Etik Kavramı, Etik Kodları, Gayrimenkul Piyasasında Meslek Etiği

Meslek kavramı, “belli bir eğitim ile kazanılan sistemli bilgi ve becerilere dayalı, insanlara yararlı mal üretmek, hizmet vermek ve karşılığında para kazanmak için yapılan, kuralları belirlenmiş iş” olarak tanımlanmaktadır.

Etik kavramı kimi kaynaklarda iş etiği, meslek etiği gibi kavramlar olarak da kullanılmaktadır, Yunanca karakter ve alışkanlık anlamına gelen “ethos” kelimesinden türetilen etik kavramı, ahlak standartlarını da içine almaktadır.

Meslek Etiği; mesleki davranışla ilgili neyin doğru, neyin yanlış, neyin haklı, neyin haksız olduğu hakkında inançlara dayalı ilkeler ve kurallar topluluğudur

Türk Ticaret Kanunun 12 maddesinin 12 bendi ile ticaret sicili nizamnamesinin 14 maddesi Tellallık, komisyonculuk, ve sair tavassut (aracılık) işlerini yapmak üzere kurulan müesseselere Ticarethane bunları işletenleri de Tacir olarak kabul etmiştir.

• Etik sistemin doğası,

• Yerel ve evrensel etik anlayışın temelinde, etik bakış açısındaki farklılıklar,

• Doğruluk, objektiflik, mesleki yetkinlik, mesleki yetkinlik yoksa çaba gösterme, mesleki eğitim, mesleki sürekli eğitim, meslek etiği eğitimi, mesleğin etik kodları ile ilgili farkındalığı geliştirme, mesleki etik kodlara uymada sıkı denetim, gizlilik, özenlilik gibi temel etik prensiplere uyma,

• Mesleki davranış, etik davranış, etik kodlar, mesleğin etik kodları ve teknik standartlara uyma,

• Bir mesleğin temeli ve ahlaklı meslek erbabı olmanın temeli olan bağımsızlık, şüphecilik,

  sorumluluk ve kamu beklentileri kavramlarının netleştirilerek etik standarda oturtulması,

• Sorumluluklar, etik sorumluluk, vatandaş olma sorumluluğu, bireyin insan olarak sorumluluğu, mesleki sorumluluk ve sosyal sorumluluk,

• Yasalar ve yönetmelikler, örf, adet ve gelenekler, kültür ve dini kurallar

• Yasalar, düzenlemeler, ahlak ile kişisel çıkarlar, kamusal çıkarlar gibi ilk kısımdaki kavramların karşısında olan ve engel olan çıkarlar arasındaki ilişkileri düzenleyen, sorunları çözen ve uygulamayla ilgili sonuçları veren etik ve yasalar,

• Etik dışı davranışların, bireysel, mesleki ve geniş kapsamıyla toplumsal sonuçları,

• İşletme, yönetim, karar alma, denetim, planlama, hiyerarşive güç bağlamında etik,

• İtirazlar, açıklamalar, bahaneler, kişisel durumların sebep haline getirilmesi, ihbar, çıkar çatışmaları, etik ikilemler ve çözüm yolları.

Meslek etiği ilkeleri uyulması zorunlu olan altı tane temel ilkeden oluşmaktadır.

• Sorumluluk: Meslek mensuplarının müşterilerine, işverenlerine ve kamuya olan sorumluluklarıdır. Bu emlakçı için “emlakçı- müşteri ilişkisi”, işverenler için “çalışan- işletme ilişkisi” biçimindedir.

• Kamu Yararı: Meslek mensupları kamu yararına uygun davranmayı ilke edinmek zorundadır, bu sosyal sorumluluğun da bir gereğidir. Emlakçı kamuoyunun güvenine önem vermeli ve mesleğinin güvenirliliğini ve imajını her şeyin üstünde tutmalıdır.

• Dürüstlük: Kamuoyunun güvenini sağlamak ve bu güveni korumak üzere, meslek mensupları mesleki yetki ve sorumluluklarını dürüstlük bilincini özümsemiş kişiler olarak yerine getirmek zorundadır. Emlakçılar içinde bu konu çok önemlidir ve dikkat edilmesi gereklidir.

• Tarafsızlık ve Bağımsızlık: Emlakçılık mesleği mensupları mesleklerini yerine getirirken, her türlü çıkar çatışmasından uzak kalarak tarafsızlığını korumalı tarafsız ve objektif olmalıdır. Emlakçı işinin her aşamasında, dürüstlüğünü ve objektifliğini korumalı, bunun yanında işinin her aşamasında yapması gereken hazırlıklar ve vermesi gereken bilgiler, belgeler tam, doğru, gerçekçi ve eksiksiz hazır olmalıdır.

• Mesleki Özen: Meslek mensupları gereken eğitim, bilgi, tecrübe ve teknik bilgiye ve ahlaki standartlara sahip olmalıdırlar. Ahlaki kurallara ve mesleki etik kodlara uymalı, mesleklerini etiğe uygun olarak gerçekleştirmelidirler. Ayrıca ihtiyaç halinde konusunda uzman kişilerden yardım talep etmelidirler.

• Hizmetin Kapsamı ve Niteliği: Emlakçılık mesleği mensupları çeşitli taleplerle gelen müşteriye tam, eksiksiz ve etiğe uygun hizmet vermenin dışında, üstlenecekleri diğer hizmetlerde de nitelik ve kapsam belirlemede meslek ahlakına uygun davranmalı ve bu hizmetlerde ana çalışma konusunda gösterdiği titizliği göstermelidir.

