FİNANSAL KURUMLAR - Deneme Sınavı - 8

İhracatın arttırılması temel hedeflerden değildir.

Merkez bankalarının mikro ekonomik fonksiyonları FİNANSAL İSTİKRAR dır.

Merkez Bankası'nın portföyündeki menkul kıymetleri işlemin vadesinde geri almak üzere, belirli bir süre için satarak piyasadaki likidite fazlalığını çekme işlemiters repodur.

Mevduat bankalarının taahhütlerine karşılık olarak nakit ve kolaylıkla nakde çevrilebilir varlıkları kendi bünyelerinde bulundurma zorunluluğu disponibilitedir.

Merkez bankaları piyasadaki likiditeyi azaltmak istediğinde ZORUNLU REZERV ORANLARINI yükseltmekte, arttırmak istendiğinde ise düşürmektedir.

ECB dünyada en bağımsız merkez bankası olarak değerlendirilmektedir.

FED 1913 yılında kurulmuştur.

Merkez Bankası olarak kabul edilen ilk banka 1668’de kurulan İsveç Devlet

Bankasıdır.

Merkez bankası bağımsızlığı; temel ve öncelikli amacı, fiyat istikrarını sağlamak

olan merkez bankalarının bu amaca yönelik politikalara ve kullanılacak araçlara

ilişkin kararlarının kendilerinin serbestçe almasıdır.

Avrupa Merkez Bankası Sistemi (ESCB) 1999 Ocak ayında faaliyete geçmiştir.

Enflasyon hedeflemesi, Merkez Bankaları’nın para politikasının fiyat istikrarını

sağlamaya ve sürdürmeye yönelik olarak kurumsallaştırdığı bir para politikası

rejimidir. Merkez Bankaları bu rejimde belirlenen ve ilan edilen enflasyon

hedefine belirli bir süre sonunda ulaşacaklarını taahhüt etmekte ve para politikası

araçlarını sadece belirlenen hedefe ulaşmaya yönelik olarak bağımsız bir şekilde

kullanmaktadır.

Bir ekonomide dört temel hedef vardır:

1. Kaynakların tam olarak istihdamı

2. Sürdürülebilir bir ekonomik büyüme

3. Fiyat istikrarının sağlanması ve sürdürülmesi

4. Ödemeler dengesi istikrarının sağlanması

Modern anlamda merkez bankalarının fiyat istikrarı ve finansal istikrarı sağlamak üzere iki temel fonksiyonu vardır.

Merkez bankaları ülkedeki para mevcudunu etkilemeye dönük kararlar alarak para politikalarını oluştururlar. Para politikaları kararları alınırken devletin hedefi enflasyona neden olmaksızın tam istihdam düzeyine ulaşmak ve bunu sürdürmektir.

Açık Piyasa İşlemleri, para politikası uygulaması çerçevesinde merkez bankasının kısa vadeli faiz oranlarının belirlenen düzeylerde oluşmasını sağlamak ve finansal piyasalardaki likiditeyi etkin bir şekilde düzenlemek amacıyla, menkul kıymet alım ve satımı ile para piyasası işlemleri yapması olarak tanımlanmaktadır.

Merkez bankaları yaptığı repo ve ters repo işlemlerinde devlet iç borçlanma senetlerini işleme konu etmektedir.

Disponibilite, mevduat bankalarının taahhütlerine karşılık olarak nakit ve kolaylıkla nakde çevrilebilir varlıkları kendi bünyelerinde bulundurma zorunluluğudur.

Osmanlı Bankası’na 30 yıllık bir süre için banknot basma ayrıcalığı verilmiştir. Ayrıca banka devletin haznedarlığını üstlenerek devlet gelirlerini tahsil etmek, hazinenin ödemelerini gerçekleştirmek, iç ve dış borç ödemelerini gerçekleştirmek gibi görevleri de üstlenmiştir.

1923 İzmir İktisat Kongresinde milli sermayeli bir merkez bankasının kurulması üzerinde durulmuş ve bu doğrultudaki girişimler sonucunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 1930 yılında 1715 sayılı Yasa ile özel hukuk hükümlerine göre anonim şirket statüsünde, karma bir banka olarak kurulmuştur.

2001 krizinin ardından yaşanan yapısal dönüşüm sürecinin başında Merkez Bankası Kanunu’nda önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikle, TCMB’nin temel amacının fiyat istikrarı olduğu Yasa’da açıkça belirtilmiştir.