FİNANSAL KURUMLAR - Deneme Sınavı - 15

Para yaratan finansal kurumlar, fon arz ve talebinin büyük bir kısmını karşılaştıran ve satın alma gücü yaratan finansal kurumlardır. Merkez bankaları ve mevduat bankaları ve katılım bankaları para yaratan finansal kurumlardır. Para yaratmayan finansal kurumlar, kendileri satın alma gücü yaratmaksızın, topladıkları fonları ödünç veren kurumlardır. Yatırım ve kalkınma bankaları, sigorta kurumları, yatırım ortaklıkları ve yatırım fonları, faktoring şirketleri, finansal kiralama şirketleri, finansman şirketleri, varlık yönetim şirketleri, risk sermayesi şirketleri ve aracı kurumlar bu tür finansal kurumlardır.

Yatırım Ortaklıkları: Menkul kıymet ya da gayrimenkule dayalı olarak oluşturulan portföyü kendi adına işleten ve katılanlara kendi hisse senetlerini satan kuruluşlardır.

Ülkemizdeki adıyla katılım bankaları, dini inanışı gereği faizi haram kabul eden bireylerin tasarruflarını değerlendirmesi için bir alternatiftir. Bu bankalara ‘Faizsiz Bankalar, İslam Bankaları” gibi isimler de verilmektedir. Faizsiz çalışan bu bankaları fon toplama ve kullandırma biçimleri diğerlerinden farklıdır. Bu bankalar, üç tür hesapta fon toplarlar ve bu fonları değişik finansman yöntemleri ile kullandırırlar. Bunlar, Cari Hesaplar, Tasarruf Hesapları, Yatırım Hesaplarıdır.

Factoring/forfaiting şirketleri, alacakların vadesinden önce nakde dönüşmesini sağlayan finansman şirketleridir. Bu şirketler, ticari riski üstlenen, alacak tahsilâtı yapan, ilgili muhasebe kayıtlarını tutan, borçlunun kapasitesi hakkında bilgileri toplayan ve gerektiğinde alacakların peşin olarak satın alınması gibi hizmetleri de sunan kurumlarıdır.

Sermaye Piyasası Kurulu, 1981 yılında 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile kurulmuştur. Yetkilerini kendi sorumluluğu altında bağımsız olarak kullanan, idari ve mali özerkliğe sahip düzenleyici bir kamu kurumudur. 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 6/12/2012 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanması ile birlikte 2499 sayılı SPK yürülükten kaldırılmıştır. Sermaye PiyasasıKurul’ununTemelAmaçları: Sermaye piyasalarının işleyiş kurallarını belirlemek, Piyasadan fon kullanan şirketlerin belli kurallara uygun olarak en iyi şekilde yararlanmalarını sağlamak, Sermaye piyasasına yatırım yapan tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarını korumak, Piyasaların adil ve etkin çalışmasını sağlamaktır.

Banknot, mevduat defterleri, ticari senetler para piyasası araçları iken, hisse senedi ve tahviller de sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilir. Mevcut finansal araçlardan türetildikleri için bu ismi alan türev araçlar aslında vadeli sözleşmelerdir. Sadece finansal araçlar üzerine değil, birçok varlık üzerine bu sözleşmeler yazılabilmektedir.

Bir finansal sistemin işleyişinde temel öğeler arasında üretim işletmeleri gösterilemez.

Ülkemizde bankacılık sisteminin düzenleme, denetim ve gözetim fonksiyonu Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yerine getirilmektedir

Sermaye Piyasası Kurulu, sermaye piyasalarının ülkemizde düzenlenmesi ve denetiminden sorumlu kurumdur.

Hazine, sigorta şirketlerinin ülkemizde düzenleme ve denetiminden sorumlu kurumdur.

Bankacılıkta gözetim ve denetim, mali piyasalarda istikrarın sağlanmasına yönelik mevcut düzenleme ve uygulamalar bütününün önemli bir parçasıdır. Bankacılık denetim ve gözetiminin etkin bir şekilde yerine getirilmesi için uluslararası gelişmelerin ve denetim kurumlarının uygulamalarının yakından izlenmesi ve koordinasyon sağlanması gerekmektedir. Bu konudaki en önemli kurum ise Basel Bankacılık Komitesidir.

Ülkemizde, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu, 28/07/1981 tarihinde kabul edilmiştir.

Tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması, mevduat ve katılım fonlarının sigorta edilmesi amacıyla kurulan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 1983 yılında kurulmuştur.

Finansal piyasalarda güven ve istikrarın sağlanması Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun görevi arasındadır.

Basel I (Basel Sermaye Yeterlilik Uzlaşısı), bir bankanın batması halinde, mevduat sahiplerinin karşılaşabilecekleri maliyetleri en aza indirmek için asgari olarak tutulması gereken sermaye üzerinde odaklanmıştır ve 1993 yılında uygulamaya girmiştir

Basel III uygulamasıyla, 2008 küresel krizinin ortaya çıkardığı eksiklikleri gidermek amacıyla uluslararası düzeyde tavsiye niteliğinde bankacılık sektöründe düzenleme getirmiştir.

Ülkemizde bankacılık sisteminin düzenleme, denetim ve gözetim fonksiyonunu, ağırlıklı olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından gerçekleştirilmektedir. Sermaye piyasasının denetleyici ve düzenleyici kuruluşu ise Sermaye Piyasası Kurulu’dur. Hazinenin sorumlu olduğu tek finansal kuruluş ise sigorta şirketleridir. Doğru cevap D’dir.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), ağırlıklı olarak bankacılık sisteminin düzenleme, denetim ve gözetim fonksiyonunu yerine getirirken; Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ise sermaye piyasasının denetleyici ve düzenleyici kuruluşu olarak görev yapmaktadır. Dolayısı ile Katılım Bankaları Faktöring Şirketleri, Finansman Şirketleri ve Varlık Yönetim Şirketleri, BDDK’nın sorumluluğundayken; Borsa İstanbul A.Ş. (BİST), SPK’nın sorumluluğundadır. Doğru cevap A’dır.

6362 Sayılı SPK’nun III. Kısmında sermaye piyasası kurumları aşağıdaki gibi tanımlanmıştır:

Aynı zamanda, 6362 Sayılı SPK’nun IV. Kısmında ise;

Doğru cevap D’dir.

Sermaye Piyasası Kurul’unun temel amaçları şunlardır:

Doğru cevap E’dir.