Organizasyonların ve yöneticilerinin tüketicilere karşı dört temel sorumluluğu vardır.

1. Satış sözleşmesinin koşullarına uyumlu olmak. Yani üretilen mal veya hizmetin kaliteli ve önceden belirtilen nitelikleri taşıması gerekir, demektir. Bunu belirleyen faktörler ise güvenirlilik, hizmet süresi, garanti sorumluluğu ve üretim güvenliğidir.

2. Satın alınan malın, tüketici tarafından, kullanmayı düşündüğü sure boyunca bozulmadan kullanılması. Burada değinilmek istenen, üketici bir malı satın alırken, onu ne kadar sure kullanabileceğini bilme hakkına sahiptir.

3. Garanti verilmesi. Satın alınan mal ya da hizmet, belli bir sure içinde bozulursa ya da alınan hizmet ile ilgili şikayet oluşmuşsa, tamir gibi işlerin ve hataların telafisinin organizasyon tarafından üstlenilmesi demektir.

4. Üretim güvenliğinin sağlanması. Organizasyonların satılan malın kullanımındaki riskleri ve alınan hizmetde meydana gelebilecek aksaklıkları belirtmeleri, güvencesini vermesi demektir.

Son temel görev olarak, organizasyonlar müşterilere baskı ve zorlama yapmaktan kaçınmalıdır. Müşteriler birtakım baskı yada kanunsuzluklardan etkilenmemeli, ikna ya da organizasyonun anlatımında aşırıya kaçınılmamalı, ve insanın psikolojik yapısı üzerine oynayarak mal ya da hizmetin satışı yoluna gidilmemelidir. Özellikle müşteriler ve yatırımcılar, bazen yoğun, duygusal baskılara maruz kalarak rasyonel davranışlar gösterememektedir.

Organizasyonların ve yöneticilerinin dış gruplara olan etik sorumluluklarının ikincisini çevre oluşturmaktadır?

Organizasyonların ve yöneticilerinin etik sorumluluklarının olduğu dış gruplardan sonuncusu, hükümettir. Bu sorumluluğa gore gerek kurum olarak organizasyon ve gerekse sorumlu olarak yöneticileri, hükütle sağlıklı ilişkiler kurmalı ve bu ilişkileri sürekli bir şekilde geliştirmeli, bunun yollarını aramalıdır. Sanayi devriminden bu tarafa organizasyonlar faaliyet alanı ne olursa olsun, etik dışı davranmışlardır, bu durum organizasyonlarla ilgili olarak kamuoyunun aklında hep olan bir gerçek haline gelmiştir. Bugünde kamuoyu, organizasyonların ve işletmlerin etik dışı oldukları ve her fırsatta etik dışı davrandıklarına inanmaktadır. Bu sebeple organizasyonlar hükümet ile iyi ilişkiler kurmalı, her zaman işbirliğine gitmeli ve özellikle etik olmayan davranışlar ve durumların düzeltilmesi konusunda sürekli bir çaba içinde olmalıdır. Bu, müşterilerin organizasyona duyacakları güven için ön koşuldur

Organizasyonların ve dolayısıyla yöneticilerin birincil olarak etik sorumluluklarının olduğu grup hissedarlardır.

Hissedarlar, organizasyona belirli bir miktar para yatırmışlardır, bu sermayedir, yöneticilerden beklenen bu sermayenin en iyi şekilde değerlendirerek, hissedarın kazancının artırılmasıdır. Bu durum organizasyon denilen yapıda ikilem yaratmakta, etik dışı davranışlara sebep vermektedir.

Bir organizasyonda mal üretimin ya da hizmet sunumunu gerçekleştiren ve organizasyonun asıl gücünü oluşturan çalışanlarıdır.

• Birincisi, çalışanların organizasyonun amaçlarını gerçekleştirmede istekli olması, gayretli olması ve organizasyona sadakatinin olmasıdır. Genel olarak çalışanların temel etik ödevi, işletmenin amaçları doğrultusunda çalışmak ve amaçlara zarar verebilecek herhangi bir etkinlikten kaçınmaktadır.

• İkincisi ise, yöneticilerin çalışanlara adil ücret ve çalışma koşullarını sağlamasıdır

İlk barınaklar önceki çağlarda yağış, soğuk hava, yabanî hayvanlardan korunma amacı güdülerek içinde bulunulan çevreye göre değişik şekillerde ortaya çıkmıştır. Buna karşın ilk çağlarda barınaklar insanların sadece kendilerini ve ailelerini doğanın yıpratıcı etkilerinden ve yabanî hayvanlardan korumak için kullandıkları, genelde sadece uyumak için içine girdikleri sığınaklardır. İlk çağlarda insanlar barınak olarak ağaç kovukları veya mağaraları kullanırlardı. Marangozluk ve inşaatçılık bilgilerinin ilerlemesi ile insanlar kendilerine doğadaki malzemeleri kullanarak ev inşa etmeye başladılar.

Gelişen dünya ile birlikte, ev kültürü de değişmiş ve bugün ev sadece insanın hayatını sürdürdüğü bir yer olmaktan çıkmış ve daha fazla insan ile birlikte olduğu bir yaşam alanı hâline gelmiştir. Bununla birlikte evlerin görünümüne daha fazla önem verme fikri ortaya çıkmış ve buna bağlı olarak iç mimarlık ve dekoratörlük gibi meslekler ortaya çıkmıştır. Evlerin geneli ele alınacak olursa, ülkelerin gelişmiş kısımlarında apartmanlar, toplu konutlar tercih edilirken, kırsal kesimlerde tek ya da iki katlı ev geleneği sürmektedir.