ENERJİ ANALİZİ - Deneme Sınavı - 2

Enerji etütü öncesinde gerekli formların, tesis yetkilileri tarafından doldurulup, etüdü yapacak yetki belgesine sahip kuruluşa gönderilmesi gerekir. Enerji etüdünü yapacak kuruluş tesis hakkında ancak bu şekilde bilgi sahibi olabilir. Enerji Tasarrufu Etüdü: Ön Enerji Etüdü (Preaudit), Detaylı Enerji Etüdü (Audit) ve fizibilite çalışması olarak 3 aşamada yapılır. Ön Enerji Etüdü iki aşamadan oluşur. İlk aşamada; tesiste yatırım kararı ve mevcut enerji yönetimi faaliyetleri hakkında bilgi sahibi olmak, İkinci aşamada ise, enerji verimliliği ile ilgili çeşitli ekipmanların (kazanlar ve buhar sistemleri vb.) çalışmasının gözden geçirilmesi amacıyla bir teknik çalışma yapılır. Detaylı Enerji Etüdünde, yüksek enerji tüketimi olan bölgelere ölçüm cihazlarının bağlanarak ve belirli bir periyotta kaydedicilerinde kullanılmasıyla ölçüm alınmasını içerir. Detaylı Enerji Etüdünde, incelenen fabrikanın gerçek çalışma koşullarında enerji tüketimini belirlemek mümkün olur. Fizibilite çalışması, herhangi bir tesiste yeni kazan alımı veya bileşik ısı güç santralinin kurulması vb. gibi büyük bir ekipman alımı veya değişikliğini gerektiren durumlardan önce yapılan standart mühendislik çalışmalarıdır. Fizibilite çalışması yapılmadan önce genellikle bir ön enerji etüdü yapılır. Buna göre cevap B'dir.

Verilen diğer adımların yanında, maliyet analizi fizibilite çalışma adımlarından biridir. Buna göre cevap C'dir.

Sürdürülebilirlik kavramı ilk olarak Brundtland Raporunda 1987 yılında gündeme gelmiştir. Brundtland Raporunda sürdürülebilirlik; “bugünün gereksinimlerini, gelecek nesillerin gereksinimlerini karşılama yeteneğinden taviz vermeden karşılama” şeklinde tanımlanmaktadır. Buna göre çevrede ve enerjide sürdürülebilirliğin birbirinden ayrılmaz kavramlar olduğunu söyleyebiliriz. Çevresel açıdan sürdürülebilirliğin sağlanması için enerjiyi etkin kullanmak ve yenilenebilir enerji kaynaklarının payının arttırılması gerekmektedir. Enerji politikalarında sürdürebilirlik aşağıda verilen üç unsur üzerine inşa edilmektedir. Enerji verimliliğinin sağlanması, Enerji üretiminde yenilenebilir enerji kaynaklarının payının artırılması, Karbondioksit salınımlarının azaltılması şeklindedir. Buna göre E şıkkında verilen enerji üretiminin arttırılması sürdürülebilirliğin temel parametrelerinden biri değildir.

Yüksek sıcaklığı nedeniyle ulaşılamayan veya yaklaşılamayan yüzeylerin sıcaklıkları ise İnfrared Pyrometreler kullanılarak yapılabilir. Cevap C'dir.

Basınç, mutlak basınç, efektif (gösterge, etkin) basınç ve vakum basıncı olarak ifade edilir. İçinde yaşadığımız atmosferin bir atmosfer basıncı vardır. Atmosferin basıncını gözönüne alınmadığında bulunan basınca efektif (etkin, gösterge) basınç adı verilir. Bir noktadaki gerçek basınç ise mutlak basınçtır. Mutlak basınç ve atmosfer basıncı arasındaki fark gösterge basıncı olarak adlandırılır. Atmosfer basıncının altındaki basınçlar ise vakum olarak adlandırılır. Cevap C'dir.

