ETKİLİ İLETİŞİM TEKNİKLERİ

Algının Farklılaşmasının nedenleri:
• Fizyolojik nedenler: Gözümüzün görebilmesi, kulağımızın duyabilmesi, beynimizin işleyebilmesi
• Özgeçmiş: Deneyimlerimizin, algımızı etkileyecek derecede iz bırakmış olması
• Kültürel değerler: Yorumlarımızı etkileyen kültürel bir birikime ve yargılara sahip
olunması
• Güncel duygu durumu: Gün içinde yaşamış olduğumuz bir olayın anlık tepkilerimizde ve algılarımızda etkili olması.
• Çevresel faktörler: Sosyal bir varlık olan insanın, içinde bulunulan saptama ve yorumlamayı etkileyen dış çevredeki etmenler.

Dış dünyanın farkındalığı algıyla başlar. Algı, duyu organlarımızdan beynimize ulaşan verilerin örgütlenmesi, yorumlanması ve anlamlandırılmasıdır. Başka bir deyişle hem kişinin referans çerçevesi, hem de iletilerin hedefin alıcı kanallarına uygun olup olmaması algılamanın temelini oluşturur.

Algının Farklılaşmasının nedenleri:

Fizyolojik nedenler: Gözümüzün görebilmesi, kulağımızın duyabilmesi, beynimizin işleyebilmesi

Özgeçmiş: Deneyimlerimizin, algımızı etkileyecek derecede iz bırakmış olması

Kültürel değerler: Yorumlarımızı etkileyen kültürel bir birikime ve yargılara sahip

olunması

Güncel duygu durumu: Gün içinde yaşamış olduğumuz bir olayın anlık tepkilerimizde ve algılarımızda etkili olması.

Çevresel faktörler: Sosyal bir varlık olan insanın, içinde bulunulan saptama ve yorumlamayı etkileyen dış çevredeki etmenler.

Anlamak, üç unsurun başarılı bir biçimde bir arada tutulabilmesine bağlıdır. Bunlardan birincisi, niyet, ikincisi bilgi ve üçüncüsü de gayrettir.

Empati, bir insanın, kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlamasıdır.

Empati üç aşamadan oluşur. Bunlar:
• Birinci Aşama: Olayları karşımızdaki gibi algılamaya çalışmak
• İkinci Aşama: Karşımızdakinin duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlamak
• Üçüncü Aşama: Kendisini anladığımızı karşımızdakine sözlerimizle, ses tonumuzla ve beden dilimizle ifade etmek.

Sempati, bir insanın sahip olduğu duygu ve düşüncelerin aynısına sahip olmak demektir.

Algının seçicilik filtresinden kurtulmak için dikkati çekecek bazı yöntemlerden yararlanmak gerekiyor.
Bu yöntemler arasında;
• Ses ve ışık gibi güçlü fiziksel uyarıları kullanmak,
• Duygu uyandırmak,
• Beklenmeyenle karşılaştırmak,
• Eski bilgileri tamamlamak,
• Gereksinimlerin karşılanma vaadi sunma ve bir yarar sağlamak yer almaktadır.

Prova Yapmak: Karşımızdaki kişi konuşurken, onu kesintisiz bir biçimde dinlemek yerine, konuşması bittiğinde ona verebileceğimiz cevabımızı düşünürüz. Karşımızdakinin söylediğine cevap ararken de dinlemeyi unuturuz. Aradığımız cevap, genellikle kendi bakış açımızı yansıtan bir tavsiye ya da ne kadar bilgili olduğumuzu gösteren bir kanıt içerir. Bu tür bir yaklaşım, etkili bir dinlemeye zarar verir.

Akıl Okumak: Karşımızdaki kişi konuşurken, onu yüreğimizi açarak dinlemek yerine, daha ilk kelimeden, cümlenin devamının nasıl geleceğini kestirmeye çalışırız. Genellikle bunu başardığımızı düşünür, düşündüklerimizde haklı olduğumuzu düşünür, karşımızdaki kişiyi dinlemeye değer bulmayız. Dolayısıyla bize anlatılanların bir kısmını kaçırırız.

