ESKİ ANADOLU TARİHİ - Deneme Sınavı - 4

Neşalı

Kil

Çivi yazısı ilk olarak Mezopotamya’da ortaya çıkan bir yazı sistemidir. Mezopotamya ise bilindiği gibi, kabaca Dicle ile Fırat Nehirlerinin suladığı alanlara verilen coğrafi isimdir. Her iki nehrin yükselip alçalması nedeniyle, yıl içerisinde nehir boyunca çok kaliteli bir kil tabakası oluşmaktaydı. Mezopotamya’da yaşayan insanlar burada zahmetsiz olarak biriken kili, kerpiç-tuğla ya da çanak çömlek yapımı gibi birçok alanda kullanmışlardır. Yazı malzemesi olarak da kilden yapılan tabletler yaygın olarak kullanılmıştır.

Soldan sağa yazılırdı

Çivi yazısı soldan sağa yazılan bir yazı sistemidir.

Kilden tabletler üzerine yazı yazmak için kullanılan ucu sivri bir alet

Prehistorik Dönem

Paleolitik Dönem

Toplayıcı, avcı ve göçebe yaşam

Ateşin kullanılmaya başlanması

Karain mağarası

Homo Sapiens

Obsidiyen

Çatalhöyük

Mühür imalatı

Alacahöyük

Boğazköy

Şuppiluliuma

“Boğazköy arşivlerinin bulunmasıyla Hititlerin kendilerini “Hitit”, dillerini ise “Hititçe” olarak adlandırmadıkları ortaya çıkmıştır. Kendilerini Neşalı ve dillerini ise Neşaca olarak isimlendirdikleri yazılı belgelerde geçen naşili, neşili ve neşaumnili (Neşa tarzında) kelimelerinden anlaşılmaktadır.”

“Hititler çivi yazısının yanı sıra ikinci bir yazı sistemini de kullanmışlardır. Kayalara yapılmış kabartmalardaki yazıtlarda, taş stellerdeki yazıtlarda, kral ve şahıs mühürlerinde, bazı kaplar üzerinde hiyeroglif sisteminde yazılmış yazılar mevcuttur. Hitit-Luwi Hiyeroglifi olarak tanımladığımız bu yazı sistemi­nin esin kaynağı muhtemelen Mısır Hiyeroglif ya­zısıdır. Çivi yazısının aksine, hiyeroglif kullanılan yerler halka açık kaya kabartmaları ya da halktan insanlara ait mühürlerdir. Buradan hareketle çivi yazısı sisteminin resmi yazı ve dil olduğu, hiyeroglif sistemi ve yansıttığı Luwi dilinin toplumun geniş kesiminin kullandığı dil ve yazı olduğu söylenebilir.”

“MÖ on üçüncü yüzyılda Hitit Devleti altın çağını yaşamış, birçok ülkeyi kendine bağlamış, böylece hem siyasi hem de ekonomik açıdan güçlenmiştir.”

“Boğazköy (Hattuşa)’deki arşivlerde 25.000’den fazla sayıda tablet ve tablet parçası bulunmuştur. Ayrıca Anadolu’da yapılan diğer kazılarda Tokat ilinin Zile ilçesi yakınlarındaki Maşathöyük (Tapigga), bugün Çorum’a bağlı olan Ortaköy (Şapinuwa) ve Sivas-Kuşaklı (Şarişşa)’da da arşivler ortaya çıkartılmıştır.”