLC vb.)

Gerilimlere göre şebekeler 4 gruba ayrılır:
1. Çok yüksek gerilim şebekeleri (l54 kV’dan fazla)
2. Yüksek gerilim şebekeleri (35 kV-154 kV arası) 
3. Orta gerilim şebekeleri (l kV-35 kV arası)
4. Alçak gerilim şebekeleri (lV--1000V arası)

Trafo merkezleri ile alıcılara giden hatların birleşme noktalarını yalıtmak için izolatörler kullanılır.İzolatörler; cam, seramik, porselen yalıtkan malzemelerden yapılır.

Elektrik iletim ve dağıtım tesislerinde genel olarak sistemi korumak için koruma röleleri kullanılır. Bu röleler; aşırı akım rölesi, buchholz rölesi, faz-toprak koruma rölesi, diferansiyel röle ve mesafe koruma rölesidir. Sekonder aşırı akım rölesi; hatların, trafoların aşırı yüklenmesi yanında fazlar arası meydana gelen kısa devre durumlarında akım trafosuna bağlı olarak çalışarak kumanda devrelerine gerekli sinyalleri göndererek kesiciyi devreye sokar ve enerji hatlarını korur.

Topraklama, can güvenliği sağlamak ve cihazları korumak amacıyla yapılır. Basit
olarak bir topraklama donanımı, bir topraklama elemanı ve bir toprak iletkeninden
oluşur. Topraklama elemanı, toprak içerisine gömülmüş bir iletken olup, toprak ile
elektriksel iletimi sağlar. Topraklama plakasının boyutları ve iletkenin kesiti, topraklama yapılacak enerji kaynağının veya alıcıların gücüne bağlı olarak hesaplanır.
Toprak iletkeni, topraklama elemanı ile topraklanacak sistemi birleştirmeye yarar.

Tesislerde periyodik olarak topraklama muayenesi, ölçme ve değerlendirme yasal zorunluluktur (en fazla 1 yıl, tavsiye edilen 6 aydır).

Topraklama ile ilgili önemli noktalar:Düşük frekanslı sistemlerde birden fazla topraklama, problemlere neden olur. Çoklu sistemler bozulduğunda ya da daha önce görülmemiş bir durum meydana geldiğinde ilk olarak topraklama kontrol edilmelidir.Topraklama ile ilgili bir problem olduğundan şüphe duyuluyorsa topraklama güvenli bir şekilde kontrol edilmelidir. Topraklanmamış sistemlerde elektriksel gürültü daha fazla meydana gelir.Sinyal kablolarındaki bir gürültü, birden fazla topraklama yapılması ya da topraklamanın yanlış yere yapılmasından kaynaklanabilir.

Güç transformatörlerine periyodik bakımda yapılması gereken işlemler aşağıda
verilmiştir.1. Trafonun giriş çıkış bağlantılarının temizlenir ve sıkılır.2. Trafo içindeki yağın delinme ve kimyasal testleri yapılır.3. Trafo nötrleme direnci irtibatları temizlenir ve dirençleri ölçülür.4. Trafonun dış boyaları gözden geçirilir bozuk yerler boyanır.
5. Trafonun dışında yağ kaçakları olup olmadığı gözden geçirilir, varsa yağ kaçağı noktaları tamir edilir ve eksik yağ ilave edilir.

Elektrik sistemindeki arızaların çok önemli bir kısmı kısa devre olaylarıdır.Kısa devrelerin çeşitli sebepleri vardır. Kaynağı tamamıyla elektrik olanlar. Bu durum iletkenlerin izolasyonunun işletme gerilimine dayanımını kaybetmesiyle ortaya çıkar.