Elektrik kullanımı veya tüketimi ile ilgili tesislerde genellikle sayaçlar kullanılmaktadır. Ancak ortak hattan beslenen makina veya ekipmanlar için pens ampermetre, enerji analizörü gibi portatif cihazların kullanılmasında fayda vardır. Bu cihazlarla gerilim (V), akım (A), aktif güç (kW), reaktif güç (kVAr), güç faktörü (φ), gibi birçok elektriksel paramatre monofaze ve trifaze sistemler için ölçülebilir. Cevap E'dir.

Baca gazı ölçümleri yardımıyla yanmanın eksik veya tam yanma olduğunu tespit ederiz. Özellikle cihazda ölçülen karbondioksit miktarı tam yanmayı karbon monoksit gazı ise eksik yanmanın göstergesi olarak algılanacak bir durumdur. Buna göre cevap D'dir.

Enerji tasarrufu için bir Fabrikanın enerji verimliliğinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu amaçla 11 Kasım 1995 tarih ve 22460 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmeliğin 6. maddesinde belirtilen önlemlerin alınması gerekmektedir. Söz konusu yönetmeliğin 7.maddesinde ise Enerji tasarrufu etütleri ile ilgili prosedür anlatılmaktadır. Cevap E'dir.

Enerji taraması, enerji analizi veya enerji değerlendirilmesi olarak da kullanılan enerji etüdü; enerji tüketen sistem veya tesisin detaylı analiz edilmesi olarak da açıklanır. Enerji etüdü bir enerji yönetim sisteminin kurulumunda yapılacak ilk iş olarak değerlendirilmektedir. Enerji tasarrufu potansiyelini belirlemek için enerji yöneticisinin veya enerji komitesinin elinde bulunan en önemli teknik araç enerji tasarrufu etütleridir. Bu çalışma, enerji tasarrufu etütleri konusunda uzmanlaşmış kuruluşlar, danışmanlar veya kuruluşun kendi personeli tarafından yapılabilir. Buna göre cevap E'dir.

Enerji Verimliliği Yasasında enerji yoğunluğunun 2020’de % 15 azaltılması hedeflenmektedir. Ayrıca Kanunda yer almayan pek çok konu için ikincil mevzuata ve yönetmeliklere bırakılmıştır. 5 Aralık 2008 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan “Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği” ile iklim şartlarını, iç mekân gereksinimlerini ve maliyet etkinliği dikkate alınarak bir binanın bütün enerji kullanımını hesaplama kurallarının belirlenmesi ve Karbondioksit emisyonu açısından değerlendirilmesini ve enerji tüketimi açısından etiketlenmesini getirmektedir. Binalarda performans kriterlerinin ve uygulama esaslarının belirlenmesi ve çevrenin korunması bu yönetmelikle düzenlenmektedir

5627 sayılı Enerji Verimliliği Yasası, enerji verimliliği çalışmalarının etkin olarak yürütülmesi izlenmesi ve koordinasyonu konusunda idari yapının oluşumunu, enerji verimliliği hizmetlerinin yürütülmesi konusunda yapılacak yetkilendirmeleri, görev ve sorumlulukları toplumun eğitim ve bilinçlendirilmesi  ile yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaştırılmasına yönelik ve sektörel uygulamalara ilişkin çeşitli destekleme mekanizmalarını, teşviklerle ilgili konuları ve yasal gerekleri yerine getirmeyenlere uygulanacak para cezalarını kapsamaktadır.

Yukarıda kısaca özetlenen ve günümüzde sadece Türkiye’de değil aynı zamanda tüm dünyada yaşanan enerji probleminin çözümü, daha az maliyet ve daha az birincil kaynak kullanımıyla daha çok enerji üretimi veya aynı miktar kaynakla şu ankinden daha çok iş yapabilme arayışı veya aynı miktar işin daha az enerji tüketilerek yapılmasıdır.

Brundtland Raporunda sürdürülebilirlik; “bugünün gereksinimlerini, gelecek nesillerin gereksinimlerini karşılama yeteneğinden taviz vermeden karşılama” şeklinde tanımlanmaktadır.