Şüphelenmek: Konuşmanın başında karşımızdakinin “abarttığına”, “şımarıklık yaptığına” ya da “doğru söylemediğine” karar veririz. Diğer bir deyişle, bu durum önyargıyla yaklaşıyoruz anlamını taşır. Bu da etkin bir dinlemenin gerçekleşmesi karşısında büyük bir engel olarak karşımıza çıkar.

Tanımlar doğrultusunda iletişim ko­nusunda şunları söyleyebiliriz:

İletişimin temel özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:

Algının Farklılaşmasının nedenleri:

Iletişim, kelimeler, ses tonu ve beden dilinden oluşan bir bütündür. Kelimeler “ne” söyle­diğimizle; ses tonu ve beden dili “nasıl” söylediğimizle ilgilidir. Iletişimi yapılandırmada, kelimeler aynı kalmak koşuluyla, kelimeler %10, ses %30 ve beden dili de %60 oranında rol oynar. İletilerin veriliş şeklinin %90 önem taşıdığı göz önüne alındığında, ses tonunun ve beden dilinin ortaya konulmadığı yazılı iletişimin ne tür yanlış anlaşılmalara (iletişim kazalarına) yol açabileceğini bir düşünün. Iletişimi bir bütün olarak düşünmemiz ve ona gore iletişim yaklaşımımızı hayata geçirmemiz gerekmektedir. Kelimelerin etkisi %10 ola­rak düşünüldüğünde karşımızdakinin bizi doğru anlaması için ses tonumuzun ve beden dilimizin ne kadar da etkili ve önemli olduğu apaçık ortadadır. Benzer durum bizim için de geçerlidir. Karşımızdaki kişi bizimle iletişim kurarken onu sağlıklı ve doğru anlayabil­memizde, onun ağzından çıkardığı kelimelerden daha çok ses tonu ve beden dili ögeleri daha etkili olmaktadır.

Algının seçicilik filtresinden kurtulmak için dikkati çekecek bazı yön­temlerden yararlanmak gerekiyor.

Bu yöntemler arasında;

İyi bir dinleme için düzeltmek zorunda olduğumuz alışkanlıklarımız aşağıda sıralanmıştır:

Empati de sempati de bir iletişim etkinliğidir. Her iki kavram da çok fazla karıştırıl­dığından dolayı, iletişimciler ve psikologlar tarafından tartışma konusu haline gelmiştir. Sempati, bir insanın sahip olduğu duygu ve düşüncelerin aynısına sahip olmak demektir. Bir kişiye sempati duyuyorsak, onun acısını da sevgisini de paylaşırız. Empati kuruldu­ğunda ise karşımızdakinin duygu ve düşüncelerini anlamak esastır. Empatide hak ver­mesek de anlamaya çalışırız, sempatide hak vererek doğruluğunu ve duygu paydaşlığını yanlış olsa bile devam ettirerek anlamaya çalışırız. Empatide özdeşim kurarak anlamak varken, sempatide “yandaş” olmak esastır.

Etkin dinleyiciler, dinlediği kadar, anladığını kaynağa geri bildiren davranışlar sergilerler. Bu sayede iletişim daha verimli bir hal almaktadır. İletişim tek taraflı gerçekleşen bir olay değildir. Her iki tarafın olumlu ve yapıcı bir iletişime açık olması, her iki tarafın da iletişimden istediklerini elde etmesiyle sonuçlanır. Aksi durumlarda, başlayan iletişim, bir süre sonra kopma noktasına gelerek biter. Ancak etkin dinlemenin söz konusu olmadığı durumlarda, kaynaktan çıkan iletiden çok kaynağın söylediği ile kendi algıladığı arasında bir çıkarımda bulunur. Etkin dinleme­de amaç, çoğu zaman bir sorunun anlaşılması ve çözülmesi için gerçekleşir.

İnsanlar bazen bir yakınları acı çektiğinde aynı acıyı hisseder ve çekerler; örneğin eş­leri doğum sancısı çeken erkekler, benzeri bir sancıya tutulabilirler. Bu tür sancılar, bir sempati ifadesidir. Yüzyılımızın başlarında McDougall (1908) bu duruma “sempatik acı çekmek” adını vermiştir.