ETKİLİ İLETİŞİM TEKNİKLERİ - Deneme Sınavı - 16

İnsan ilişkilerinde çocuk benliği baskın olan kişi, meraklı yapısından dolayı, karşısındakini anlamaya yatkındır; ancak anladığını ifade etmekten ve karşısındakinin duygularını yapıcı biçimde yönlendirmekten uzaktır. Sabırsız ve kendisiyle ilgili olduğundan dinlemek için gereken çabayı göstermekte zorlanır. Çocuk benliğine sahip olan kişi
iletişim kurarken genellikle;
• Kontrolsüzdür,
• Sorumsuz davranır,

• Sabırsızdır,
• Merak eder,
• Yaratıcıdır,
• Hazza yöneliktir,
• İçinden geldiği gibi davranır ve
• Benmerkezcidir

Ana-baba benliği çok baskın olan kişi, karşısındakini dinlemeye veya duygusunu anlamaya değil, duygusunu değiştirmeye çalışır. Ana-baba benliğine sahip olan kişi iletişim kurarken genellikle;
• Yargılar,
• Denetler,
• Ders verir,
• Akıl öğretir,
• Korur ve kollar,
• Sahip çıkar,
• Problem çözer,
• Bireylerin kısıtlar ve önyargı ve kalıpları vardır.

Yetişkin

Sözcükler:

İnanıyorum ki
Kim
Ne
Ne zaman
Nerede
Nasıl
Hangi
Diğer bir deyişle
Olasılıkla
sıkça
Niyetim
Bunun nedeni

Ses Tonu:

Açık
Sorgulayıcı
Rahat
gerçekçi
Duygudan uzak
Uyumlu
Normal tonda

Beden Dili:

Göz teması
Başı sallama
Dik duruş
Sakin
Soran bir bakış
Dikkatli bir ifade
Düşünceli
Uyanık

Hangi
Diğer bir deyişle
Olasılıkla
sıkça
Niyetim
Bunun nedeni
Tepkim şöyle oldu
Ne düşünüyorsun
Gerçek
Deneyelim
Bulalım

gibi kelimeler kuran birisi belirtilen olayda birlikte bulma davranışını sergileyen birisi "yetişkin benliğine" sahiptir.

İnsan ilişkilerinde saldırgan davranış biçimine sahip olmak iletişim kalitesine olumsuz anlamda katkıda bulunmaktadır. İnsan ilişkilerinde, kimisi, yalnızca kendini düşünür
ve daima kendini haklı görür. Bu kişiler, saldırgan davranış biçimine sahiptir. İletişimde
saldırgan kişi diğer kişileri aşağılar, saygı göstermez, başkalarının duygu ve düşünceleri ile ilgilenmez.

Mevlena’nın “kar taneleri ne güzel anlatıyor, birbirine
zarar vermeden de birlikte yol almanın mümkün olduğunu!”
sözüyle de ifade edilen başarılı bir iletişim kurmak ve toplumsal uyumu sağlamak açısından "Farklılığa saygılı ve hoşgörülü olmak" gerektiği vurgulanmaktadır.

Konuşma türleri bilgilendirici konuşma, objeler hakkında konuşma, süreçler hakkında konuşma, olaylar ve kavramlar hakkında konuşma olarak beşe ayrılmaktadır. Bunların içerisinde bir şeyin nasıl yapıldığı, bir şeyin nasıl imal edildiği ya da bir şeyin nasıl çalıştığı vb. konularda bilgi verilen konuşma süreçler hakkında konuşmadır.

Konuşmanın öğeleri dinleyici, ortam ve konuşmanın niteliğidir. Ses, konuşma dinamiği, üslup ve sözcük hazinesi konuşmayı oluşturan etmenlerdir.

Konuşmayı etkileyen etmenlerden tarifteki gibi duygu ve düşünceleri yanındakilere iletme ihtiyacı konuşma dinamiğiyle ilgilidir.

Ortam konusu ele alınırken şu noktalara dikkat edilmesi gerekmektedir: Toplantının niteliği, toplantının programı, toplantının süresi, konu ve konuşmacı.

Başlık ve genel amaç belirlendikten sonra, etkili bir konuşma yapmak ve amacına ulaşabilmek için konuşmacı seçimini daraltmalı ve özel amacını belirlemelidir. Özel amaç başlığın bir boyutunda odaklanmalıdır. Öyle ki, gerektiğinde özel amaç tek bir cümleyle ifade edilebilmelidir.

Bir konuşmada fikirlerin desteklenmesi amacıyla kullanılan materyallerden örnekler kendi içinde üçe ayrılır. Bunlar: konuşmacının açık ve kısa bir biçimde konuyla ilgili olarak verdiği örnekler olan açık örnekler; örnek olaylar, anılar ve ilgili hikayeler olan genişletilmiş örnekler ve hayali örnekleri içeren varsayımlı örneklerdir.

Bilgilendirici konuşma ilkeleri; dinleyicinin çok şey bildiğini sanmamak, konuyu dinleyiciyle ilintilendirmek, çok teknik olmamak, düşünceleri kişileştirmek ve soyutlamalardan kaçınmaktır.

İkna edici konuşma var olan tutum ve inancı pekiştiren, bir tutum ve inancı oluşturan, bir tutum ve inancı değiştirmeye yönelik ve dinleyicileri bir harekete geçiren konuşmalar olarak dört türe ayrılır. Tarifi yapılan ikna edici konuşma türü bir tutum ve inancı değiştirmeye yönelik konuşmadır.

Dinleme becerisi otomatik değildir. Dinleme işitme değildir. Bütün dinleyiciler aynı iletiyi almaz ve dinleme becerisi doğal değildir.

Yalın bir tanımla konuşma, duygu ve düşüncelerimizi, görüp yaşadıklarımızı karşımızdakilere sözcükleri seslendirerek gönderme, iletme işidir.

Konuşmayı oluşturan etmenler ses, boğumlama(telaffuz), konuşma dinamiği, sözcük hazinesi ve biçem(üslup)dir.

Konuşmacının dinleyicileri yaş, cinsiyet, grup üyeliği, dini kökeni, ırksal, etnik ve kültürel yapıları vb. görünür özellikler açılarından analiz etmesine demografik dinleyici analizi adı verilir.

Konuşmada soyutlamalardan kaçabilmenin yollarından birisi tanımlardır. Tanımlarla sadece dışsal olaylar değil, içsel duygular da aktarılır. Bir başka yol ise karşılaştırma yapmaktır. Böylelikle bilinen terimler kullanılarak konuşmacının konusu üzerinde dinleyicileri yoğunlaştırmak mümkündür.

Sunuş konuşmaları çoğunlukla bir kişinin bir ödül ya da hediye alacağı durumlar için yapılır.

Var olan tutum ve inancı pekiştiren konuşma türü ikna edici konuşmaları, izleyicilerin bir inanca karşı sahip olduğu taahhütlerin ve bağlılıkların zayıf olması durumunda yapılır.