Enerji politikalarında sürdürebilirlik aşağıda verilen üç unsur üzerine inşa edilmektedir. Enerji verimliliğinin sağlanması, Enerji üretiminde yenilenebilir enerji kaynaklarının payının artırılması, Karbondioksit salınımlarının azaltılması şeklindedir.

Bu aşamada mevcut durum belirlenir ve enerji tasarrufu imkanları, projenin genel karakteristiği, tasarruf edilecek enerji miktarı ve basit geri ödeme süresi olarak ortaya çıkartılır. Bu imkânların fizibilite aşamasında tekrar incelenmesi gereklidir. Ayrıca, detaylı enerji etüdüne ihtiyaç olup olmadığı, yapılacaksa hangi bölümleri kapsayacağı bu aşamada tespit edilir

Detaylı Enerji Etüdünde izleyen 8 adım çok önemlidir.
• Detaylı enerji etüdünün yapılacağı zaman dilimi ve tarama yapılacak üniteler veya birimler belirlenmelidir.
• Verilerin kaydedilebilmesi için standart formlar oluşturulmalı ve tesise ait üretim ve tüketim
verileri kayıt altına alınmalıdır.
• Enerji tüketimini ve enerji verimliliğini arttırmak için temel girdi olabilecek bileşenlerin
ölçümlerinin doğru bir şekilde yapılması.
• Tesiste enerji tüketimi yüksek olan döner fırın, kazan vb ekipmanlar için enerji denge
denklemleri yardımıyla verimlilik analizlerinin yapılması.
• Verimlilik arttırıcı veya basit işletme tedbirlerinin ve periyodik bakımların, enerji tasarrufu ile
takip sistemlerinin belirlenmesi.
• Enerji tasarrufu olanaklarının tespiti (Isı eşanjörleri, Ekonomizer, Kondensat dönüş sistemleri,
Güç faktörü düzeltmesi, Otomatik yanma kontrol sistemleri, Yüksek verimli aydınlatma,
Yüksek verimli motorlar, Değişken hız sürücüleri, Soft starter uygulamaları) ve bunun için
yapılması gereken yatırım miktarının belirlenmesi.
• Önem dereceleri, yöntem, maliyet ve çalışma takvimini içeren bir tatbikat planının oluşturulması
• Hazırlanan ve içeriğinde enerji taraması bulgularının ve tavsiyelerin olduğu bir raporun
hazırlanıp takdim edilmesi

Proje uygulaması ile ilgili tüm maliyetler aşağıda belirtilen hususları da kapsayacak şekilde belirlenmelidir:
• Maliyetteki döviz unsurları ve ilgili gümrük fiyatları belirtilmelidir.
• Ekipmanın dizayn veya satın alma masrafları.
• Mühendislik hizmetleri masrafları.
• İşletme ve bakım masrafları.

Nem Ölçümü: Şekil 6.3 de bir higrometre verilmektedir. Gelişen teknoloji nem ölçüm cihazlarının boyutlarını küçülttüğü gibi ölçüm hassasiyetini arttırmış ve dijital higrometreler yaygınlaşmıştır.

Baca gazı ölçümleri yardımıyla yanmanın eksik veya tam yanma olduğunu tespit ederiz. Özellikle cihazda ölçülen karbondioksit miktarı tam yanmayı karbon monoksit gazı ise eksik yanmanın göstergesi olarak algılanacak bir durumdur. Eksik yanma hem çevre açısından hemde ithal kaynak olan katı, sıvı
veya gaz yakıt ekonomisi açısından son derece önemlidir. Bu ölçümde baca  gazı sıcaklığı da yanmanın verimli olup olmadığı konusunda size fikir verir. İslilik ölçümünde ise probun ucundaki boşluğa yerleştireceğiniz bir kağıt filtre üzerinde baca gazı akışından dolayı oluşan izi, cihazla birlikte size verilen islilik skalası ile karşılaştırarak bulursunuz. Gelişen teknoloji sonucunda baca  gazında azot oksitler, kükürt dioksit, yanma verimi bibi parametreler rahatlıkla ölçülebilmektedir.

Verilen tanım Enerji Yoğunluğuna aittir. Doğru cevap B'dir.